c3518cb17d976b8

بررسی سمیت تنفسی اسانس سه گیاه دارویی روی حشرات کامل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Bruchidae).

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

3 مربی گروه گیاه¬پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

4 مربی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

سمیت تنفسی اسانس گیاهان رازیانه Foeniculum vulgare Miller، کلپوره Teucrium polium Boiss. و مرزه Satureja hortensis L. روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus F.، در یک دوره زمانی 24 ساعته مورد بررسی قرار گرفت. اسانس‌ها با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب تهیه شد. ?آزمایش‌ها در شرایط دمای °C 2±28 و رطوبت نسبی 5±60 درصد و در تاریکی انجام شد. ?از هر اسانس 6 غلظت در 6 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. شناسایی ترکیبات اسانس‌ها با استفاده از روش
GC-MS صورت گرفت. نتایج نشان داد که اصلی ترین ترکیبات در اسانس رازیانه، ترانس-انتول(61/60%) و فنچون (14/12%) و در اسانس کلپوره، پیپریتنون اکساید (72/21%)، آلفا پینن (33/11%) و کارون (29/11%) بود. کارواکرول (13/50%) و تیمول (77/27%) عمده‌ترین ترکیبات اسانس مرزه بودند. هر سه اسانس روی حشرات کامل سمیت تنفسی بالایی داشتند. مرگ‌ومیر حشرات کامل یک روزه در هر دو جنس نر و ماده با افزایش غلظت اسانس‌ها افزایش یافت. نسبت به کلیه اسانس‌ها، حشرات نر در مقایسه با حشرات ماده حساسیت بیشتری نشان دادند. اسانس رازیانه با LC50 معادل 31/21 و 45/29 میکرولیتر بر لیتر هوا به ترتیب علیه افراد نر و ماده، موثرتر از سایر اسانس‌های مورد بررسی بود. مقادیر LC50 برای اسانس کلپوره معادل 63/54 و 75/80 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای اسانس مرزه معادل 36/74 و 66/156 میکرولیتر بر لیتر هوا به ترتیب علیه افراد نر و ماده بدست آمد. نتایج این بررسی، نشان‌دهنده پتانسیل بالای این اسانس‌ها به ویژه اسانس رازیانه در کنترل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Fumigant Toxicity of Essential Oils Extracted from Three Medicinal Plants Against Callosobruchus maculatus Adults (Coleoptera: Bruchidae)

نویسندگان [English]

  • Arezou Heydarzade 1
  • Gholamhossein Moravej 2
  • Saeid Hatefi 3
  • Javad Shabahang 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Fumigant toxicity of essential oils from Foeniculum vulgare (Apiaceae), Teucrium polium (Lamiaceae) and Satureja hortensis (Lamiaceae) were evaluated against the adults of cowpea seed beetle, Callosobruchus maculatus exposed for 24h. Essential oils were obtained through steam-distillation using a Clevenger-type apparatus. Bioassays were conducted at 28±2 °C and 60±5% R.H. in dark conditions. Six concentrations of each oil were utilized each in six replications. Gas chromatography coupled with mass spectrometry was applied to identify the main components of the essential oils. The principal constituents of F. vulgare oil consisted of E-anethole (60.61%) and Fenchone (12.14%) while those of T. polium oil were piperitenon oxide (21.72%), ?-pinene (11.33%) and carvon (11.29%). S. hortensis oil mainly consisted of carvacrol (50.13%) and thymol (27.77%). All the essential oils exhibited high fumigant activity against C. maculatus adults. The results indicated that mortality of 1-day-old adults increased with oil concentration. Males were more susceptible to the oils than females. The essential oil extracted from F. vulgare proved to be most toxicant with LC50 values of 21.31 and 29.45 µL L-1 of air against male and female pests, respectively. The LC50 values of T. polium oil were recorded as 54.63 and 80.75 µL L-1 of air, while the corresponding values of S. hortensis oil were 74.36 and 156.66 µL L-1 of air against male and female pests, respectively. The results demonstrated that the essential oils of these plants, especially those of F. vulgare can be considered as potentially effective control agents against cowpea seed beetle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cowpea seed beetle
  • Essential oils
  • Foeniculum vulgare
  • Fumigant toxicity
  • Satureja hortensis
  • Teucrium polium