c3518cb17d976b8

فاکتورهای بیماریزایی Puccinia triticina Eriksoon عامل بیماری زنگ قهوه‌ای گندم در استان گلستان در سال‌های 1386-1381

نویسندگان

1 مربی پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، گرگان

2 استادیار پژوهش مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج

چکیده

زنگ قهوه‌ای یا زنگ برگی گندم با عامل Eriksoon Puccinia triticina یکی از مهمترین بیماری‌های گندم در سراسر دنیاست. شناسایی فاکتورهای بیماریزایی و تغییرات احتمالی سالیانه در جمعیت عامل بیماری در مناطق مختلف در تهیه ارقام مقاوم با ژن‌های مقاومت مؤثر ضروری می‌باشد. به همین منظور طی سال‌های 86- 1381 خزانه‌های تله (Trap Nursery) شامل 37 لاین تقریباً آیزوژنیک (Near Isogenic Lines) تهیه شده با رقم Thatcher که هر لاین دارای ژن مقاومت مشخصی به زنگ قهوه‌ای (Lr-gene) است، به اضافه رقم حساس بولانی به عنوان شاهد در شرایط آلودگی طبیعی و زیر سیستم آبیاری مه‌پاش درگرگان و بدون سیستم آبیاری مه‌پاش درگنبد کاشته شدند. یادداشت‌برداری در مرحله ظهور برگ پرچم و زمانی که رقم شاهد بالاترین میزان آلودگی را نشان داد، برای درصد آلودگی و همچنین تیپ آلودگی انجام شد. واکنش "S" به عنوان وجود بیماریزایی (Virulence) و واکنش‌های "O، R، MR و MS" به عنوان عدم وجود بیماریزایی (Avirulence) منظور گردید. بر اساس نتایج به دست آمده در طی سال‌های زراعی 86-1381 برای ژن‌های Lr1، Lr2c، Lr3، Lr3ka، Lr3bg، Lr10، Lr11، Lr12، Lr13، Lr14a، Lr14b، Lr15، Lr16، Lr17، Lr18، Lr20، Lr21، Lr22a، Lr22b، Lr23، Lr24، Lr26، Lr30، Lr32، Lr33، Lr34 و Lrb بیماریزایی در هر دو منطقه گرگان و گنبد مشاهده شد. وجود بیماریزایی برای ژن‌های Lr3، Lr10، Lr14b، Lr17، Lr18، Lr26 و Lr34 فقط در منطقه گرگان دیده شد. برای ژن‌های مقاومت Lr2a، Lr2b، Lr9، Lr19، Lr25، Lr28، Lr29، Lr35، Lr36 و Lr37 در هیچکدام از مناطق، بیماریزایی مشاهده نشد. عدم وجود بیماریزایی روی ژن‌های مقاومت فوق امکان استفاده از این ژن‌های مقاومت در برنامه‌های اصلاح ارقام مقاوم به بیماری زنگ قهوه‌ای را فراهم می‌نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Virulence Factors of Puccinia triticina Eriksoon, the Causal Agent of Wheat Leaf Rust in Golestan Province During 2002-2007

نویسندگان [English]

  • Shaban Kia 1
  • Farzad Afshari 2
1
2
چکیده [English]

Wheat leaf rust (Puccinia triticina Eriksoon) is of the most injurious wheat diseases that prevails throughout areas where wheat is grown. An identification of virulence factors along with differences in the population of pathogen in different wheat growing regions is necessary for an enhancement of resistant cultivars with effective resistant genes to leaf rust. To accomplish the purpose, a leaf rust Trap Nursery containing 37 near isogenic lines in addition to Bolani susceptible cultivar as check were planted under natural infection conditions in Gorgan (with an application of mist irrigation) and Gonabad (with no mist irrigation) locations during 2002-2007. Reaction to the disease of each line was recorded at the flag leaf stage and when infection on the Bolani susceptible cultivar was at its maximum level for infection rate and type. "S" reaction indicated virulence while "O, R, MR and MS" reactions were indicative of as avirulence. Results showed that virulence was detected for genes Lr1, Lr2c, Lr3, Lr3ka, Lr3bg, Lr10, Lr11, Lr12, Lr13, Lr14a, Lr14b, Lr15, Lr16, Lr17, Lr18, Lr20, Lr21, Lr22a, Lr22b, Lr23, Lr24, Lr26, Lr30, Lr32, Lr33, Lr34 and either Lrb at one or both Gorgan and Gonbad locations. Virulence was observed for genes Lr3, Lr10, Lr14b, Lr17, Lr18, Lr26 and Lr34 only at Gorgan site. No virulence was observed for genes Lr2a, Lr2b, Lr19, Lr25, Lr28, Lr29, Lr35, Lr36 and Lr37 at these locations. Avirulence due to the resistance of the above resistant genes provides the possibility of the use of these genes in breeding programs to develop varieties resistant to wheat leaf rust.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Isogenic lines
  • Leaf rust
  • Resistance genes.
  • Trap nursery
  • virulence