صبا دلفان؛ محمدرضا بی همتا؛ سید طاها دادرضایی؛ علیرضا عباسی؛ هادی علیپور
چکیده
شناسایی منابع ژن‌های مقاومت گیاهچه‌ای و گیاه کامل برای هرمی کردن ژن‌ها، آرایش ژنی و ایجاد ارقام گندم دارای مقاومت پایدار، برای کنترل زنگ قهوه‌ای گندم، با عامل .Puccinia triticinea Erickss امری ضروری است. در این پژوهش تعداد 218 ژنوتیپ گندم بومی ایران که از مناطق مختلف جمع‌آوری شده بود، در مزرعه آزمایشی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گلستان اهواز طی ...
بیشتر
شناسایی منابع ژن‌های مقاومت گیاهچه‌ای و گیاه کامل برای هرمی کردن ژن‌ها، آرایش ژنی و ایجاد ارقام گندم دارای مقاومت پایدار، برای کنترل زنگ قهوه‌ای گندم، با عامل .Puccinia triticinea Erickss امری ضروری است. در این پژوهش تعداد 218 ژنوتیپ گندم بومی ایران که از مناطق مختلف جمع‌آوری شده بود، در مزرعه آزمایشی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گلستان اهواز طی سال 99-1398 به صورت خطوط یک متری کشت شده و با پاتوتیپ‌های شایع زنگ قهوه‌ای خوزستان شامل LR-98-8، LR-98-14، LR-94-5 و LR-97-4 تیمار شدند. واکنش گیاهچه‌ای نیز در گلخانه‌های واحد بیماری‌شناسی غلات موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج با پنج پاتوتیپ شایع ایران در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با دو تکرار انجام شد. برای ارزیابی مقاومت از شاخص‌هایی تیپ آلودگی، سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری، شدت نهایی آلودگی و ضریب آلودگی استفاده شد. نتایج نشان داد که به ترتیب 10 و هفت درصد از ژنوتیپ‌ها در شرایط گلخانه‌ای و مزرعه‌ای مقاومت نشان دادند. در مرحله گیاه کامل واکنش 23 ژنوتیپ به صورت نیمه‌مقاوم (MR: moderately resistant) و 14 ژنوتیپ به‌صورت نیمه‌حساسMS: moderately susceptible) ) بود. ضریب همبستگی بین شدت نهایی آلودگی، با مقادیر ضریب آلودگی و سطح نسبی زیر منحنی پیشرفت بیماری (rAUDPC)، به ترتیب 989/0 و 949/0 بود. در نهایت 30 ژنوتیپ با خصوصیات مورد نظر یعنی شدت نهایی آلودگی 40-0 درصد، ضریب آلودگی 40-0 وrAUDPC بین 30-0 درصد به عنوان ژنوتیپ‌های مطلوب انتخاب شدند. تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌های مورد نظر را در چهار گروه حساس (S: Sensetive)، نیمه‌حساس (MS)، نیمه‌مقاوم (MR) و مقاوم (R: Resistance) طبقه‌بندی کرد.
