عماد مهاجری پاریزی؛ حسین مددی؛ حسین الهیاری؛ محمدرضا مهرنژاد
چکیده
کفشدوزک‌ها از جایگاه ویژه ای در کنترل بیولوژیک شته‌ها برخوردارند. این موجودات به انواع شته‌ها حمله و نقش مهمی در کاهش جمعیت آنها در محیطهای مختلف دارند. یکی از مهمترین گونه‌های این خانواده کفشدوزک Hippodamia variegata است که در محصولات مختلفی مانند مزارع یونجه و سایر گیاهان علوفه‌ای از جمعیت بالایی برخوردار است. پارامترهای زیستی این شکارگر ...
بیشتر
کفشدوزک‌ها از جایگاه ویژه ای در کنترل بیولوژیک شته‌ها برخوردارند. این موجودات به انواع شته‌ها حمله و نقش مهمی در کاهش جمعیت آنها در محیطهای مختلف دارند. یکی از مهمترین گونه‌های این خانواده کفشدوزک Hippodamia variegata است که در محصولات مختلفی مانند مزارع یونجه و سایر گیاهان علوفه‌ای از جمعیت بالایی برخوردار است. پارامترهای زیستی این شکارگر در شرایط آزمایشگاهی دمای 1± 25 درجه سلسیوس و دوره نوری 8: 16 (تاریکی: روشنایی) و با تغذیه از دو گونه شته جالیز A. gossypii و شته نخودA. pisum بررسی و مقایسه شد. نتایج نشان داد نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) کفشدوزک با تغذیه از شته نخود و شته جالیز به ترتیب برابر با 143/0 و 033/0 بر روز بود که اختلاف معنی داری با هم نشان می‌داد. همچنین نرخ محدود افزایش جمعیت (?) به ترتیب برابر با 154/1 و 033/1، نرخ خالص تولید مثل (R0) 511/118 و 011/3 ماده به ازای هر ماده در یک نسل، طول دوره یک نسل(T) 422/33 و 464/33 روز و زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (DT) 852/4 و 041/21 روز به ترتیب با تغذیه از شته نخود و شته جالیز به دست آمد. همچنین نرخ ذاتی تولد (b) به ترتیب برابر با 3303/0 و 3301/0 و نرخ ذاتی مرگ و میر (d) برابر با 187/0 و 297/0 بود. مقایسه پارامترهای زیستی کفشدوزک به ویژه نرخ ذاتی افزایش جمعیت نشان داد شته نخود طعمه بهتری در مقایسه با شته جالیز برای این کفشدوزک به شمار رفته و می‌تواند جهت پرورش آن در شرایط آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گیرد.
حسین کیشانی فراهانی؛ سیدحسین گلدانساز؛ حسین الهیاری
چکیده
کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae Zell. (Lep.: Pyralidae) در حال حاضر مهمترین آفت انار در ایران می باشد. به منظور مطالعه زیست شناسی زنبور Venturia canescens Gravenhorst (Hym.: Ichneumonidae) به عنوان یکی از پارازیتوئیدهای فعال در مرحله لاروی این آفت، آزمایشاتی طراحی و اجرا شد. سن ارجح میزبان، زنده مانی زنبورهای بالغ، تعیین روند تخم گذاری بالغین، طول مراحل رشدی نابالغ و واکنش ...
بیشتر
کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae Zell. (Lep.: Pyralidae) در حال حاضر مهمترین آفت انار در ایران می باشد. به منظور مطالعه زیست شناسی زنبور Venturia canescens Gravenhorst (Hym.: Ichneumonidae) به عنوان یکی از پارازیتوئیدهای فعال در مرحله لاروی این آفت، آزمایشاتی طراحی و اجرا شد. سن ارجح میزبان، زنده مانی زنبورهای بالغ، تعیین روند تخم گذاری بالغین، طول مراحل رشدی نابالغ و واکنش تابعی زنبور V. canescens بررسی شد. طول دوره رشدی سنین سوم، چهارم و پنجم زنبور به ترتیب 59/0 ± 6/31 ، 86/0 ±9/27 و 3/0 ±86/22 ثبت گردید. زنده مانی زنبورهای بالغ روی تیمارهای غذایی عسل و آب، ساکارز 10%، آب و بدون ماده غذایی به ترتیب31/0 ±87/15، 21/0 ±77/11، 14/0± 07/4 و 14/0 ±7/2 روز ثبت گردید. بیشترین میزان تخم گذاری در هنگام تغدیه با آب و عسل در 8 روزه گی رخ داد و بعد از آن رو به کاهش نهاد. در تیمارهای تغدیه شده با ساکارز 10% نیز بیشترین میزان تخم گذاری در روز هشتم مشاهده شد که با توجه به طول دوره زندگی کوتاه تر زنبور در این تیمار، بیشترین میزان تخم گذاری در اواخر زندگی حشرات بالغ حاصل گردید. واکنش تابعی زنبور canescens V. نسبت به تراکم های مختلف لارو سن پنجم شب پره کرم گلوگاه انار از نوع دوم به دست آمد. براساس نتایح این تحقیق مشخص شد که سن پنجم لاروی مناسب ترین سن میزبان برای پرورش آزمایشگاهی و انبوه این عامل می تواند در نظر گرفته شود.
آرش راسخ؛ حسین الهیاری؛ قدرت اله صباحی
چکیده
جانورانی که کیفیت محل زندگی خود را تخمین می‌زنند، قادرند رفتار خود را با آن سازگار کنند. پارازیتوییدها نیز سازگاری بسیار بالایی با میزبان‌های خود دارند و در برهمکنش‌های متعدد بین میزبان- پارازیتویید، همزمانی فصلی، از نقش اساسی برخوردار می‌باشد. در تحقیق حاضر با پرورش مراحل نابالغ و حشره کامل زنبور پارازیتویید (Marshall) Lysiphlebus fabarum ...
بیشتر
جانورانی که کیفیت محل زندگی خود را تخمین می‌زنند، قادرند رفتار خود را با آن سازگار کنند. پارازیتوییدها نیز سازگاری بسیار بالایی با میزبان‌های خود دارند و در برهمکنش‌های متعدد بین میزبان- پارازیتویید، همزمانی فصلی، از نقش اساسی برخوردار می‌باشد. در تحقیق حاضر با پرورش مراحل نابالغ و حشره کامل زنبور پارازیتویید (Marshall) Lysiphlebus fabarum در شرایط روز- بلند و روز-کوتاه ، برای شبیه سازی شرایط نوری تابستان و پاییز، رفتارهای مختلف کاوشگری و راهبرد تخم‌گذاری زنبور تعیین شد. همچنین تاثیر زمان میزبان‌یابی در صبح یا بعدازظهر، نشانگر اوایل یا اواخر فعالیت روزانه، بر این رفتارها مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور با مشاهده مداوم زنبورهای ماده طی حضور در لکه (دیسک برگی حاوی 15 پوره سن دوم یا سوم شته سیاه باقلا)، تعداد و مدت زمان بروز رفتارهای مختلف زنبور ثبت و با تشریح شته‌های پارازیته، راهبرد تخم‌گذاری زنبور بررسی شد. همچنین واکنش‌های مختلف دفاعی شته در رو در رو شدن با زنبورهای ماده ثبت شد. زنبورهایی که در هر دو مرحله رشدی لارو و حشره کامل در شرایط نوری روز-کوتاه پرورش یافتند، لکه‌های معرفی شده را دیرتر ترک کرده و در قیاس با تیماری که تجربه شرایط نوری روز- بلند را داشتند، شته‌های بیشتری را پارازیته کردند. همچنین دفعات بروز و مدت زمان طی شده روی تمامی رفتارهای مرتبط با پارازیتیسم، در زنبورهای ماده این تیمار بیشتر از تیمار مقابل بود. نظر به وجود تفاوت معنی‌دار در مدت زمان حضور در لکه بین زنبورهای تیمارهای مختلف، نسبتی از داده‌های هر تیمار به مدت زمان حضور در لکه محاسبه و سپس مقایسه به عمل آمد. نتایج نشان داد زنبورهایی که شرایط روز- بلند را سپری کرده بودند، دفعات بروز و مدت زمان بیشتری را در هر واحد زمانی حضور در لکه روی رفتارهای مختلف نشان دادند، اما نظر به سخت‌گیری بیشتر این زنبورها در پذیرش میزبان در مقایسه با زنبورهایی که در هر دو مرحله رشدی در شرایط روز-کوتاه پرورش یافتند، ارزش کمتری برای میزبان‌ها قائل شده و در تعداد کمتری از آنها تخم گذاشتند. دفعات بروز رفتارهای دفاعی شته‌ها در رو در رو شدن با زنبورهای تیمارهای مختلف، طی حضور در لکه و همچنین واحد زمانی حضور در لکه تفاوت معنی‌داری را نشان نداد. در آزمون دوم، کاوشگری در زمان‌های مختلف روز، صبح یا بعد از ظهر ، منجر به بروز اختلاف معنی‌داری در مدت زمان حضور در لکه، دفعات بروز و مدت زمان صرف شده روی رفتارهای مختلف کاوشگری، و همچنین میزان پارازیتیسم نشد. نتایج این پژوهش نشان داد که فعالیت در طول روزهای متفاوت می‌تواند بر رفتار کاوشگری زنبور پارازیتویید L. fabarum تاثیر بگذارد، که این امر به ویژه در پارازیتوییدهای چندنسلی از جمله زنبور L. fabarum بیشتر تجلی می‌یابد، چرا که در این حشرات امید زندگی در اواخر فصل، در مقایسه با ماده‌هایی که در فصل مناسب کاوشگری می‌نمایند، کاهش می‌یابد.
