حسین صارمی؛ علی عمارلو
چکیده
خشکیدگی شاخه در درختان، نهال‌ها و قلمههای زیتون در ایران و بسیاری از مناطق دنیا یکی از مهم‌ترین بیماریهای زیتون محسوب میشود. این بیماری در بسیاری از مناطق زیتونکاری کشور از جمله زنجان (طارم)، گرگان و مشهد خسارات زیادی وارد می‌آورد و شیوع آن رو به گسترش است. به‌منظور مطالعۀ علل بیماری و کنترل آن، باغها و نهال‌های زیتون ...
بیشتر
خشکیدگی شاخه در درختان، نهال‌ها و قلمههای زیتون در ایران و بسیاری از مناطق دنیا یکی از مهم‌ترین بیماریهای زیتون محسوب میشود. این بیماری در بسیاری از مناطق زیتونکاری کشور از جمله زنجان (طارم)، گرگان و مشهد خسارات زیادی وارد می‌آورد و شیوع آن رو به گسترش است. به‌منظور مطالعۀ علل بیماری و کنترل آن، باغها و نهال‌های زیتون در دو استان زنجان و گلستان در طی سال‌های 1388،1389 و1390 بررسی شد. نمونههایی از شاخههای خشک‌شدۀ درختان زیتون (آلوده)، نهال‌های گلدانی با یک شاخۀ خشک و نیز خاک و ریشۀ گیاهان، جمع‌آوری شد و پس از ضدعفونی سطحی با هیپوکلریت سدیم نیم درصد، روی محیط کشتهای عمومی PDA وSDA انتقال یافت. خاک مزارع و باغ‌های آلوده نیز با تهیۀ محلول خاک در محیط آب آگار، نیم گرم در یک لیتر، بررسی و سپس قارچ عامل بیماری جدا شد. به استناد مشخصات ظاهری قارچ، عامل بیماری Verticillium dahliae تشخیص داده شد. برای کنترل بیماری از روش آفتاب‌دهی (Soil Solarization) در مزرعه و بهرهوری از آن در گلخانه به‌همراه کشت قلمۀ تهیه‌شده از درختان به‌نسبت مقاوم استفاده شد. اثر دو عامل، نوع بستر کشت (Solarized soil وNon-solarized soil) و منشأ قلمه یا کولتیوار (حساس به ورتیسیلیوم و نسبتاً مقاوم) با استفاده از آزمایش‌های فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانهای انجام گرفت. برای این منظور، قلمههای نیمه‌خشبی مناسب هم‌اندازه از درختان آلوده و نیز نسبتاً مقاوم زیتون تهیه شد. قلمههای زیتون در شرایط گلخانۀ میست، ریشهدار شده و سپس در گلدان‌های حاوی دو نوع بستر کشت شد. کاربرد آفتاب‌دهی به‌مدت دو تا شش هفته، جمعیت قارچ عامل بیماری را به‌شدت کاهش داد. متوسط جمعیت اندامهای قارچ بعد از آفتاب‌دهی در خاک چهار ناحیۀ مطالعه‌شده در هر دو استان تا 30 درصد و بعد از شش هفته تا 75 درصد کاهش یافت. بدین ترتیب استفاده از خاک آفتاب‌دهی‌شده (Solarized soil) و همچنین تهیۀ قلمه از پایه‌های به‌نسبت مقاوم در کاهش بیماری مذکور روی قلمههای تولیدی بسیار مؤثر است.
پگاه نظری؛ حسن رحمانی؛ اورنگ کاوسی؛ علی سلیمانی؛ زهرا زارعی
چکیده
زیتونPalpita unionalis Hübner یکی از آفات مهم نهالستان‌ها، باغ‌های جوان زیتون و همین‌طور پاجوش‌های درختان مسن زیتون است. این آفت به میزبان‌های دیگر از جمله زبان‌گنجشک، یاسمن و برگ‌نو هم خسارت وارد می‌کند. انجام هرگونه اقدام مدیریتی برای کنترل هرگونه آفت مستلزم شناخت ویژگی‌های زیستی و پارامترهای جدول زندگی است. ویژگی‌های زیستی، ...
بیشتر
زیتونPalpita unionalis Hübner یکی از آفات مهم نهالستان‌ها، باغ‌های جوان زیتون و همین‌طور پاجوش‌های درختان مسن زیتون است. این آفت به میزبان‌های دیگر از جمله زبان‌گنجشک، یاسمن و برگ‌نو هم خسارت وارد می‌کند. انجام هرگونه اقدام مدیریتی برای کنترل هرگونه آفت مستلزم شناخت ویژگی‌های زیستی و پارامترهای جدول زندگی است. ویژگی‌های زیستی، پارامترهای جدول زندگی و پیش‌بینی جمعیت شب‌پرۀ جوانه‌خوار زیتون روی سه رقم کرونایکی، روغنی و زرد در دمای 1 ± 25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دورۀ نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در آزمایشگاه مطالعه شد. برای مطالعۀ جدول زندگی از نظریۀ جدول زندگی سن – مرحله، دوجنسی استفاده شد. مدت زمان نشو و نمای مراحل نابالغ (از تخم تا زمان ظهور حشرات بالغ) در رقم‌های کرونایکی، روغنی و زرد به‌ترتیب 05/35، 78/33 و 08/36 روز و طول عمر شب‌پره‌های بالغ ماده و نر به‌ترتیب ارقام ذکر شده (33/9، 00/7)، (64/10، 60/10) و (21/10، 10/8) روز به‌دست آمد. پارامترهای جدول زندگی روی سه رقم تحت استفاده اختلاف معنا‌داری با هم نداشتند. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) به‌ترتیب 044/0، 049/0، 047/0 بر روز در کرونایکی، روغنی و زرد مشاهده شد. بیشترین مقدار نرخ خالص تولیدمثل (R0) (61/8 نتاج به ازای هر فرد) مربوط به رقم روغنی به‌دست آمد. طول مدت زمان یک نسل (T) در کرونایکی 56/43 روز، در روغنی 12/42 روز و در زرد 04/42 روز بود. به‌طور کلی رقم کرونایکی میزبان نامناسب‌‌تری برای رشد این شب‌پره ارزیابی شد و برای کاهش خسارت این آفت کاشت آن با مدنظر قراردادن ویژگی‌های دیگر و نیز شرایط آفات دیگر قابل توصیه است.
آیت اله سعیدی زاده؛ احمد خیری؛ جواد زاد؛ حسن رضا اعتباریان؛ علیرضا بندانی؛ فهیمه نیاستی
دوره 40، شماره 1 ، شهریور 1388
چکیده
امروزه پژمردگی ورتیسیلیومی با عامل Verticillium dahliae از مشکلات متداول در باغ‌های زیتون شمال ایران می‌باشد. نماتد ریشه گرهی Meloidogyne javanica از نظر پراکنش یکی از گسترده‌ترین نماتدهای باغات زیتون در ایران به شمار می‌آید. هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر دو نوع بستر رویش بر تعامل دو بیمارگر مورد نظر می‌باشد. در این‌آزمایش میکرواسکلروت‌هایVerticillium ...
بیشتر
امروزه پژمردگی ورتیسیلیومی با عامل Verticillium dahliae از مشکلات متداول در باغ‌های زیتون شمال ایران می‌باشد. نماتد ریشه گرهی Meloidogyne javanica از نظر پراکنش یکی از گسترده‌ترین نماتدهای باغات زیتون در ایران به شمار می‌آید. هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر دو نوع بستر رویش بر تعامل دو بیمارگر مورد نظر می‌باشد. در این‌آزمایش میکرواسکلروت‌هایVerticillium dahliae و لاروهای سن دوم Meliodogyne javanica به عنوان مایه تلقیح انتخاب شدند. نهال‌های یکساله زیتون رقم زرد در انواع بسترها از خاک لومی شنی (شن: 8/72% ، سیلت: 8/13% ، رس: 4/13%، ماده آلی: 2/2%، 76/2=ECE، 76/7 pH) و شن درشت (به قطر ذرات 5-7 میلیمتر) استریل کشت شدند. آزمایش بر اساس طرح کاملا تصادفی در شش تیمار و هشت تکرار طراحی گردید: شاهد (بدون مایه تلقیح)، نماتد به تنهایی، قارچ به تنهایی، قارچ و نماتد همزمان، قارچ دو هفته قبل از نماتد و نماتد دو هفته قبل از قارچ. میزان مایه تلقیح نماتد و قارچ به ترتیب 1500 عدد لارو سن دوم و 7200 عدد میکرواسکلروت برای هرگلدان تعیین گردید و زمان آزمایش 9 ماه در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که میزان کلنی‌زایی قارچ در ریشه در گلدان‌های حاوی خاک لومی شنی نسبت به گلدان‌های دارای شن درشت بیشتر بود، در مقابل تعداد گره‌های ریشه و ماده‌های بالغ در گلدان‌های حاوی شن درشت در مقایسه با گلدان‌های حاوی خاک بیشتر بود. تعداد برگ‌های سبزرد، بافت مرده و پژمرده در گلدان‌های حاوی خاک لومی شنی بیشتر بود. بر اساس آزمون F فرض یکسان بودن واریانس جوامع (خاک و شن) در سطح احتمال 5% پذیرفته شد. حضور نماتد قبل از قارچ سبب کاهش کلنی‌زایی قارچ در ریشه و ساقه شد، در حالی که حضور قارچ قبل از نماتد موجب کاهش گره‌های ناشی از فعالیت نماتد گردید (05/0? p). شدیدترین نشانه‌های بیماری در بخش هوایی نهال‌ها در تیماری که قارچ و نماتد را همزمان دریافت کرده بود (در بستر خاک به میزان 97 درصد) مشاهده گردید (05/0? p).
