c3518cb17d976b8

ارزیابی مقاومت ارقام گندم نسبت به جدایه‌های ‌قارچ Mycosphaerella graminicola دشت مغان در مرحله گیاهچه‌ای در شرایط گلخانه

نویسندگان

1 دانشگاه محقق اردبیلی- عضو هیات علمی -دانشجوی دکتری

2 استادیار دانشگاه ارومیه

3 دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی

4 استادیار دانشگاه تبریز

چکیده

بیماری سپتوریای برگی گندم با عامل قارچی Mycosphaerella graminicola (فرم غیرجنسی: Septoria tritici) از بیماری‌های مهم گندم در سراسر دنیا به شمار می‌رود که در سال‌های اخیر در برخی نقاط ایران از جمله منطقه مغان شیوع پیدا کرده است. در این تحقیق، واکنش 23 رقم گندم نان و دوروم نسبت به 10 جدایه قارچ M. graminicola که در طی سال‌های زراعی 1386 و 1387 از مزارع آلوده منطقه مغان جداسازی شده بود، تحت شرایط گلخانه در مرحله گیاهچه مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس درصد پوشش پیکنیدیومی سطح برگ‌ها نشان داد که جدایه‌های M. graminicola و ارقام گندم در سطح یک درصد با همدیگر اختلاف معنی‌دار داشتند. بر اساس نتایج این تجزیه، برهمکنش بین ارقام و جدایه‌ها نیز در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود که بیانگر وجود برهمکنش اختصاصی بین ارقام و جدایه‌های مورد مطالعه است. با این که حدود نیمی از ارقام مورد بررسی نسبت به همه جدایه‌ها حساس بودند، چهل حالت مقاومت اختصاصی نسبت به جدایه‌ها در سایر ارقام شناسایی شد. ارقام دهدشت، سیمره، گالانکو، سایسون و هیرمند به ترتیب با مقاومت در مقابل نه، هشت، شش، پنج و سه جدایه مقاوم‌ترین ژنوتیپ‌ها بودند. علاوه بر این، جدایه‌های مورد بررسی، الگوی پرآزاری متفاوتی روی ارقام گندم داشتند. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که جدایه‌های M. graminicola در دشت مغان دارای تنوع پرآزاری بالایی می‌باشند و اغلب ارقام رایج در منطقه به خصوص ارقام گندم نان به بیماری حساس هستند. با این حال در بین این ارقام، منابع مقاومتی شناسایی شدند که می‌توان از آنها در برنامه‌های اصلاح گندم این منطقه استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of Wheat Cultivars for Resistance to Mycosphaerella Graminicola Isolates from Moghan Plain at Seedling Stage under Greenhouse Conditions

نویسندگان [English]

  • Mahdi Davari 1
  • masoud abrinbana 2
  • rasoul asghari zakaria 3
  • mahdi arzanlou 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Septoria tritici blotch (STB), caused by Mycosphaerella graminicola (anamorph: Septoria tritici), is one of the most important diseases of wheat worldwide that has been intensified recently in some regions of Iran including Moghan Plain. In this study reaction of 23 bread and durum wheat cultivars to 10 isolates of the pathogen collected from Moghan region during 2007 and 2008, were evaluated under greenhouse condition. Analysis of variance (ANOVA) of pycnidial coverage of leaf areas revealed significant differences (P<0.01) among fungal isolates as well as wheat genotypes. Moreover, genotype× isolate interaction term in the ANOVA analysis was highly significant (P<0.01), indicating isolate-specific interaction between wheat cultivars and fungal isolates. Although about half of wheat cultivars were susceptible to all isolates, 40 isolate-specific resistances were identified that most of them are new records. Among the new sources of resistance, Dehdasht, Seimareh, Galanco, Saisson and Hirmand with specific resistance to nine, eight, six, five and three isolates, respectively, were the most resistant cultivars. Furthermore, the isolates exhibited different virulence patterns on wheat cultivars. Although results of this study indicated high virulence diversity of M. graminicola isolates from Moghan Plain and susceptibility of the most wheat genotypes cultivated in this region to STB, the new sources of resistance could be utilized in the wheat-breeding programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Isolate-specific resistance
  • Septoria tritici
  • Septoriosis
  • virulence
  • Wheat

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار