نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. کرج. ایران
2
گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. کرج. ایران
3
سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات علوم باغبانی. کرج. ایران
4
گروه مهندسی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، تهران، ایران.
5
گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی دانشکده کشاورزی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. کرج. ایران
چکیده
این پژوهش به‌منظور شناسایی فون سخت بال‌پوشان فعال در انبارهای خرمای استان‌های خرماخیز ایران، نحوه پراکنش جغرافیایی پتانسیل استقرار و بهره‌برداری از آشیان اکولوژیکی آنها از زیست‌بوم انبارهای خرمای شش استان مهم خرماخیز ایران شامل کرمـان، فارس، خوزسـتان، سیسـتان و بلوچسـتان، بوشـهر و هرمـزگان در سال 1401 انجام شد. تحلیل عاملی به‌منظور تشخیص عامل‌های مشاهده‌ناپذیر ترکیبی مؤثر بر نوع توزیع جمعیت، روش تحلیل خوشهای و صحت خوشه‌بندی استان‌های موردمطالعه تجزیه‌وتحلیل تشخیص خطی و تعمیم تفکیک‌کننده خطی فیشر استفاده شد. در مناطق خرماخیز ایران هفت گونه سخت بال‌پوش شامل Oryzaephilus surinaemensis ، Oryzaephilus Mercator، Tribolium castaneum، Tribolium confusum،Carpophilus hemipterus، Carpophilus mutilatus و Togoderma ganarium فعال بودند. بالاترین پراکنش برای این سخت بال‌پوشان به ترتیب در استان‌های (کرمان، فارس و بوشهر)، (کرمان و سیستان و بلوچستان)، (خوزستان و سیستان و بلوچستان)، (خوزستان و سیستان و بلوچستان)، بوشهر و فارس بود. بالاترین نرخ استقرار نسبی مربوط به سخت بال‌پوش O. surinaemensis و در استان‌های کرمان، فارس و بوشهر بوده است. بیشترین طاقچه زیستگاهی بهره‌برداری نشده در استان هرمزگان و مربوط به سخت بال‌پوش گونه T. ganarium در استان‌های خوزستان و بوشهر بود. هر چه شاخص طاقچه زیستگاهی بهره‌برداری نشده بالاتر باشد، احتمال طغیان پیش‌بینی نشده آن سخت بال‌پوش در انبارهای آن استان بالاتر است. پیش‌بینی توزیع بالقوه آفات نقش کلیدی در تعیین اثرات تغییرات جهانی بر اکوسیستم‌های باغبانی ایفا می‌کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The distribution pattern of the Coleopteran store pests in the important date growing areas of Iran
نویسندگان [English]
-
Maryam Jalili Moghadam
1
-
Jamasb Nozari
2
-
Masoud Latifian
3
-
Seyed Pezhman Shirmardi
4
-
Seyed Mohammadali Ebrahimzadeh Mosavi
5
1
Department of Plant Protection Faculty of Agriculture, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2
Department of Plant Protection Faculty of Agriculture, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
3
Agricultural Research, Extension and education organization, Horticulture science Research Institute. Karaj, Iran,
4
Department of nuclear engineering, Nuclear Science and Technology Research Institute (NSTRI), Tehran, Iran,
5
Faculty of Food scince and Engineering &Technology College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
چکیده [English]
This research aims to identify beetle fauna active in the date stores of Iran's date-growing provinces, the geographical distribution of their ecological nest potential, and the exploitation of date stores in six important date-growing provinces of Iran, including Kerman, Fars, Khuzestan, Sistan and Balochistan, Bushehr and Hormozgan were done in 2023. Factor analysis was used to identify unobservable combined factors affecting the type of population distribution, cluster analysis method and accuracy of a clustering of the studied provinces, linear diagnostic analysis, and generalization of Fisher's linear discriminant. In date-growing areas of Iran, seven species of beetles were active, including Oryzaephilus surinaemensis, Oryzaephilus Mercator, Tribolium castaneum, Tribolium confusum, Carpophilus hemipterus, Carpophilus mutilatus, and Togoderma ganarium. This beetle had the most widespread presence in (Kerman, Fars, and Bushehr), (Kerman and Sistan and Baluchistan), (Khuzestan and Sistan and Baluchistan), Bushehr and Fars, respectively. The highest relative establishment rate was related to O. surinaemensis and in Kerman, Fars, and Bushehr provinces. The largest unexploited habitat niche was in Hormozgan province and was related to T. ganarium species in Khuzestan and Bushehr provinces. The higher the index of the unexploited habitat niche, the higher the probability of an unexpected flood of that hardy in the stores in that province. The potential distribution of pests is a crucial factor in determining the effects of global change on horticultural ecosystems.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Coleoptera
-
biological distribution
-
population establishment
-
habitat niche
)