نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی سابق دکتری، گروه گیاهپزشکی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
2
دانشیار، گروه گیاهپزشکی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
3
دانشیار، گروه گیاهپزشکی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
4
دانشیار، گروه اکولوژی شیمیایی، مرکز تحقیقات و فناوری فوندازیون ادموند ماخ، سان میکل آل آدیجه، ترنتینو، ایتالیا
چکیده
مینوز گوجهفرنگی Tuta absoluta Myrick. از مهمترین آفتهای گیاه گوجهفرنگی Solanum lycopersicum در ایران و جهان به شمار میآید که به دلیل قابلیت تولیدمثل بالا و طول نسل کوتاه آسیب اقتصادی بالایی وارد میسازد. امروزه کنترل رفتاری آفات بر پایۀ مواد شیمیایی رابط (سمیوکمیکالها) جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده است. در این بررسی با تکیه بر غربال و شناسایی گروهی از ترکیبها، قابلیت پانزده ترکیب از ترکیبهای دورکنندۀ شناختهشدۀ گیاهی در تحریک گیرندههای شاخکی حشرات باکره و جفتشده هر دو جنس، به کمک دستگاه الکتروآنتنوگرام (EAG) ارزیابی شد. در این آزمون بیشترین غلظت ممکنه ( µg/µl100( از هر ترکیب روی شاخک سمت راست نرها و مادههای باکره و جفتشده 2-4 روزه و در ده تکرار بررسی شد. نتایج بهدستآمده از پاسخ الکتروفیزیولوژیکی نشان داد، همۀ ترکیبهای مورد آزمایش توانایی اتصال به گیرندههای شاخکی حشرات کامل مینوز گوجهفرنگی را دارند. اما سه ترکیب (-)-Carvone، Salicylic acid و Methyl jasmonate بیشترین میزان پاسخ پس از منظور داشتن میزان تأثیر شاهد (هگزان) را نشان دادند. ازآنجاکه ترکیبهای مورد آزمایش بالاترین تأثیر را بر مادۀ جفتشده دارند، لذا میتوانند بهعنوان نامزدی مناسب در جهت مهار رفتاری حشرات مادۀ این آفت همچون ترکیبهای فرمونی در حشرات نر در راهبردهای مهاری و مدیریت تلفیقی آفات (Integrated Pest Management; IPM) مطرح باشند.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Electrophysiological response of tomato leaf miner adults, Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidea) to some botanical repellent compounds
نویسندگان [English]
-
Ziba Mamduh
1
-
Ali asghar Seraj
2
-
Moeteza Movahedi Fazel
3
-
Gianfranco Anfora
4
1
Former Ph.D. Student and Associate Professor, Department of Plant Protection, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2
Associate Professor, Department of Plant Protection, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
3
Associate Professor, Department of Plant Protection, Zanjan University, Zanjan, Iran
4
Associate Professor, Department of Chemical Ecology, Fondazione Edmund Mach, Research and Innovation Centre,
San Michele all’Adige, TN, Italy
چکیده [English]
The tomato leafminer moth, Tuta absoluta, Myrick. (Lep.: Gelechiidea) is an important pest of cultivated tomato, Solanum lycopersicum in Iran and other countries throughout the world. This pest damages on tomato and other crops economically due to high fecundity and short generation period. Nowadays, semiochemicallybased management strategies are developing. We aimed to screen and characterize new deterrent compounds to T.absoluta. therefor, the stimulating potential of 15 botanical repellent compounds was assayed on antennal receptors of virgin and mated of both sexes using Electroantennogarame (EAG). In this test, each compound was tested in highest concentration level, 100 µg/µl, on the right antennae of both sexes, 2-4 days old in two reproductive statues, mated and virgin, with 15 replications. Electrophysiological responses showed that all of tested compounds could bind to antennal receptors of tomato leaf miner mothds. (-)-Carvone, Salicylic acid, and Methyl jasmonate were the three compounds that elicited maximum responses on mated females. As a result, these compounds can be introduced as suitable candidates for the behavioral control of T. absoluta females as well sex pheromone on males in control strategies and IPM.
کلیدواژهها [English]
-
Antennal receptor
-
(-)-Carvone
-
electroantennogeram
-
Methyl jasmonate
-
Salicylic Acid