مژگان قلی زاده؛ حسین دشتی؛ روح اله صابری ریسه؛ محمدرضا بی همتا
چکیده
بیماری پاخوره گندم ناشی از قارچGaeumannomycs graminis var. tritici از بیماریهای مهم گندم است که ریشه و طوقه را دچار آسیب میکند. ارزیابی ژرمپلاسم و شناسایی منابع مقاومت، اولین مرحله در تولید ارقام مقاوم به این بیماری است. در این بررسی 221 ژنوتیپ گندم نان، تهیه شده از نقاط مختلف ایران و خارج از کشور، در مقابل جدایه T-41 این قارچ مورد ارزیابی ...
بیشتر
بیماری پاخوره گندم ناشی از قارچGaeumannomycs graminis var. tritici از بیماریهای مهم گندم است که ریشه و طوقه را دچار آسیب میکند. ارزیابی ژرمپلاسم و شناسایی منابع مقاومت، اولین مرحله در تولید ارقام مقاوم به این بیماری است. در این بررسی 221 ژنوتیپ گندم نان، تهیه شده از نقاط مختلف ایران و خارج از کشور، در مقابل جدایه T-41 این قارچ مورد ارزیابی گلخانهای قرار گرفتند. صفات میزان آلودگی ریشه و طوقه (نمره بیماری)، وزن خشک بیولوژیک و ارتفاع در ژنوتیپهای بهاره اندازهگیری شد (از آنجایی که نیاز سرمایی ژنوتیپهای پاییزه در گلخانه برطرف نشد، لذا ژنوتیپهای بهاره به ساقه رفتند و ارتفاع فقط در ژنوتیپهای بهاره اندازهگیری شد). بر اساس میانگین نمره بیماری (Sc) ژنوتیپها به 6 دسته تقسیم شدند، بر این اساس 4 ژنوتیپ کاملا مقاوم (Sc=.)، 42 ژنوتیپ مقاوم (1<Sc≤0)، 42 ژنوتیپ نیمه مقاوم (2<Sc≤1)، 70 ژنوتیپ نیمه حساس (3<Sc≤2)، 45 ژنوتیپ حساس (4<Sc≤3) و 18 ژنوتیپ کاملا حساس (5<Sc≤4) شناسایی شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، رگرسیون لجستیک و کای اسکوئر به خوبی تنوع ژنتیکی موجود در جمعیت را از نظر مقاومت به بیماری و رابطه بین عکسالعمل به بیماری و نوع رشد نشان داد. انواع پاییزه، نسبت به بهاره مقاومت بیشتری داشتند. همچنین با مقایسه تیمارهای شاهد با آلوده مشخص شد که احتمالاً این بیماری سیستم دفاعی گیاه را تحریک میکند که منجر به رشد بیشتر تیمارهای آلوده نسبت به شاهد میشود.