فریبرز لطفی میری؛ محمد جوان نیکخواه؛ حمیدرضا زمانی زاده؛ فریدون پاداشت دهکایی
دوره 42، شماره 1 ، خرداد 1390، ، صفحه 61-74
چکیده
به منظور مطالعه ساختار جمعیت گونه کمپلکس Gibberella fujikuroi، عامل پوسیدگی طوقه برنج، نمونه‌برداری از مزارع نقاط مختلف استان گیلان در سال 1383 صورت گرفت. از بین 41 جدایه به دست آمده از ارقام مختلف، به غیر از سه جدایه، بقیه دارای زنجیره میکروکنیدیوم بودند. برای مطالعه با‌روری جنسی و تعیین جمعیت و تیپ آمیزشی جدایه‌ها، هر یک از آنها با شش جدایه ...
بیشتر
به منظور مطالعه ساختار جمعیت گونه کمپلکس Gibberella fujikuroi، عامل پوسیدگی طوقه برنج، نمونه‌برداری از مزارع نقاط مختلف استان گیلان در سال 1383 صورت گرفت. از بین 41 جدایه به دست آمده از ارقام مختلف، به غیر از سه جدایه، بقیه دارای زنجیره میکروکنیدیوم بودند. برای مطالعه با‌روری جنسی و تعیین جمعیت و تیپ آمیزشی جدایه‌ها، هر یک از آنها با شش جدایه ماده بارور نماینده استاندارد از سه جمعیت آمیزشیA ، C و D روی محیط غذایی هویج آگار در آزمایشگاه تلاقی داده شدند. به ازای هر جمعیت آمیزشی دو جدایه نماینده از دو تیپ آمیزشی مخالف شامل MATA-1 و MATA-2 برای جمعیت آمیزشی A، MATC-1 و MATC-2 برای جمعیت آمیزشی C و MATD-1 و MATD-2 برای جمعیت آمیزشی D مورد استفاده قرار گرفتند. در نتیجه، ده جدایه در جمعیت آمیزشی A (Fusarium verticillioides)، دو جدایه در جمیعت آمیزشی (F. fujikuroi) C و 29 جدایه در جمعیت آمیزشی (F. proliferatum) D گروه‌بندی شدند. تمام جدایه‌های F. verticillioides متعلق به تیپ آمیزشی MATA-1 و تمام جدایه‌های F. fujikuroi متعلق به تیپ آمیزشی MATC-1 بودند. در حالی که، هر دو تیپ آمیزشی MATD-1 و MATD-2 برای جدایه‌های
F. proliferatum شناسایی شدند. به علت وجود هر دو تیپ آمیزشی در جدایه‌های جمعیت آمیزشی D، امکان تلاقی بین آنها مطالعه گردید که از 36 تلاقی تنها دو تلاقی منجر به تشکیل پریتسیوم واجد آسک و آسکوسپور شدند. در آزمون سازگاری رویشی با استفاده از جهش یافته‌های nit نیز مشخص شد که ده جدایه F. verticillioides در نه گروه سازگاری رویشی، دو جدایه F. fujikuroi هر کدام در یک گروه سازگاری رویشی جداگانه و 29 جدایه
F. proliferatum نیز در بیست گروه سازگاری رویشی قرار گرفتند. تلاقی جدایه‌های متعلق به سه جمعیت آمیزشی با هم نیز منجر به تشکیل هتروکاریون نگردید. آزمون بیماری‌زایی 41 جدایه روی رقم خزر انجام گردید و همه جدایه‌ها نشانه پوسیدگی طوقه همراه با کلنی‌های سفید رنگ روی ساقه‌ها را ایجاد کردند. در این تحقیق معلوم شد که جمعیت‌های آمیزشی A، C و D از گونه کمپلکس G. fujikuroi در گیلان وجود دارند که در بین آنها جمعیت آمیزشی D غالب است. همچنین براساس آزمون شناسایی گروه‌های سازگاری رویشی تنوع زیادی در دو جمعیت آمیزشی A و D مشاهده شد.
فریدون پاداشت دهکایی؛ سید محمود اخوت؛ محمد جوان نیکخواه؛ سید باقر محمودی
دوره 40، شماره 2 ، بهمن 1388
چکیده
بیماری سوختگی غلاف برنج که در اثر گروه آناستوموزی AG1-IA از قارچRhizoctonia solani به وجود می‌آید، یکی از مهمترین بیماری‌های قارچی برنج در دنیا می‌باشد. مقاومت گیاه برنج نسبی است و عکس‌العمل آن در مقابل این بیماری به دلیل پیچیدگی توارثی و ناپایداری محیطی ثابت نیست به‌طوریکه تخمین صحیح بیماری مشکل است. برای تشخیص واکنش واقعی برنج در سطح ...
بیشتر
بیماری سوختگی غلاف برنج که در اثر گروه آناستوموزی AG1-IA از قارچRhizoctonia solani به وجود می‌آید، یکی از مهمترین بیماری‌های قارچی برنج در دنیا می‌باشد. مقاومت گیاه برنج نسبی است و عکس‌العمل آن در مقابل این بیماری به دلیل پیچیدگی توارثی و ناپایداری محیطی ثابت نیست به‌طوریکه تخمین صحیح بیماری مشکل است. برای تشخیص واکنش واقعی برنج در سطح بالایی از توسعه بیماری، یک روش آلوده‌سازی جدید، با تولید توده میسلیومی در محیط کشت مایع سیب‌زمینی دکستروز (PDBroth) و یک سیستم افشانه آب، طراحی گردید. نشاهای برنج از سه رقم بومی (عنبربو ایلام، قصرالدشتی و اهلمی طارم) و دو رقم اصلاح شده (خزر و بهار) در مزرعه نشاکاری گردیدند. پس از 45 روز پنجه‌های هر بوته به کمک یک باند پلاستیکی بسته شدند، سپس با یک جدایه پرآزار بیمارگر و به سه روش شامل، توده میسلیومی (MM)، مخلوط بذر و پوسته برنج کلنیزه شده(RG) و قطعات ساقه تازه آلوده شده برنج(FI) آلوده‌سازی شدند. بوته‌های آلوده‌سازی شده با راه‌اندازی یک سیستم افشانه آب در بالای بوته‌ها و در ارتفاع 160 سانتی‌متری از سطح خاک تا آخرین مرحله ارزیابی، مرطوب نگه داشته شدند. میزان توسعه بیماری 15 و 25 روز پس از آلوده‌سازی و انتهای مرحله خمیری شدن دانه به روش RLH (Relative Lesion Height) اندازه‌گیری گردید. سنجش داده‌های بیماری نشان داد که در روش آلوده‌سازی FI بیماری با توسعه کم و با نتایج بسیار متغیر ظاهر شد. اما نتایج در روش‌های آلوده‌سازی MM و RG دارای تغییرات کمتری در بین ارقام در مراحل مختلف ارزیابی بودند. بیشترین توسعه عمودی بیماری در همه ارقام مورد آزمایش در دومین مرحله ارزیابی و انتهای مرحله خمیری شدن دانه (حساس‌ترین مرحله رشدی برنج) در روش MM مشاهده شد. به‌طوریکه آنها به‌ترتیب در سه و دو گروه قرار گرفتند که متفاوت از گروه بندی در روش‌های RG و FI بودند (DMRT 5%). بنابراین در شرایط استفاده از سیستم افشانه آب، آلوده‌سازی به روش توده میسلیومی را می‌توان برای سنجش عکس‌العمل واقعی ارقام برنج در مقابل بیماری سوختگی غلاف در مزرعه به کار گرفت. ارقام عنبربو، قصرالدشتی، اهلمی طارم و بهار در آزمایش غربال‌گیری اولیه به‌عنوان ارقام نیمه مقاوم در یک گروه آماری مشابه تشخیص داده شدند، اما در این مطالعه آنها در گروه‌های متفاوتی قرار گرفتند و تحمل واقعی آنها بعد از بهینه‌سازی شرایط آزمایش و با توسعه بیماری ظاهر شد به‌طوریکه اهلمی طارم به‌شدت حساسیت نشان داد.
سیده بهاره احمدی تولمی؛ جلال جلالی سندی؛ محمد قدمیاری؛ سید اکبر خداپرست؛ نادر حسن زاده؛ فریدون پاداشت دهکایی
دوره 40، شماره 1 ، شهریور 1388
چکیده
در این بررسی اثرات ضد قارچی عصاره شش گیاه بومی و خودرو شامل آقطی، زیتون تلخ، سرخس، گندواش، هفت بند و مرزه روی Magnaporthe grisea، عامل بیماری بلاست برنج در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. تأثیر عصاره‌های الکلی (اتانلی و متانولی) برگ‌های تازه جمع‌آوری شده در جلوگیری از رشد شعاعی میسلیوم قارچ در ...
بیشتر
در این بررسی اثرات ضد قارچی عصاره شش گیاه بومی و خودرو شامل آقطی، زیتون تلخ، سرخس، گندواش، هفت بند و مرزه روی Magnaporthe grisea، عامل بیماری بلاست برنج در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. تأثیر عصاره‌های الکلی (اتانلی و متانولی) برگ‌های تازه جمع‌آوری شده در جلوگیری از رشد شعاعی میسلیوم قارچ در محیط غذایی PDA در داخل تشتک پتری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عصاره‌های بکار رفته می‌تواند اثر بازدارندگی روی رشد قارچ داشته باشند به طوری که در بین عصاره‌های اتانولی آزمایش‌شده گندواش کمترین ED50 (Effective dose) را داشت و موثرترین عصاره بود. عصاره‌های اتانولی از موثرترین تا کم‌اثرترین آنها بر اساس میزان ED50 به ترتیب گندواش، آقطی، سرخس، هفت‌بند، زیتون تلخ و مرزه اندازه‌گیری شد. همچنین مشاهده شد که در بین عصاره‌های متانولی آزمایش شده آقطی و گندواش کمترین ED50 را داشته و بیشترین تاثیر را روی قارچ نشان دادند. ED50 عصاره‌های متانولی سرخس، هفت‌بند، مرزه و زیتون تلخ با ED50 آقطی اختلاف معنی‌داری داشتند. عصاره‌های متانولی از موثرترین تا کم‌اثرترین آنها به ترتیب گندواش، آقطی، هفت‌بند، مرزه، زیتون تلخ و سرخس اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد، که ED50 عصاره‌های متانولی و اتانولی اختلاف معنی‌داری در سطح 5% نداشتند. فقط در مورد سرخس، تاثیر بازدارندگی عصاره اتانولی بیشتر از عصاره متانولی آن بود، به طوری که ED50 عصاره متانولی 65/2 برابر ED50 عصاره اتانولی آن
می‌باشد.
فریدون پاداشت دهکایی؛ مجید نحوی؛ منوچهر ایزدیار؛ ابراهیم دودابی نژاد؛ حسن پور فرهنگ
دوره 40، شماره 1 ، شهریور 1388
چکیده
برای تعیین خسارت محصول برنج ناشی از بیماری بلاست (Magnaporthe grisea) در مراحل مختلف رشد، آزمایشی مزرعه‌ای در مؤسسه تحقیقات برنج ایران، رشت اجرا گردید. رقم برنج بومی هاشمی در کرت‌هایی به ابعاد 4×3 متر و در چهار تکرار برای هر مرحله از ارزیابی(تیمار) نشاکاری گردید. سپس در مراحل 40 و 50 روز پس از نشاکاری، 15 و 25 روز پس از ظهور خوشه و همزمان با برداشت، ...
بیشتر
برای تعیین خسارت محصول برنج ناشی از بیماری بلاست (Magnaporthe grisea) در مراحل مختلف رشد، آزمایشی مزرعه‌ای در مؤسسه تحقیقات برنج ایران، رشت اجرا گردید. رقم برنج بومی هاشمی در کرت‌هایی به ابعاد 4×3 متر و در چهار تکرار برای هر مرحله از ارزیابی(تیمار) نشاکاری گردید. سپس در مراحل 40 و 50 روز پس از نشاکاری، 15 و 25 روز پس از ظهور خوشه و همزمان با برداشت، به‌ترتیب درصد آلودگی سطح برگ و بلاست خوشه از نمونه‌های تهیه شده از کرت‌های آزمایشی در شرایط آلودگی طبیعی اندازه‌گیری شدند. پس از هر مرحله از ارزیابی بیماری، با مصرف قارچ‌کش تری‌سیکلازول از توسعه بیماری در تیمار مذکور جلوگیری بعمل آمد. در هر مرحله از ارزیابی از آنالیز رگرسیون خطی برای محاسبه درصد خسارت محصول ناشی از بلاست برگ و خوشه استفاده گردید. فقط معادله (*91/0= R2 ) x5/0 + 74/0- = y برای تعیین خسارت محصول(y) (کیلوگرم) ناشی از درصد بلاست خوشه(x) و در مرحله برداشت از تیماری که در تمام مراحل رشد از قارچ‌کش استفاده نشده بود، معنی‌دار تشخیص داده شد. بعلاوه این تیمار تأثیر بیشتری در افزایش دانه‌های پوک نسبت به سایر تیمارها داشته است. مصرف سطوح مختلف کود اوره تأثیر معنی‌داری در ایجاد تفاوت در میزان بیماری بلاست و افزایش آن، به علت دمای بالا در بیشتر مراحل حساس دوره رشد برنج نشان نداد.
