نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشآموختۀ کارشناسی ارشد، گروه حشرهشناسی کشاورزی، دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
2 استاد، گروه حشرهشناسی کشاورزی، دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران
3 استادیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج
چکیده
کرم غوزۀ پنبهHelicoverpa armigera (Hübner) آفتی با دامنۀ میزبانی وسیع است که هرساله خسارت زیادی به انواع محصولات زراعی در بسیاری از کشورهای جهان وارد میکند. در پژوهش حاضر شاخصهای تغذیهای لاروهای سنین سوم تا ششم این آفت روی رژیم غذایی تهیهشده از بذور چهار رقم نخود (آرمان، آزاد، بینیویچ و هاشم) و یک رقم لوبیا چشمبلبلی (مشهد) در شرایط آزمایشگاهی با دمای 1±25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دورۀ نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مطالعه شد. نتایج نشان داد که شاخصهای تغذیهای لاروهای سنین مختلف این آفت بهطور معناداری تحت تأثیر میزبانهای مورد مطالعه قرار گرفتند. بر همین اساس، بیشترین و کمترین مقادیر شاخص بازدهی تبدیل غذای خوردهشدۀ ((ECI مجموع سنین لاروی بهترتیب روی ارقام آرمان (427/0) و آزاد (027/0) بهدست آمد. علاوه بر این، بیشترین شاخص بازدهی تبدیل غذای هضمشده ((ECD در کل سنین لاروی نیز روی رقم بینیویج (567/0) و کمترین مقدار این شاخص نیز روی رقم آزاد (030/0) ثبت شد. مقادیر شاخص مصرف (CI) مجموع سنین لاروی نیز روی ارقام مختلف از نظر آماری متفاوت بود و بیشترین و کمترین مقادیر این شاخص بهترتیب مربوط به لاروهای تغذیهشده با ارقام هاشم (902/3 میلیگرم/ میلیگرم/ روز) و آرمان (977/1 میلیگرم/ میلیگرم/ روز) بود. بیشترین مقدار شاخص تقریبی هضمشوندگی غذا (AD) برای لاروهای سنین سوم تا ششم نیز روی رقم هاشم محاسبه شد (933/0). بیشترین مقادیر نرخ رشد نسبی (RGR) و نرخ مصرف نسبی (RCR) در مجموع سنین لاروی شبپرۀ H. armigera بهترتیب روی ارقام هاشم (599/0 میلیگرم/ میلیگرم/ روز) و مشهد (051/2 میلیگرم/ میلیگرم/ روز) بهدست آمد. نتایج این پژوهش میتواند در ارزیابی میزان مقاومت ارقام مختلف نخود و لوبیا چشمبلبلی نسبت به شبپرۀ H. armigera و همچنین طراحی برنامههای مدیریت تلفیقی به منظور کنترل این آفت در مزارع حبوبات کشور بهکار رود.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Nutritional indices of the cotton bollworm Helicoverpa armigera on four chickpea and one cowpea cultivars
نویسندگان [English]
- Neda Fallahnejad-Mojarrad 1
- Yaghoub Fathipour 2
- Karim Kamali 2
- Amin Sedaratian-jahromi 3
1 Fromer Graduate Student, Department of Entomology, Faculty of Agriculture, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Professors, Department of Entomology, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Yasouj University, Yasouj, Iran
چکیده [English]
The cotton bollworm, Helicoverpa armigera (Hübner) is one of the most important polyphagous insect pests attacking different crops in many parts of the world. In the present study, nutritional indices of H. armigera larvae (third to sixth instars) were determined on artificial diets based on the seeds of four chickpea cultivars (Arman, Azad, Binivich and Hashem) and one cowpea cultivar (Mashhad). The experiments were performed at 25±1ºC, 65±5% RH and a photoperiod of 16:8 (L: D) h. The results showed that the nutritional indices of H. armigera were significantly influenced by different host plants tested. Accordingly, the highest and lowest values of efficiency of conversion of ingested food (ECI) for total larval stages were on Arman (0.427) and Azad (0.027), respectively. Additionally, the highest value of efficiency of digested food (ECD) was on Binivich (0.567) and the lowest value of this index on Azad (0.030). The highest and lowest value of consumption index (CI) was on Hashem (3.902 mg/mg/d) and Arman (1.977 mg/mg/d), respectively. Also, the results showed that the highest value of approximate digestibility (AD) for total larval stages was on Hashem (0.933). The relative growth rate (RGR) and relative consumption rate (RCR) were maximum on Hashem and Mashhad (0.599 and 2.051 mg/mg/d, respectively). The results obtained in the present study could be helpful in integrated management of H. armigera.
کلیدواژهها [English]
- Helicoverpa armigera
- different cultivars
- nutritional indices
- host plant resistance