%0 Journal Article %T مهار بیماری پاخورۀ گندم (Gaeumannomyces tritici) با استفاده از تلفیق باکتری Bacillus subtilis GB03 و چند عنصر غذایی مهم در خاک %J دانش گیاهپزشکی ایران %I دانشگاه تهران %Z 2008-4781 %A سعید سروبابایی, فرشته %A عباسی, سعید %A شریفی, روح الله %A بهشتی آل آقا, علی %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 52 %N 1 %P 37-51 %! مهار بیماری پاخورۀ گندم (Gaeumannomyces tritici) با استفاده از تلفیق باکتری Bacillus subtilis GB03 و چند عنصر غذایی مهم در خاک %K باسیلوس %K پاخوره %K کنترل بیولوژیک %K کود %R 10.22059/ijpps.2021.311482.1006955 %X پاخورۀ گندم با عامل Gaeumannomyces tritici یکی از بیماری‌های مهم ریشۀ گندم در تمام جهان است. در این پژوهش، اثر ترکیبی عناصر غذایی و سویه بیوکنترلی Bacillus subtilis GB03 روی رشد گندم و درصد آلودگی ریشه ارزیابی شد. ابتدا، تجزیه خاک انجام شد و بر اساس نتایج آن و بررسی منابع، عناصر نیتروژن، فسفر، آهن، روی و مس در غلظت‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفتند. آزمایش در شرایط گل‌خانه و به مدت 35 روز انجام شد. تیمار باکتری به صورت آغشته‌سازی بذر و خاک صورت گرفت. در این میان، فسفر بیش‌ترین اثر را در مهار بیماری ایفا نمود. افزایش کود سوپرفسفات تریپل، درصد آلودگی ریشه را تا 14/51 درصد کاهش داد. باکتری این اثر را تا 50/71 درصد افزایش ‌داد؛ به نحوی که حتی در کم‌ترین سطح کود سبب مهار کامل علائم روی طوقه ‌شد. نیتروژن در اولین سطح به‌کار رفته (50 میلی‌گرم اوره بر کیلوگرم خاک)، درصد آلودگی ریشه را 35 درصد کاهش داد. آهن اثر قابل توجه‌ای در مهار بیماری داشت و در اولین سطح به‌کار رفته، بیماری را از 5/60 درصد شاهد به 46 درصد کاهش داد. روی در سطح دوم و در تعامل با باکتری قادر بود علائم بیماری را به صورت معنی‌داری کاهش دهد. مس نیز قادر بود علائم بیماری را تا 4/18 درصد کاهش دهد و بیش‌ترین اثر بالاتر از سطح پنج میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک دیده ‌شد. مس اثر متقابل مثبتی با باکتری در بهبود صفات رشدی گندم داشت. در مجموع می‌توان گفت میزان اثر عناصر با فراهمی آن‌ها در خاک مرتبط بود. %U https://ijpps.ut.ac.ir/article_83586_45259f844ed13f9e5c8e5848a25159b0.pdf