محمود ناظری؛ حسین اللهیاری؛ سیدحسین گلدانساز
چکیده
پاسخ دفاعی القایی گیاهان به گیاهخواری می‌تواند برهمکنش گیاه را با دیگر موجودات زنده که از آن به‌عنوان غذا استفاده می‌کنند، تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش آزمایش‌هایی انجام گرفت تا مشخص شود که آیا عملکرد و ترجیح سه آفت Trialeurodes vaporariorum،Tetranychus urticae وAphis gossypii تحت تأثیر گیاهخواری افراد همگونه روی گیاه خیار قرار می‌گیرد، و اینکه ...
بیشتر
پاسخ دفاعی القایی گیاهان به گیاهخواری می‌تواند برهمکنش گیاه را با دیگر موجودات زنده که از آن به‌عنوان غذا استفاده می‌کنند، تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش آزمایش‌هایی انجام گرفت تا مشخص شود که آیا عملکرد و ترجیح سه آفت Trialeurodes vaporariorum،Tetranychus urticae وAphis gossypii تحت تأثیر گیاهخواری افراد همگونه روی گیاه خیار قرار می‌گیرد، و اینکه آیا این اثرات به‌صورت موضعی است و یا سیستمیک. طول عمر، زادآوری، و طول دورۀ رشد و نمو قبل از بلوغ به‌عنوان معیارهای عملکرد بررسی شد. نتایج نشان داد که گیاهخواری این آفات می‌تواند مکانیسم مقاومت القایی گیاه خیار را فعال کرده و عملکرد و ترجیح افراد همگونه را تحت تأثیر قرار دهد. در مورد شتۀ پنبه طول عمر و زادآوری، در مورد کنۀ دولکهای زادآوری و طول دورۀ رشد و نمو، و در مورد سفیدبالک زادآوری به‌طور معنیداری تحت تأثیر منفی گیاهخواری افراد هم گونه قرار گرفت. نتایج آزمایش‌های عملکرد بسته به ویژگی زیستی مورد بررسی و سطح بررسی (موضعی و یا سیستمیک) بین خنثی و منفی متغیر بود، هیچ اثر مثبتی در این برهمکنش‌ها مشاهده نشد. بر اساس نتایج میتوان اشاره کرد که گیاهخواری سفیدبالک گلخانه، کنۀ دولکهای و شتۀ پنبه می‌تواند باعث القای مکانیسم مقاومت در گیاه خیار شود و ترجیح افراد همگونه را تحت تأثیر قرار دهد. اما سفیدبالک قادر نبود که آسیب وارده شده به گیاه بر اثر گیاهخواری توسط افراد همگونۀ خود را تشخیص دهد با اینکه این گیاهان اثر منفی روی عملکرد سفیدبالک داشتند. بر اساس نتایج ترجیح میتوان نتیجه گرفت که توانایی کنۀ دولکهای برای تشخیص گیاهان میزبان مناسب به‌طور محسوسی بیشتر از بقیه بود. عملکرد اثر مقاومت القایی روی عملکرد گیاهخوار همیشه با آزمایش‌های ترجیح حشره همراستا نیست. انجام همزمان آزمایش‌های ترجیح و عملکرد گیاهخوار علاوه بر اثر القای مقاومت می‌تواند حساسیت گیاهخوار به تغییر کیفیت میزبان گیاهی را نشان دهد.
