مقاله پژوهشی
مهدی طوسی؛ آرش راسخ؛ نااویا اوساوا
چکیده
در این تحقیق فعالیت تولیدمثلی و همچنین پاسخ بویایی زنبور انگلواره (پارازیتویید)Lysiphlebus fabarum به حضور شکارگر درون‌رسته‌ای، کفشدوزک Hippodamia variegata Goeze روی گیاه خیار آلوده به شتۀ جالیز Aphis gossypii بررسی شد. به این منظور افزون بر مقایسۀ میزان تغذیۀ کفشدوزک از شته‌های بالغ سالم و انگلی‌شده (پارازیته)، ویژگیهای تولیدمثلی (درصد انگلی ...
بیشتر
در این تحقیق فعالیت تولیدمثلی و همچنین پاسخ بویایی زنبور انگلواره (پارازیتویید)Lysiphlebus fabarum به حضور شکارگر درون‌رسته‌ای، کفشدوزک Hippodamia variegata Goeze روی گیاه خیار آلوده به شتۀ جالیز Aphis gossypii بررسی شد. به این منظور افزون بر مقایسۀ میزان تغذیۀ کفشدوزک از شته‌های بالغ سالم و انگلی‌شده (پارازیته)، ویژگیهای تولیدمثلی (درصد انگلی شدن یا پارازیتیسم، درصد ظهور و نسبت جنسی) زنبور در سه لکۀ غذایی تنها شته، شته همراه با کفشدوزک و شته همراه با لاشههای شته بررسی شد. همچنین ترجیح زنبور در انتخاب سه لکۀ یادشده با آزمایش بویایی‌سنجی تعیین شد. تغذیۀ کفشدوزک از شته‌های سالم در مقایسه با شته‌های انگلی‌شده بیشتر بود (001/0>, P53/12=27و2F) و در میان لکه‌های غذایی، به نسبت درصد انگلی شدن در لکۀ حاوی کفشدوزک کمتر بود (03/0=, P99/6=42و2G). همچنین در آزمایشهای بویایی‌سنجی، زنبور به‌طور معنیداری از انتخاب لکۀ حاوی شکارگر درون‌رسته‌ای خودداری کرد (01/0=, P19=df , 40/6=2χ)، اما نتوانست حضور لاشههای شته را در لکۀ غذایی تشخیص دهد. در یک جمع‌بندی با توجه به دوری جستن زنبورهای مادۀ L. fabarum از کفشدوزک و ترجیح غذایی کفشدوزک، انتظار می‌رود که این زنبور بیشتر در لکه‌های بدون کفشدوزک فعال باشد و از سویی کفشدوزک نیز بیشتر از شته‌های سالم تغذیه کند، امری که باعث کاهش شکارگری درون‌رسته‌ای و بهبود کنترل شتۀ جالیز میشود.
مقاله پژوهشی
فریبا فتحی؛ روح الله صابری ریسه؛ محمد مرادی
چکیده
به‌منظور تعیین مناسب‌ترین ترکیب شیمیایی مؤثر بر میزان تغییر سطح آنزیم‌های دفاعی و ایجاد مقاومت به شبه قارچ Phytophthora drechsleri در نهال‌های دو رقم پستۀ (سرخس و بادامی ریززرند) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ترکیب‌های شیمیایی (فسفیت پتاسیم، فوزتیل آلومینیوم، سیلیکات پتاسیم، کمپلکس آمینواسید و آهن‌بر یا سیدروفور ...
بیشتر
به‌منظور تعیین مناسب‌ترین ترکیب شیمیایی مؤثر بر میزان تغییر سطح آنزیم‌های دفاعی و ایجاد مقاومت به شبه قارچ Phytophthora drechsleri در نهال‌های دو رقم پستۀ (سرخس و بادامی ریززرند) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ترکیب‌های شیمیایی (فسفیت پتاسیم، فوزتیل آلومینیوم، سیلیکات پتاسیم، کمپلکس آمینواسید و آهن‌بر یا سیدروفور پایوچلین) انجام شد. ترکیب‌های مورد استفاده منجر به کاهش درصد مرگ‌ومیر نهال‌های پسته شدند، به‌طوری‌که فسفیت پتاسیم و کمپلکس آمینواسید با 100 درصد بیشترین و فوزتیل آلومینیوم با 25 درصد کمترین تأثیر را در کاهش رخداد بیماری داشتند. همچنین این ترکیب‌ها باعث افزایش ارتفاع، وزن تر و خشک اندام‌های هوایی و ریشه نسبت به نهال‌های شاهد و آلوده به بیماری شدند. همچنین نتایج نشان داد، ترکیب‌های مورد استفاده بهترتیب باعث افزایش 60، 55، 71 و 58 درصدی در سطوح آنزیمی پراکسیداز، پلی‌فنل‌اکسیداز، فنیل‌آلانین‌آمونیالیاز و فنل کل در رقم بادامی نسبت به رقم سرخس شدند. عامل بیماریزا به ترتیب سبب افزایش 9-14، 2، 3-2 و 1/1-47/1 برابری سطوح آنزیمی نسبت به تیمار شاهد در دو رقم پسته شد. استفاده از این ترکیب‌ها باعث افزایش سطوح آنزیمی و ترکیب‌های فنلی شد که این موضوع در مایهزنی توأم با عامل بیماری سطح بیشتری را نشان داد.
مقاله پژوهشی
شهزاد ایرانی پور؛ منصور عالی پور؛ محمدحسین کاظمی؛ قدیر نوری قنبلانی
چکیده
ملخ ایتالیایی Calliptamusitalicus Linnaeus, 1758هرساله در کانونهای این حشره در منطقۀ خدا آفرین بهویژه در حالت (فاز) مهاجر هنگامی‌که جمعیت در حال افزایش باشد آسیب شایان‌توجهی به مراتع و کشتزارهای هم‌جوار در مسیرهای پرواز وارد میسازد. از این‌رو، تغییر جمعیتی و الگوی توزیع فضایی مراحل نابالغ و بالغ این حشره در مراتع منطقۀ خدا آفرین استان ...
بیشتر
ملخ ایتالیایی Calliptamusitalicus Linnaeus, 1758هرساله در کانونهای این حشره در منطقۀ خدا آفرین بهویژه در حالت (فاز) مهاجر هنگامی‌که جمعیت در حال افزایش باشد آسیب شایان‌توجهی به مراتع و کشتزارهای هم‌جوار در مسیرهای پرواز وارد میسازد. از این‌رو، تغییر جمعیتی و الگوی توزیع فضایی مراحل نابالغ و بالغ این حشره در مراتع منطقۀ خدا آفرین استان آذربایجان شرقی در سال 1390، با استفاده از توزیعهای آماری پواسن و دوجملهای منفی، شاخص‌های تجمع و مدلهای تیلور و آیوائو بررسی شد. نتایج ارائهشده توسط همۀ روشها در بیشتر موارد بیانگر تجمعی بودن نوع پراکنش حشره بود. با اینحال، در اواخر فصل و با کاهش انبوهی حشره در دو مرحلۀ پورۀ سن پنجم و حشرۀ کامل کاهش تجمع و گرایش به پراکنش تصادفی در برخی نمونهها ملاحظه شد. هر دو مدل تیلور و آیوائو نیز تجمعی بودن نوع پراکنش آن در مراحل نابالغ و بالغ ملخ را نشان دادند. همچنین با محاسبۀ آمارۀ λ آربوس و کریچ ((Arbous & Kerrich برای سن اول و مجموع سنها در هر نمونهبرداری مقادیر به‌دست‌آمده بیشتر از دو بود که بر پایۀ نظریۀ Blakhith بیانگر این است که توزیع فضایی تجمعی حشره هم متأثر از محیط و هم ویژگیهای رفتاری ملخ است.
مقاله پژوهشی
شیوا عبدالهی اقدم؛ خلیل بردی فتوحی فر
چکیده
به‌منظور شناسایی برخی قارچ‌های درون‌رست (اندوفیت) درختان گیلاس (L. Prunus avium) در ایران، نمونهبرداری از اندام‌های بسیار سالم درختان گیلاس شامل برگ‌ها و شاخه‌های چندساله، در پاییز سال 1392، بهار، تابستان و پاییز سال 1393و بهار، تابستان و پاییز سال 1394 در استان‌های البرز، اردبیل، اصفهان، ایلام، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، تهران، ...
بیشتر
به‌منظور شناسایی برخی قارچ‌های درون‌رست (اندوفیت) درختان گیلاس (L. Prunus avium) در ایران، نمونهبرداری از اندام‌های بسیار سالم درختان گیلاس شامل برگ‌ها و شاخه‌های چندساله، در پاییز سال 1392، بهار، تابستان و پاییز سال 1393و بهار، تابستان و پاییز سال 1394 در استان‌های البرز، اردبیل، اصفهان، ایلام، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، تهران، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، شهرکرد، زنجان، قزوین، کردستان، کرمان و همدان صورت گرفت. در این بررسی ده گونة قارچی شامل Acremonium sclerotigenum، Aureobasidium microstictum، Chaetomium globosum، Chalastospora gossypii، Clonostachys rosea، Dendrothyrium variisporum، Fusarium sambucinum، Fusarium verticillioides، Trichothecium roseum و Trichurus spiralis بهعنوان قارچ‌های درون‌رست از درختان گیلاس در ایران شناسایی شدند. گونههای Aureobasidium microstictum و Dendrothyrium variisporum برای فلور قارچی ایران جدید هستند. همچنین همة گونههای شناساییشده در این تحقیق برای نخستین بار بهعنوان قارچ درون‌رست از درختان گیلاس در جهان گزارش میشوند.
مقاله پژوهشی
عباس پیمانی فروشانی؛ نفیسه پورجواد
چکیده
استفاده از کودهای آلی با تغییر در سرعت رشد و نمو و فیزیولوژی گیاه، میتواند رابطه‌های بین گیاه و گیاهخواران را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، تأثیر کاربرد کود ورمیکمپوست به دو صورت جامد و عصارۀ آبی (تی‌کمپوست) در بستر کشت گیاه گوجهفرنگی بر ترجیح میزبانی، بقا و فراسنجههای جدول زندگی باروری بید گوجهفرنگی Tuta absoluta بررسی ...
بیشتر
استفاده از کودهای آلی با تغییر در سرعت رشد و نمو و فیزیولوژی گیاه، میتواند رابطه‌های بین گیاه و گیاهخواران را تحت تأثیر قرار دهد. در این پژوهش، تأثیر کاربرد کود ورمیکمپوست به دو صورت جامد و عصارۀ آبی (تی‌کمپوست) در بستر کشت گیاه گوجهفرنگی بر ترجیح میزبانی، بقا و فراسنجههای جدول زندگی باروری بید گوجهفرنگی Tuta absoluta بررسی شد. هر آزمایش شامل پنج تیمار؛ گیاهان گوجهفرنگی شاهد (بدون کود)، کود جامد 30 و 60 درصد بستر کشت و محلول 20 و 40 درصد تی‌کمپوست بود. نتایج آزمایش ترجیح میزبانی نشان داد کمترین میزان تخم به ازای برگ و بیشترین میزان مرگ‌ومیر لارو در تیمار کود جامد 60درصد است. در بررسی جدول زندگی-باروری کاهش معنیدار طول عمر افراد ماده (≈ 2 روز)، شمار تخم گذاشتهشده به ازای هر فرد ماده (≈ 16 تخم)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (≈013/ بر روز)، نرخ خالص تولیدمثل (≈8 تخم) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (≈ 01/0 بر روز) بید گوجهفرنگی پرورشیافته روی گیاه تیمارشده با ورمیکمپوست بهویژه در تیمار کود جامد 60 درصد مشاهده شد. تأثیر منفی استفاده از ورمیکمپوست بر جمعیت بید گوجهفرنگی میتواند بهعنوان یک ابزار مدیریتی آفت مورد توجه قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
رضا بزرگی پور؛ غلامعباس لطفعلی آینه؛ طیبیه بخشی؛ علی عمرانی؛ محسن سرهنگی؛ آزاده ایرانژاد
چکیده
زنگ زرد Puccinia striiformis f.sp. tritici، از مهم‌ترین و زیانبارترین بیماری در زراعت گندم است که پراکندگی گسترده‌ای در سراسر جهان داشته و در اغلب مناطق کشور نیز وجود دارد. در سالهای همهگیری میتواند آسیب بسیار زیادی به محصول گندم وارد کند. تولید رقم‌های مقاوم مؤثرترین روش کنترل در مقابل نژادهای زنگ زرد است. در این پژوهش از یک نژاد پرآزار ...
بیشتر
زنگ زرد Puccinia striiformis f.sp. tritici، از مهم‌ترین و زیانبارترین بیماری در زراعت گندم است که پراکندگی گسترده‌ای در سراسر جهان داشته و در اغلب مناطق کشور نیز وجود دارد. در سالهای همهگیری میتواند آسیب بسیار زیادی به محصول گندم وارد کند. تولید رقم‌های مقاوم مؤثرترین روش کنترل در مقابل نژادهای زنگ زرد است. در این پژوهش از یک نژاد پرآزار زنگ زرد که از منطقۀ ساری گردآوری‌شده و بر پایۀ واکنشهای رقم‌های افتراقی، 198E150A+, Yr27 نام‌گذاری شده بود، برای ارزیابی مقاومت 64 رگۀ (لاین) دابلهاپلویید ناشی از روش حذف کروموزومی تلاقی گندم و ذرت به همراه شاهدهای حساس (بولانی و موروکو) و مقاوم (مروارید، پارسی و سیوند) گندم در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. گیاهچهها در مرحلۀ دو برگی، با نژاد یادشده مایهزنی شدند. اجزای مقاومت شامل، تیپ آلودگی (Infection type)، دورۀ نهان (Latent period)، اندازۀ جوشها (Pustule size) و تراکم جوشها (Pustule density) در شرایط گلخانه اندازهگیری شد. تجزیۀ واریانس برای همۀ صفات، تفاوت بسیار معنیدار بین ژنوتیپها را نشان داد. همچنین نتایج نشان داد، بین صفات اندازهگیری شده همبستگی شدید وجود دارد. بنا بر نتایج به‌دست‌آمده، شمار 21 رگه از ژنوتیپهای مورد بررسی دارای واکنش مقاومت و دیگر رگهها واکنشهایی از نیمه مقاوم تا حساس نسبت به زنگ زرد داشتند. رگههای مقاوم میتوانند بهعنوان منابع مقاومت جدید در مرحلۀ گیاهچه نسبت به بیماری زنگ زرد استفاده شوند.
مقاله پژوهشی
زیبا ممدوح؛ علی اصغر سراج؛ مرتضی موحدی فاضل؛ جیانفرانکو آنفورا
چکیده
مینوز گوجهفرنگی Tuta absoluta Myrick. از مهم‌ترین آفت‌های گیاه گوجهفرنگی Solanum lycopersicum در ایران و جهان به شمار می‌آید که به دلیل قابلیت تولیدمثل بالا و طول نسل کوتاه آسیب اقتصادی بالایی وارد میسازد. امروزه کنترل رفتاری آفات بر پایۀ مواد شیمیایی رابط (سمیوکمیکالها) جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده است. در این بررسی با تکیه بر ...
بیشتر
مینوز گوجهفرنگی Tuta absoluta Myrick. از مهم‌ترین آفت‌های گیاه گوجهفرنگی Solanum lycopersicum در ایران و جهان به شمار می‌آید که به دلیل قابلیت تولیدمثل بالا و طول نسل کوتاه آسیب اقتصادی بالایی وارد میسازد. امروزه کنترل رفتاری آفات بر پایۀ مواد شیمیایی رابط (سمیوکمیکالها) جایگاه ویژهای را به خود اختصاص داده است. در این بررسی با تکیه بر غربال و شناسایی گروهی از ترکیب‌ها، قابلیت پانزده ترکیب از ترکیب‌های دورکنندۀ شناخته‌شدۀ گیاهی در تحریک گیرندههای شاخکی حشرات باکره و جفت‌شده هر دو جنس، به کمک دستگاه الکتروآنتنوگرام (EAG) ارزیابی شد. در این آزمون بیشترین غلظت ممکنه ( µg/µl100( از هر ترکیب روی شاخک سمت راست نرها و مادههای باکره و جفت‌شده 2-4 روزه و در ده تکرار بررسی شد. نتایج به‌دست‌آمده از پاسخ الکتروفیزیولوژیکی نشان داد، همۀ ترکیب‌های مورد آزمایش توانایی اتصال به گیرندههای شاخکی حشرات کامل مینوز گوجهفرنگی را دارند. اما سه ترکیب (-)-Carvone، Salicylic acid و Methyl jasmonate بیشترین میزان پاسخ پس از منظور داشتن میزان تأثیر شاهد (هگزان) را نشان دادند. ازآنجاکه ترکیب‌های مورد آزمایش بالاترین تأثیر را بر مادۀ جفت‌شده دارند، لذا میتوانند بهعنوان نامزدی مناسب در جهت مهار رفتاری حشرات مادۀ این آفت همچون ترکیب‌های فرمونی در حشرات نر در راهبردهای مهاری و مدیریت تلفیقی آفات (Integrated Pest Management; IPM) مطرح باشند.
مقاله پژوهشی
سید سجاد ذبیحی؛ ثمین السادات حسینی؛ احمد حسینی
چکیده
ویروس وای سیب‌زمینی (Potato virus Y, PVY) یکی از ویروسهای مهم زیانبار با دامنۀ میزبانی گسترده است. در این پژوهش با توجه به شناسایی ویروس وای سیب‌زمینی و جداسازی آن از کشتزارهای شلغم استان خوزستان در سال زراعی 1392، ویژگیهای سه جدایۀ انتخابی از شهرستانهای دزفول، شوشتر و شوش (7Tu، 9Tu و 10Tu) بررسی شد. در آزمون تعیین دامنۀ میزبانی، سه جدایه ...
بیشتر
ویروس وای سیب‌زمینی (Potato virus Y, PVY) یکی از ویروسهای مهم زیانبار با دامنۀ میزبانی گسترده است. در این پژوهش با توجه به شناسایی ویروس وای سیب‌زمینی و جداسازی آن از کشتزارهای شلغم استان خوزستان در سال زراعی 1392، ویژگیهای سه جدایۀ انتخابی از شهرستانهای دزفول، شوشتر و شوش (7Tu، 9Tu و 10Tu) بررسی شد. در آزمون تعیین دامنۀ میزبانی، سه جدایه روی گیاهانی متعلق به سه خانوادۀ Solanaceae، Chenopodiaceae و Amaranthaceae، به‌صورت مکانیکی مایهزنی شدند. هر سه جدایه روی سیب‌زمینی، گوجهفرنگی، فلفل، تاتوره و گل تکمه‌ای نشانه‌های موضعی و فراگیر (سیستمیک) ایجاد کردند ولی روی بوته‌های سلمه‌تره، نشانه‌هایی مشاهده نشد. در آزمون SDS-PAGE، دو باند با اندازۀ حدود 33 و 31 کیلودالتونی در آمودۀ خالص‌شدۀ هر سه جدایۀ خالص‌سازی‌شده مشاهده شد. برای تعیین سویۀ جدایه‌های انتخابی از جفت آغازگرهای اختصاصی سویۀ PVY (CF/OR, NF/NR, OF/OR و PVY3TIM/PVNIBIP) که بر پایۀ ناحیۀ (CP) طراحی شده‌اند استفاده شد. در آزمون PCR با آغازگرهای اختصاصی سویۀ O (OR/OF) و سویۀ NTN (PVY3TIM وPVNIBIP) به ترتیب دو قطعۀ 608 و 1200 جفت بازی در هر سه جدایه افزایش شد. در ادامه، ناحیۀ CP هر سه جدایه، افزایش، همسانه‌سازی و توالییابی شد. درنهایت با استفاده از مجموع نتایج به‌دست‌آمده از آزمونهای زیستی (بیولوژیکی) و بررسی توالی نوکلئوتیدی و آمینواسیدی مشخص شد که جدایه‌های 7Tu، 9Tu و 10Tu جداشده از کشتزارهای شلغم استان خوزستان بیشترین همسانی را با سویه‌های NTN و W ویروس PVY دارند. این نخستین گزارش از شناسایی ویروس وای سیب‌زمینی در کشتزارهای شلغم است.
مقاله پژوهشی
قدیر نوری قنبلانی؛ احسان برزویی؛ علیرضا نوری؛ پژمان تاج میری
چکیده
شاخص‌های تغذیه‌ای و فعالیت آنزیم‌های گوارشی Leptinotarsa decemlineata (Say) (Col.: Chrysomelidae) روی هشت رقم سیب‌زمینی شامل آگریا، دای‌فلا، کایزر، لابادیا، لیدی‌روزتا، لوتا، مارفونا و سانته تحت شرایط آزمایشگاهی 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16:8 (روشنایی: تاریکی) مطالعه شد. لاروهای سن سوم پرورش داده شده روی رقم کایزر پایین‌ترین ...
بیشتر
شاخص‌های تغذیه‌ای و فعالیت آنزیم‌های گوارشی Leptinotarsa decemlineata (Say) (Col.: Chrysomelidae) روی هشت رقم سیب‌زمینی شامل آگریا، دای‌فلا، کایزر، لابادیا، لیدی‌روزتا، لوتا، مارفونا و سانته تحت شرایط آزمایشگاهی 1±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16:8 (روشنایی: تاریکی) مطالعه شد. لاروهای سن سوم پرورش داده شده روی رقم کایزر پایین‌ترین مقدار غذای خورده شده و وزن به‌دست آمده لاروی را داشتند. بالاترین و پایین‌ترین مقدار قابلیت هضم تقریبی بهترتیب روی ارقام اگریا و مارفونا بود. لاروهای پرورش یافته روی رقم سانته بالاترین کارایی غذای خورده شده و بالاترین کارایی غذای هضم شده را داشتند. لاروهایی که روی رقم آگریا تغذیه شدند، بیشترین نرخ مصرف نسبی را داشتند. در مقابل، لاروهای تغذیه کرده از ارقام لابادیا و کایزر پایین‌ترین نرخ مصرف نسبی را داشتند. لاروهای تغذیه کرده از ارقام سانته و آگریا بالاترین نرخ رشد نسبی را داشتند. کمترین فعالیت آلفا-آمیلاز در لاروهای سن چهارم روی ارقام کایزر و لابادیا و بیشترین آن در لاروهای تغذیه کرده از ارقام لوتا و سانته مشاهده شد. بالاترین فعالیت پروتئولیتیک لاروی روی ارقام اگریا، سانته و لوتا ثبت شد. بنابر نتایج حاصل ارقام لابادیا و کایزر نامناسب‌ترین ارقام برای تغذیه سوسک کلرادو می‌باشند. ارقام مقاوم می تواند برای کشت در نواحی که خسارت سوسک کلرادوی سیب‌زمینی زیاد است توصیه شود و به این وسیله از خسارت آفت جلوگیری کرد و یا حداقل خسارت آن را کاهش داد.
مقاله پژوهشی
علیرضا شعبانی نژاد؛ بهرام تفقدی نیا
چکیده
امروزه تشریح الگوهای پراکندگی حشرات با استفاده از روشهای درون‌یابی و برآورد تراکم به‌منظور بررسی امکان مدیریت و کنترل متناسب با مکان آنها مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. این پژوهش به‌منظور ارزیابی قابلیت الگوریتمهای مختلف شبکۀ عصبی پرسپترون چندلایه‌ای (MLP) در درون‌یابی و برآورد جمعیت سفید بالک پنبه در نقاط ...
بیشتر
امروزه تشریح الگوهای پراکندگی حشرات با استفاده از روشهای درون‌یابی و برآورد تراکم به‌منظور بررسی امکان مدیریت و کنترل متناسب با مکان آنها مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. این پژوهش به‌منظور ارزیابی قابلیت الگوریتمهای مختلف شبکۀ عصبی پرسپترون چندلایه‌ای (MLP) در درون‌یابی و برآورد جمعیت سفید بالک پنبه در نقاط نمونهبرداری نشده و نیز ترسیم نقشۀ پراکنش آن انجام شد. برای ارزیابی قابلیت الگوریتمهای مختلف شبکۀ عصبی MLP از میانگین مربعات خطا و ضریب تبیین استفاده شد و برای ارزیابی شبکه با الگوریتم مطلوب از مقایسۀ فراسنجه (پارامتر)هایی مانند میانگین، واریانس، توزیع آماری و نیز ضریب تبیین رابطۀ خطی رگرسیونی بین مقادیر پیش‌بینی‌شده توسط شبکۀ عصبی با الگوریتم یادگیری مطلوب و مقادیر واقعی آنها استفاده شد. نتایج نشان از عملکرد مطلوب شبکۀ عصبی با الگوریتم لونبرگ- مارکوات و نرخ یادگیری 26/0، عامل مومنتوم 75/0 و شمار یازده نرون در لایۀ میانی و همچنین نبود تفاوت معنیداری بین مقادیر ویژگیهای آماری (میانگین، واریانس) و توزیع آماری مجموعۀ دادههای پیشبینی‌شدۀ تراکم آفت و میزان واقعی آن بود. به عبارتی شبکۀ عصبی مصنوعی با الگوریتم لونبرگ- مارکوات به‌خوبی توانست مدل دادههای تراکم سفید بالک پنبه را بیاموزد. نقشۀ به‌دست‌آمده از درون‌یابی نشان داد، این آفت توزیع تجمعی داشته و لذا امکان کنترل مناسب با مکان آن در مزرعۀ مورد بررسی وجود دارد.
مقاله پژوهشی
روژین مرادی؛ جهانشیر امینی؛ غلام حسین احمدی؛ هدیه بدخشان
چکیده
در این پژوهش واکنش 24 نژادگان (ژنوتیپ) گندم منتخب تجاری و رگه (لاین)های در دست معرفی استان کرمانشاه نسبت به نژاد غالب قارچ عامل بیماری زنگ زرد (6E158A+) بررسی شد. مقاومت گیاهچهایی در شرایط گلخانه و مقاومت گیاه کامل در شرایط گندمزار از راه ایجاد آلودگی مصنوعی با استفاده از اسپور عامل بیماری ارزیابی و پس از یادداشت‌برداری تجزیۀ دادهها ...
بیشتر
در این پژوهش واکنش 24 نژادگان (ژنوتیپ) گندم منتخب تجاری و رگه (لاین)های در دست معرفی استان کرمانشاه نسبت به نژاد غالب قارچ عامل بیماری زنگ زرد (6E158A+) بررسی شد. مقاومت گیاهچهایی در شرایط گلخانه و مقاومت گیاه کامل در شرایط گندمزار از راه ایجاد آلودگی مصنوعی با استفاده از اسپور عامل بیماری ارزیابی و پس از یادداشت‌برداری تجزیۀ دادهها انجام گرفت. نتایج تجزیۀ خوشهای دادهها بر پایۀ تیپ آلودگی در مرحلۀ گیاهچهای نشان داد، 8 درصد نژادگانها دارای ژنهایی مقاوم با اثر کوچک و یا ژنهایی بزرگ اثر که تظاهر مقاومت آنها ناقص است، هستند و دیگر نژادگانها توسط ژنهای بزرگ اثر کنترل میشوند. در مرحلۀ گیاه کامل میزان سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) و میزان نسبی سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (rAUDPC) نژادگانهای گندم محاسبه شد. تجزیۀ خوشهای نژادگانها بر پایۀ تیپ آلودگی برگ اول گیاه در مرحلۀ گیاهچهای با سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری نشان داد، 29 درصد نژادگانها دارای حساسیت در مرحلۀ گیاهچه و گیاه کامل، 8 درصد نژادگانها در مرحلۀ گیاهچهای حساس و در مرحلۀ گیاه کامل مقاوم و 25 درصد نژادگانها مقاومت در هر دو مرحلۀ رشدی گیاه گندم داشتند. نتایج مشخص کرد میان تیپ آلودگی برگ اول در مرحلۀ گیاهچهای با ضریب آلودگی و AUDPC برگ پرچم همبستگی بالا و معنیداری در سطح احتمال 1 درصد وجود دارد.
مقاله پژوهشی
مریم عطاپور
چکیده
سفیدۀ بزرگ کلم Pieris brassicae (L.)، از آفات مهم گیاهان خانوادۀ چلیپاسانان بوده که به‌صورت شفیره روی گیاهان مختلف یا دیگر پناهگاه‌ها، زمستان را پشت سر می‌گذارد. در زمینۀ تغییرپذیری فیزیولوژیکی این آفت در طول زمستان که آن را در برابر دماهای پایین متحمل میسازد اطلاعات کمی در دست است. لذا در این بررسی، ترکیب‌های محافظ سرما در حشرات گردآوری‌شده ...
بیشتر
سفیدۀ بزرگ کلم Pieris brassicae (L.)، از آفات مهم گیاهان خانوادۀ چلیپاسانان بوده که به‌صورت شفیره روی گیاهان مختلف یا دیگر پناهگاه‌ها، زمستان را پشت سر می‌گذارد. در زمینۀ تغییرپذیری فیزیولوژیکی این آفت در طول زمستان که آن را در برابر دماهای پایین متحمل میسازد اطلاعات کمی در دست است. لذا در این بررسی، ترکیب‌های محافظ سرما در حشرات گردآوری‌شده در ماه‌های پاییز و زمستان و همچنین شفیره‌های آزمایشگاهی که به مدت یک هفته در دماهای 27، 15، 10، 7 و 4 درجۀ سلسیوس تیمار شده بودند با کمک LC/MS شناسایی و روند تغییرپذیری آنها با کمک HPLC بررسی شد. همچنین تغییر گلیکوژن بهعنوان مهم‌ترین منبع ترکیب‌های محافظ سرما بررسی شد. چهار ترکیب ترهالوز، سوربیتول، گلوکز و اینوزیتول شناسایی شدند که در میان آنها ترهالوز و پس از آن سوربیتول بیشترین افزایش را در ماه‌های زمستان نشان دادند و به موازات این تغییرپذیری‌ها کاهش معنیداری در میزان گلیکوژن مشاهده شد. همچنین دو ترکیب ترهالوز و سوربیتول در شفیره‌های آزمایشگاهی تیمارشده در دمای 7 و 4 درجۀ سلسیوس به طرز معنیداری افزایش یافتند. به‌این‌ترتیب به نظر می‌رسد افزایش ترهالوز و سوربیتول بهعنوان مهم‌ترین ترکیب محافظ سرما نقش به سزایی را در تحمل دماهای پایین زمستان در این حشره ایفا کند و دماهای زیر 10 درجۀ سلسیوس سبب القای این ترکیب‌ها در این شفیره‌ها شود.
مقاله پژوهشی
فاطمه رستمی؛ سید کاظم صباغ؛ ناصر پنجه که؛ مهدی پیرنیا
چکیده
در این بررسی تنوع ژنتیکی و بیماری‌زایی جدایه‌های Paecilomyces formosus sakag. عامل بیماری سرخشکیدگی درختان پسته در استان‌های یزد و خراسان رضوی بررسی شد. بررسی تنوع ژنتیکی 50 جدایۀ منتخب با استفاده از نشانگر SSR، درجۀ بالایی از چندشکلی را در جدایه‌های مختلف نشان داد. با استفاده از تجزیۀ خوشهای بر مبنای ضریب الگوریتم UPGMA و ضریب همانندی جاکارد، ...
بیشتر
در این بررسی تنوع ژنتیکی و بیماری‌زایی جدایه‌های Paecilomyces formosus sakag. عامل بیماری سرخشکیدگی درختان پسته در استان‌های یزد و خراسان رضوی بررسی شد. بررسی تنوع ژنتیکی 50 جدایۀ منتخب با استفاده از نشانگر SSR، درجۀ بالایی از چندشکلی را در جدایه‌های مختلف نشان داد. با استفاده از تجزیۀ خوشهای بر مبنای ضریب الگوریتم UPGMA و ضریب همانندی جاکارد، جدایهها با سطح تشابه 75 درصد در 11 گروه قرار گرفتند. شاخص شانون، تجزیه و تحلیل مؤلفههای اصلی (PcoA) و تجزیۀ واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داد، بیشترین میزان تغییر ژنتیکی (81درصد) درون جدایهها توزیعشده و تنوع ژنتیکی بین جدایه، 19 درصد است. در بین آغازگرهای مورد استفاده، آغازگر PVar15 مناسب‌ترین آغازگر برای تعیین تنوع ژنتیکی جدایهها تشخیص داده شد. بیشترین تنوع را در جدایهها نشان داد. بررسی آزمون بیماری‌زایی و مقایسۀ میانگین دادهها نشان داد، جدایه‌های مهریز و ابرکوه در استان یزد به ترتیب بیشترین و کمترین توان بیماری‌زایی را دارند. نتایج همچنین نشان میدهد، بین جدایه‌های هر استان رابطۀ اختصاصی وجود دارد ولی بین جدایه‌های دو استان و تنوع ژنتیکی آنها هیچ رابطهای مشاهده نشد.
مقاله پژوهشی
فاطمه فارسی؛ سمیه رحیمی کلده؛ پوریا آبرون؛ احمد عاشوری
چکیده
زنبور انگلواره با نام علمی پارازیتویید Trichogramma brassicae Bezdenko (Hym.: Trichogrammatidae) از پرکاربردترین انگلواره‌های تخم بال پولک‌داران زیانبار در جهان است. این‌گونه دو شیوۀ تولیدمثلی، دوجنسی و بکر-مادهزایی دارد. جمعیت بکر ماده‌زا آلوده به‌نوعی باکتری همزیست به نام ولباخیا است. رنگ یکی از عامل‌های تأثیرگذار بر رفتار تخم‌ریزی در برخی از ...
بیشتر
زنبور انگلواره با نام علمی پارازیتویید Trichogramma brassicae Bezdenko (Hym.: Trichogrammatidae) از پرکاربردترین انگلواره‌های تخم بال پولک‌داران زیانبار در جهان است. این‌گونه دو شیوۀ تولیدمثلی، دوجنسی و بکر-مادهزایی دارد. جمعیت بکر ماده‌زا آلوده به‌نوعی باکتری همزیست به نام ولباخیا است. رنگ یکی از عامل‌های تأثیرگذار بر رفتار تخم‌ریزی در برخی از گونههای انگلواره است. این بررسی به ارزیابی تأثیر رنگ پچ و کیفیت رنگی آن بر رفتار تخم‌ریزی دو جمعیت تکجنسی (آلوده به باکتری ولباخیا) و دوجنسی (غیر آلوده) T. brassicae میپردازد. در این تحقیق از تخمهای نازا (عقیم)شدۀ بیدآرد بهعنوان میزبان آزمایشگاهی روی پچ‌ها با طیفهای رنگی در محدودۀ طول‌موج نور مرئی (400-700 نانومتر): آبی، سبز، زرد، نارنجی، قرمز و سفید تحت دو کیفیت عبوردهندۀ (طلق رنگی) و منعکس‌کنندۀ (کاغذ رنگی) رنگ، با سی تکرار استفاده شد. تیمارها در ظرف‌های استوانه‌ای به فاصلۀ یکسان از یکدیگر قرار داده شد. یک زنبور مادۀ آمادۀ تخم‌ریزی در هر ظرف رهاسازی و پس از 24 ساعت حذف شد. نتایج تفاوت معنیداری را در میزان پارازیتیسم روی پچهای کاغذی رنگی در هر دو جمعیت تکجنسی و دوجنسی نشان داد، درحالی‌که تفاوت معنیدار در میزان پارازیتیسم روی طلقهای رنگی از هر دو جمعیت مشاهده نشد. نتایج نشان داد، زنبورهای تکجنسی و دوجنسی به صورتهای متفاوت نسبت به پچهای رنگی پاسخ میدهند اگرچه زنبورهای هر دو جمعیت توانایی جداسازی پچهای کاغذی رنگی را دارند.
مقاله پژوهشی
مهدی نصراصفهانی؛ گیتی علیزاده مقدم؛ محمدعلی کریم خواه
چکیده
قارچ‌های Alternaria alternata وA. solani عامل بیماری لکه‌موجی سیب‌زمینی بوده و بیشتر کشتزارهای سیب‌زمینی کشور را تهدید می‌کنند. لذا در جهت ارزیابی رقم‌های مقاوم و یا متحمل، بررسی‌هایی در سطح گلخانه با مایهزنی گونۀ غالب A. alternata و نیز در سطح مزرعه با آلودگی به‌طور طبیعی روی 24 رقم مورد کشت تجاری سیب‌زمینی در اصفهان و فریدن انجام شد. میانگین ...
بیشتر
قارچ‌های Alternaria alternata وA. solani عامل بیماری لکه‌موجی سیب‌زمینی بوده و بیشتر کشتزارهای سیب‌زمینی کشور را تهدید می‌کنند. لذا در جهت ارزیابی رقم‌های مقاوم و یا متحمل، بررسی‌هایی در سطح گلخانه با مایهزنی گونۀ غالب A. alternata و نیز در سطح مزرعه با آلودگی به‌طور طبیعی روی 24 رقم مورد کشت تجاری سیب‌زمینی در اصفهان و فریدن انجام شد. میانگین دادهها، در سطح گلخانه مشخص کرد، رقم‌های مارکیز، کنبک، پرمیر، آتلانتیک، سانته، سوناته و آگریا بهترتیب، بر پایۀ درصد آلودگی، شدت و شاخص بیماری از حساسترین رقمها هستند و رقم‌های گرانولا، دیامانت، پیکاسو، مارادونا، مارفونا و نیز کایزر به ترتیب کمترین میزان آلودگی، شدت و شاخص بیماری را داشته که بهترتیب بهعنوان مقاومترین رقمها مشخص شدند. نتایج به‌دست‌آمده از بررسیهای صحرایی نیز کماکان با کمی اختلاف در ترتیب رقمها نتایج به‌دست‌آمده از گلخانه را تأیید و از همان روند پیروی کرد. روند گسترش و پیشرفت بیماری در مراحل مختلف رشد در رقم‌های مورد بررسی نشان داد، رقم‌های مربوطه واکنشهای یکسانی نسبت به بیماری لکه‌موجی نداشته و با اثر معنیدار از یکدیگر متمایز هستند.
