قدیر نوری قنبلانی؛ مژگان مردانی طلایی؛ منیژه پناهی خانقاه؛ جبرائیل رزمجو؛ علی اصغر فتحی
چکیده
شتۀ سبز گندم، Sitobion avenae (Fabricius)، یکی از آفات مهم غلات دانهریز بهویژه گندم است. پارامتر (فراسنجه)های زیستی شته درون اتاقک رشد تنظیمشده در دمای 2±25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دورۀ نوری14:10 (روشنایی: تاریکی) در قالب طرح کامل تصادفی و آزمایش کرتهای خردشده تعیین شد. عامل اصلی شامل دو رقم گندم (سایسونز و شیرودی) و عامل ...
بیشتر
شتۀ سبز گندم، Sitobion avenae (Fabricius)، یکی از آفات مهم غلات دانهریز بهویژه گندم است. پارامتر (فراسنجه)های زیستی شته درون اتاقک رشد تنظیمشده در دمای 2±25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دورۀ نوری14:10 (روشنایی: تاریکی) در قالب طرح کامل تصادفی و آزمایش کرتهای خردشده تعیین شد. عامل اصلی شامل دو رقم گندم (سایسونز و شیرودی) و عامل فرعی عبارت از مدتزمانهای پیشآلودگی (0، 2، 4، 6، 8 روز) بود. نتایج نشان داد، بین تیمارها از نظر پارامترهای نرخ خالص تولیدمثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت(rm) ، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، مدتزمان دو برابر شدن جمعیت (DT) و میانگین مدتزمان یک نسل (T)S. avenae اختلاف معنیداری وجود دارد.بیشترین و کمترین مقدار rmدر رقم سایسونز به ترتیب در شاهد (092/0 بر روز) و تیمار 6 روز پیشآلودگی (063/0 بر روز) مشاهده شد. همچنین، در رقم شیرودی بیشترین و کمترین مقدار rm شته به ترتیب در شاهد (216/0 بر روز) و تیمار شش روز پیشآلودگی (157/0 بر روز) به دست آمد. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که آلودگیهای پیشین گندم به مدت شش روز ضمن القای مقاومت، نرخ رشد جمعیت شته را کاهش میدهد و در برنامۀ مدیریت تلفیقی یا IPM این آفت میتواند مفید واقع شود.
شهزاد ایرانی پور؛ منصور عالی پور؛ محمدحسین کاظمی؛ قدیر نوری قنبلانی
چکیده
ملخ ایتالیایی Calliptamusitalicus Linnaeus, 1758هرساله در کانونهای این حشره در منطقۀ خدا آفرین بهویژه در حالت (فاز) مهاجر هنگامیکه جمعیت در حال افزایش باشد آسیب شایانتوجهی به مراتع و کشتزارهای همجوار در مسیرهای پرواز وارد میسازد. از اینرو، تغییر جمعیتی و الگوی توزیع فضایی مراحل نابالغ و بالغ این حشره در مراتع منطقۀ خدا آفرین استان ...
بیشتر
ملخ ایتالیایی Calliptamusitalicus Linnaeus, 1758هرساله در کانونهای این حشره در منطقۀ خدا آفرین بهویژه در حالت (فاز) مهاجر هنگامیکه جمعیت در حال افزایش باشد آسیب شایانتوجهی به مراتع و کشتزارهای همجوار در مسیرهای پرواز وارد میسازد. از اینرو، تغییر جمعیتی و الگوی توزیع فضایی مراحل نابالغ و بالغ این حشره در مراتع منطقۀ خدا آفرین استان آذربایجان شرقی در سال 1390، با استفاده از توزیعهای آماری پواسن و دوجملهای منفی، شاخصهای تجمع و مدلهای تیلور و آیوائو بررسی شد. نتایج ارائهشده توسط همۀ روشها در بیشتر موارد بیانگر تجمعی بودن نوع پراکنش حشره بود. با اینحال، در اواخر فصل و با کاهش انبوهی حشره در دو مرحلۀ پورۀ سن پنجم و حشرۀ کامل کاهش تجمع و گرایش به پراکنش تصادفی در برخی نمونهها ملاحظه شد. هر دو مدل تیلور و آیوائو نیز تجمعی بودن نوع پراکنش آن در مراحل نابالغ و بالغ ملخ را نشان دادند. همچنین با محاسبۀ آمارۀ λ آربوس و کریچ ((Arbous & Kerrich برای سن اول و مجموع سنها در هر نمونهبرداری مقادیر بهدستآمده بیشتر از دو بود که بر پایۀ نظریۀ Blakhith بیانگر این است که توزیع فضایی تجمعی حشره هم متأثر از محیط و هم ویژگیهای رفتاری ملخ است.
قدیر نوری قنبلانی؛ احسان برزویی؛ علیرضا نوری؛ پژمان تاج میری
چکیده
شاخصهای تغذیهای و فعالیت آنزیمهای گوارشی Leptinotarsa decemlineata (Say) (Col.: Chrysomelidae) روی هشت رقم سیبزمینی شامل آگریا، دایفلا، کایزر، لابادیا، لیدیروزتا، لوتا، مارفونا و سانته تحت شرایط آزمایشگاهی 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16:8 (روشنایی: تاریکی) مطالعه شد. لاروهای سن سوم پرورش داده شده روی رقم کایزر پایینترین ...
بیشتر
شاخصهای تغذیهای و فعالیت آنزیمهای گوارشی Leptinotarsa decemlineata (Say) (Col.: Chrysomelidae) روی هشت رقم سیبزمینی شامل آگریا، دایفلا، کایزر، لابادیا، لیدیروزتا، لوتا، مارفونا و سانته تحت شرایط آزمایشگاهی 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16:8 (روشنایی: تاریکی) مطالعه شد. لاروهای سن سوم پرورش داده شده روی رقم کایزر پایینترین مقدار غذای خورده شده و وزن بهدست آمده لاروی را داشتند. بالاترین و پایینترین مقدار قابلیت هضم تقریبی بهترتیب روی ارقام اگریا و مارفونا بود. لاروهای پرورش یافته روی رقم سانته بالاترین کارایی غذای خورده شده و بالاترین کارایی غذای هضم شده را داشتند. لاروهایی که روی رقم آگریا تغذیه شدند، بیشترین نرخ مصرف نسبی را داشتند. در مقابل، لاروهای تغذیه کرده از ارقام لابادیا و کایزر پایینترین نرخ مصرف نسبی را داشتند. لاروهای تغذیه کرده از ارقام سانته و آگریا بالاترین نرخ رشد نسبی را داشتند. کمترین فعالیت آلفا-آمیلاز در لاروهای سن چهارم روی ارقام کایزر و لابادیا و بیشترین آن در لاروهای تغذیه کرده از ارقام لوتا و سانته مشاهده شد. بالاترین فعالیت پروتئولیتیک لاروی روی ارقام اگریا، سانته و لوتا ثبت شد. بنابر نتایج حاصل ارقام لابادیا و کایزر نامناسبترین ارقام برای تغذیه سوسک کلرادو میباشند. ارقام مقاوم می تواند برای کشت در نواحی که خسارت سوسک کلرادوی سیبزمینی زیاد است توصیه شود و به این وسیله از خسارت آفت جلوگیری کرد و یا حداقل خسارت آن را کاهش داد.
اکبر قاسمی کهریزه؛ قدیر نوری قنبلانی؛ نورالدین شایسته؛ ایرج برنوسی
چکیده
در این بررسی ترجیح میزبانی و دورة زیستی سوسک کلرادوی سیبزمینی، Leptinotarsa decemlineata (Say)، روی 33 رقم زراعی سیبزمینی بررسی شد. در مورد تمام صفات مورد بررسی بین ارقام مختلف اختلاف معنادار مشاهده شد. کمترین تعداد حشرات کامل جلبشده روی ارقام راجا، کاردینال و بریجت به ترتیب با میانگین 33/0، 5/0 و 5/0 عدد در هر بوته و کمترین تعداد تخم روی ارقام برایت، ...
بیشتر
در این بررسی ترجیح میزبانی و دورة زیستی سوسک کلرادوی سیبزمینی، Leptinotarsa decemlineata (Say)، روی 33 رقم زراعی سیبزمینی بررسی شد. در مورد تمام صفات مورد بررسی بین ارقام مختلف اختلاف معنادار مشاهده شد. کمترین تعداد حشرات کامل جلبشده روی ارقام راجا، کاردینال و بریجت به ترتیب با میانگین 33/0، 5/0 و 5/0 عدد در هر بوته و کمترین تعداد تخم روی ارقام برایت، بالتیکا و راجا به ترتیب با میانگین 50/23، 58/28 و 90/30 عدد بر بوته مشاهده شد. طولانیترین دورة نموی آفت روی ارقام ساتینا، ایدول و ابا به ترتیب با میانگین 6/36، 02/36 و 6/35 روز و بیشترین تلفات دورة نموی آفت روی ارقام دلیکات، کارلیتا، آرمادا، راجا و بریجت به ترتیب با میانگین 1/91، 9/88، 4/84، 80 و 80 درصد مشاهده شد. بیشترین طول چرخة زندگی آفت از تخم تا حشرة کامل در ارقام ایدول، ساتینا و الس به ترتیب با میانگین 9/42، 6/42، 2/42 روز مشاهده شد. از میان 33 رقم سیبزمینی بررسیشده در این تحقیق، ارقام بریجت، راجا و برایت نامطلوبترین ارقام میزبان برای سوسک کلرادوی سیبزمینی محسوب میشوند و میتوان از آنها در مدیریت تلفیقی این آفت استفاده کرد.
نازنین مستقیمی؛ سیدعلی اصغر فتحی؛ قدیر نوری قنبلانی؛ جبرائیل رزمجو؛ هوشنگ رفیعی دستجردی
چکیده
بید آرد،Zeller Ephestia kuehniella ، و شبپره هندی، (Hubner) Plodia interpunctella ، هر دو از آفات مهم فرآوردههای انباری در سراسر جهان میباشند. Habrobracon hebetor Say برای مهار بیولوژیک لاروهای شبپرههای آفت در انبارهای بادام زمینی و فرآوردههای بسته بندی شدهی غلات استفاده میشود. در این تحقیق کارایی زنبور H. hebetor در پارازیته کردن لاروهای بید آرد و شبپره هندی ...
بیشتر
بید آرد،Zeller Ephestia kuehniella ، و شبپره هندی، (Hubner) Plodia interpunctella ، هر دو از آفات مهم فرآوردههای انباری در سراسر جهان میباشند. Habrobracon hebetor Say برای مهار بیولوژیک لاروهای شبپرههای آفت در انبارهای بادام زمینی و فرآوردههای بسته بندی شدهی غلات استفاده میشود. در این تحقیق کارایی زنبور H. hebetor در پارازیته کردن لاروهای بید آرد و شبپره هندی در تراکمهای مختلف پارازیتویید (1، 2 و 4 جفت) و لاروهای هر دو میزبان (1، 2، 4، 8 ، 16 و 32) در داخل اطاقک رشد در دمای 1± 25 درجهی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دورهی نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی بررسی شد. در رهاسازی یک جفت زنبور پارازیتویید تعداد تخمهای گذاشته شده به ترتیب در تراکمهای 1، 2، 4 و 8 لارو هر دو میزبان افزایش یافت ولی، در تراکمهای 16 و 32 لارو هر دو میزبان کاهش یافت. همچنین، تعداد مادهها و حشرات کامل ظاهر شده به ترتیب در تراکم-های 1، 2، 4 و 8 لارو هر دو میزبان افزایش یافت ولی، در تراکمهای 16 و 32 لارو هر دو میزبان افزایش معنیداری مشاهده نشد. در رهاسازی دو جفت زنبور بیشترین تعداد تخم گذاشته شده در تراکم 16 لارو بید آرد مشاهده گردید. درصورتیکه، تعداد تخم گذاشته شده در تراکمهای 4، 8، 16 و 32 لارو شبپره هندی به طور معنیداری بیشتر از سایر تراکمهای لاروی بود. همچنین، تعداد مادهها و حشرات کامل ظاهر شده زنبور به ترتیب در تراکمهای 1، 2، 4، 8 و 16 لارو هر دو میزبان به طور معنیداری افزایش یافت ولی، در تراکم 32 لارو هر دو میزبان افزایش معنیداری مشاهده نشد. در رهاسازی چهار جفت زنبور تعداد تخم گذاشته شده در تراکمهای 8 و 16 لارو هر دو میزبان به طور معنیداری بیشتر از سایر تراکمهای لاروی بود. همچنین، تعداد مادهها و حشرات کامل ظاهر شده زنبور به ترتیب در تراکمهای 1، 2، 4، 8 و 16 لارو هر دو میزبان افزایش معنیداری یافت ولی، در تراکم 32 لارو هر دو میزبان افزایش معنیداری مشاهده نشد. بر اساس نتایج این تحقیق میتوان نتیجهگیری کرد که در تراکم یک جفت پارازیتویید تراکم 8 لارو هر دو میزبان و در تراکمهای دو و چهار جفت زنبور تراکمهای 16 و 32 لارو هر دو میزبان برای پرورش زنبور H. hebetor مطلوبتر میباشند.
الهام کباری تازه شهری؛ قدیر نوری قنبلانی؛ سید علی اصغر فتحی
چکیده
شته جالیز، Aphis gossypii Glover (Hom.: Aphididae)، آفت مهم گوجهفرنگی در مزارع و گلخانهها میباشد. میزان خسارت آن در گلخانهها بعد از سفید بالک گلخانه در مرتبه دوم اهمیت قرار دارد. در این تحقیق مقاومت نه رقم از ارقام مختلف گوجهفرنگی شامل Strian، Caligen، Super Bita، Super Strian، Super Af1، HAS2274، GS-12-f1، Sun-6200 f1 و Calj نسبت به شتهجالیز در شرایط گلخانهای ارزیابی شد. در ...
بیشتر
شته جالیز، Aphis gossypii Glover (Hom.: Aphididae)، آفت مهم گوجهفرنگی در مزارع و گلخانهها میباشد. میزان خسارت آن در گلخانهها بعد از سفید بالک گلخانه در مرتبه دوم اهمیت قرار دارد. در این تحقیق مقاومت نه رقم از ارقام مختلف گوجهفرنگی شامل Strian، Caligen، Super Bita، Super Strian، Super Af1، HAS2274، GS-12-f1، Sun-6200 f1 و Calj نسبت به شتهجالیز در شرایط گلخانهای ارزیابی شد. در آزمایش آنتیزنوز کمترین تعدادشتهها روی رقم Super Strian و بیشترین تعداد شتهها روی رقم Calj جلب شدند. در آزمایش آنتیبیوز بیشترین و کمترین طول دوره نشوونمای پورهها به ترتیب در ارقام HAS2274 (9/6 روز) و Calj (4/5 روز) مشاهده شد. بیشترین و کمترین طول دوره پورهزایی به ترتیب در رقم Calj (6/12 روز) و رقم HAS2274 (9/5 روز) مشاهده گردید. بالاترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) روی رقم Calj (306/0 ماده/ ماده/ روز) و پایینترین مقدار آن در رقم HAS2274 (185/0 ماده/ ماده/ روز) به دست آمد. در آزمایش تحمل رقم Calj پایینترین حد تحمل را و میزان تحمل ارقام Super Strian، Super Bita و HAS2274 بیشتر از بقیه بود. بر اساس شاخصهای سهگانه مکانیسم مقاومت ارقام HAS2274 و Calj به ترتیب مقاومترین و حساسترین رقم در میان ارقام مورد بررسی در این تحقیق بودند.
نازنین مستقیمی؛ سید علی اصغر فتحی؛ قدیر نوری قنبلانی
دوره 41، شماره 1 ، شهریور 1389
چکیده
بید آرد، Ephestia kuehniella (Zeller)، و شبپره هندی، Plodia interpunctella (Hubner)، از آفات مهم فرآوردههای انباری دراغلب کشورهای جهان میباشند. در سالهای اخیر از زنبور (Say) Habrobracon hebetor به عنوان عامل کنترل بیولوژیک لاروهای شب-پرههای آفت در انبارهای بادامزمینی و فرآوردههای بسته بندی شده غلات استفاده شده است. در تحقیق حاضر واکنش تابعی زنبور پارازیتویید ...
بیشتر
بید آرد، Ephestia kuehniella (Zeller)، و شبپره هندی، Plodia interpunctella (Hubner)، از آفات مهم فرآوردههای انباری دراغلب کشورهای جهان میباشند. در سالهای اخیر از زنبور (Say) Habrobracon hebetor به عنوان عامل کنترل بیولوژیک لاروهای شب-پرههای آفت در انبارهای بادامزمینی و فرآوردههای بسته بندی شده غلات استفاده شده است. در تحقیق حاضر واکنش تابعی زنبور پارازیتویید H. hebetor به تراکمهای مختلف لاروهای بید آرد و شبپره هندی (1، 2، 4، 8، 16 و 32 لارو به ازای هر ظرف) در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 14 ساعت روشنایی و10 ساعت تاریکی) مورد مطالعه قرارگرفت. هر کدام از تراکمهای تعریف شده لاروهای بیدآرد و شبپره هندی در 20 تکرار در اختیار یک عدد زنبور ماده تازه ظاهر شده پارازیتویید قرار گرفتند. واکنش تابعی زنبور H. hebetor به لاروهای هر دو آفت بید آرد و شبپره هندی از نوع III تعیین شد. مقدار b و زمان دستیابی زنبور H. hebetor روی لاروهای بید آرد به ترتیب h-1 0327/0 و0611/1 ساعت و روی لاروهای شبپره هندی به ترتیب h-10296/ و 045/1 ساعت محاسبه شد. مقدار b زنبور در تراکمهای مختلف لاروهای بید آرد به طور معنیداری بیشتر از مقدار b روی لاروهای شبپره هندی بود؛ درصورتیکه زمان دستیابی زنبور روی لاروهای بید آرد و شبپره هندی اختلاف معنیداری نداشت. این نتایج نشان میدهد که زنبور H. hebetor لاروهای بید آرد را در مقایسه با لاروهای شبپره هندی بیشتر مورد حمله قرار میدهد.
محمدرضا حسنی؛ قدیر نوری قنبلانی؛ حمزه ایزدی؛ محمود شجاعی
دوره 40، شماره 2 ، بهمن 1388
چکیده
پسیل پسته، Agonoscena pistaciae Burckhardt & Lauterer، یکی از مهمترین آفات درختان پسته در تمام مناطق پستهکاری ایران میباشد. مطالعه دقیق زیستشناسی آفات در شرایط صحرایی، اولین گام در تدوین برنامههای مدیریت تلفیقی آفات در یک منطقه خاص است. در این تحقیق تغییرات فصلی جمعیت تخم، پوره و حشرات کامل پسیل پسته طی سالهای 1386 و 1387 در منطقه رفسنجان بررسی ...
بیشتر
پسیل پسته، Agonoscena pistaciae Burckhardt & Lauterer، یکی از مهمترین آفات درختان پسته در تمام مناطق پستهکاری ایران میباشد. مطالعه دقیق زیستشناسی آفات در شرایط صحرایی، اولین گام در تدوین برنامههای مدیریت تلفیقی آفات در یک منطقه خاص است. در این تحقیق تغییرات فصلی جمعیت تخم، پوره و حشرات کامل پسیل پسته طی سالهای 1386 و 1387 در منطقه رفسنجان بررسی شد. بررسیها نشان داد این حشره 6 نسل کامل و یک نسل ناقص (نسل هفتم) در سال دارد. میانگین طول دوره فعالیت حشرات کامل، تخم و پوره برای نسلهای اول تا ششم طی دو سال به ترتیب 2/5±8/27، 6/2±4/27 و 9/1±1/27 روز محاسبه شد. تاثیر ارتفاع درخت بر توزیع جمعیت تخم و پوره در سه ارتفاع پایین، میانی و بالای درخت نشان داد که با افزایش ارتفاع گیاه، تراکم تخم و پوره افزایش مییابد