زیبا ممدوح؛ علی اصغر سراج؛ مرتضی موحدی فاضل؛ جیانفرانکو آنفورا
چکیده
مینوز گوجهفرنگی Tuta absoluta Myrick. از مهم‌ترین آفت‌های گیاه گوجهفرنگی Solanum lycopersicum در ایران و جهان به شمار می‌آید که به دلیل قابلیت تولیدمثل بالا و طول نسل کوتاه آسیب اقتصادی بالایی وارد میسازد. امروزه کنترل رفتاری آفات بر پایۀ مواد شیمیایی رابط (سمیوکمیکالها) جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده است. در این بررسی با تکیه بر ...
بیشتر
مینوز گوجهفرنگی Tuta absoluta Myrick. از مهم‌ترین آفت‌های گیاه گوجهفرنگی Solanum lycopersicum در ایران و جهان به شمار می‌آید که به دلیل قابلیت تولیدمثل بالا و طول نسل کوتاه آسیب اقتصادی بالایی وارد میسازد. امروزه کنترل رفتاری آفات بر پایۀ مواد شیمیایی رابط (سمیوکمیکالها) جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده است. در این بررسی با تکیه بر غربال و شناسایی گروهی از ترکیب‌ها، قابلیت پانزده ترکیب از ترکیب‌های دورکنندۀ شناخته‌شدۀ گیاهی در تحریک گیرندههای شاخکی حشرات باکره و جفت‌شده هر دو جنس، به کمک دستگاه الکتروآنتنوگرام (EAG) ارزیابی شد. در این آزمون بیشترین غلظت ممکنه ( µg/µl100( از هر ترکیب روی شاخک سمت راست نرها و مادههای باکره و جفت‌شده 2-4 روزه و در ده تکرار بررسی شد. نتایج به‌دست‌آمده از پاسخ الکتروفیزیولوژیکی نشان داد، همۀ ترکیب‌های مورد آزمایش توانایی اتصال به گیرندههای شاخکی حشرات کامل مینوز گوجهفرنگی را دارند. اما سه ترکیب (-)-Carvone، Salicylic acid و Methyl jasmonate بیشترین میزان پاسخ پس از منظور داشتن میزان تأثیر شاهد (هگزان) را نشان دادند. ازآنجاکه ترکیب‌های مورد آزمایش بالاترین تأثیر را بر مادۀ جفت‌شده دارند، لذا میتوانند به‌عنوان نامزدی مناسب در جهت مهار رفتاری حشرات مادۀ این آفت همچون ترکیب‌های فرمونی در حشرات نر در راهبردهای مهاری و مدیریت تلفیقی آفات (Integrated Pest Management; IPM) مطرح باشند.
