قدیر نوری قنبلانی؛ زهرا عابدی؛ لیلا متقی نیا؛ علیرضا نوری
چکیده
سوسک کشیش، Rhyzopertha dominica F.، یک آفت مهم محصولات انباری است که از نظر اقتصادی، خسارت قابل توجهی را در غلات ایجاد می‌کند. با توجه به ضرورت استفاده از روش‌های کنترل جایگزین سموم شیمیایی، در پژوهش حاضر تاثیر کشندگی و زیرکشندگی اسانسهای دو گونه گیاهی زنیان (Carum copticum L.) و رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) به همراه خاک دیاتومه رویR. dominica مورد ارزیابی قرار ...
بیشتر
سوسک کشیش، Rhyzopertha dominica F.، یک آفت مهم محصولات انباری است که از نظر اقتصادی، خسارت قابل توجهی را در غلات ایجاد می‌کند. با توجه به ضرورت استفاده از روش‌های کنترل جایگزین سموم شیمیایی، در پژوهش حاضر تاثیر کشندگی و زیرکشندگی اسانسهای دو گونه گیاهی زنیان (Carum copticum L.) و رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) به همراه خاک دیاتومه رویR. dominica مورد ارزیابی قرار گرفت. ترکیبات شیمیایی اسانسهای گیاهی با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی- طیف‌سنج جرمی شناسایی شد. عمده‌ترین ترکیبات شیمیایی در اسانس زنیان Phenol، Benzene و γ-Terpinene و در اسانس رازیانه Propanal، Trans-anethole، γ-Terpinene، Benzene و Cyclohexene بودند. سمیت اسانس رازیانه (LC50 = 83/103 میکرولیتر بر لیتر هوا) علیه حشرات کامل R. dominica بیشتر از اسانس زنیان (LC50 = 46/167 میکرولیتر بر لیتر هوا) بود. مقدار LC50 خاک دیاتومه نیز 052/0 گرم بر کیلوگرم به دست آمد. نتایج آزمایش تاثیر زیرکشندگی (LC30) نشان داد که طول عمر حشرات کامل نر و ماده و نیز زادآوری ماده‌ها به طور معنی‌داری در تیمار اسانس زنیان همراه با خاک دیاتومه کم-ترین بود. هم‌چنین، نرخ خالص تولید‌مثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت(rm) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) آفت در تیمارهای ترکیب اسانس زنیان همراه با خاک دیاتومه و ترکیب اسانس رازیانه همراه با خاک دیاتومه به طور معنی‌داری کم‌تر )05/0(P < از سایر تیمارها بود. نتایج این مطالعه نشان داد که می‌توان از اسانسهای هر یک از این گیاهان به همراه خاک دیاتومه در برنامه‌های مدیریتی R. dominica استفاده کرد.
قدیر نوری قنبلانی؛ لیلا متقی نیا؛ زهرا عابدی؛ علیرضا نوری
چکیده
زنبورVenturia canescens Gravenhorst یکی از پارازیتوئیدهای مهم بال‌پولکداران آفت است که پراکنش جهانی دارد. برای ارزیابی کارآیی دشمنان طبیعی در کنترل بیولوژیک، مطالعه رفتار جستجوگری آن‌ها ضروری است. در بررسی حاضر، ترجیح سنی میزبان (بین لاروهای سنین اول و چهارم)، واکنش تابعی (تراکم‌های 2، 4، 8، 16، 24، 32 و 64 عددی از لاروهای سن چهارم) و تداخل متقابل ...
بیشتر
زنبورVenturia canescens Gravenhorst یکی از پارازیتوئیدهای مهم بال‌پولکداران آفت است که پراکنش جهانی دارد. برای ارزیابی کارآیی دشمنان طبیعی در کنترل بیولوژیک، مطالعه رفتار جستجوگری آن‌ها ضروری است. در بررسی حاضر، ترجیح سنی میزبان (بین لاروهای سنین اول و چهارم)، واکنش تابعی (تراکم‌های 2، 4، 8، 16، 24، 32 و 64 عددی از لاروهای سن چهارم) و تداخل متقابل زنبورV. canescens (تراکم‌های 1، 2، 4، 6 و 8 عددی از زنبورها) روی لاروهای بید سیب‌زمینی،Phthorimaea operculella Zeller ، بررسی شد. در آزمایش ترجیح، لاروهای سن چهارم بید سیب‌زمینی توسط زنبور ترجیح داده شدند. نتایج تجزیه رگرسیون لجستیک نشان داد که واکنش تابعی زنبور V. canescens نسبت به لاروهای سن چهارم بید سیب‌زمینی از نوع دوم بود. مقدار پارامترهای قدرت جستجو (a) و زمان دست‌یابی(Th) این زنبور به ترتیب 174/1 بر ساعت و 347/1 ساعت تخمین زده شد. در آزمایش تداخل متقابل، قدرت جستجوگری زنبور بین 0810/0 تا 1111/0 بر ساعت متغیر بود که بیش‌ترین مقدار آن در تراکم‌های 1 و 2 و کم‌ترین آن در تراکم 8 زنبور به دست آمد. شیب خط رگرسیون یا ضریب تداخل 1356/0- محاسبه شد که نشان دهنده بروز تداخل متقابل بین زنبورها بود. بر اساس نتایج این پژوهش، رفتار جستجوگری زنبور V. canescens تحت تاثیر مرحله سنی و تراکم میزبان و نیز تراکم زنبورها قرار داشت. بنابراین، زنبور V. canescens پتانسیل خوبی برای استفاده در برنامه‌های مدیریت تلفیقی بید سیب‌زمینی دارد.
قدیر نوری قنبلانی؛ زهرا عابدی؛ لیلا متقی نیا؛ علیرضا نوری
چکیده
بید غلات، Sitotroga cerealella Olivier، گونه‌ای با پراکنش وسیع است که خسارت قابل ملاحظه‌ای در دانه‌های غلات ایجاد می‌کند. در این مطالعه، سمیت تدخینی (LC50, LC90) و تاثیر زیرکشندگی (LC25) اسانسهای سه گیاه دارویی زیره سیاه، دارچین و نعناع فلفلی روی تخم و حشرات کامل این آفت مورد ارزیابی قرار گرفت. ترکیبات شیمیایی اسانس‌ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی ...
بیشتر
بید غلات، Sitotroga cerealella Olivier، گونه‌ای با پراکنش وسیع است که خسارت قابل ملاحظه‌ای در دانه‌های غلات ایجاد می‌کند. در این مطالعه، سمیت تدخینی (LC50, LC90) و تاثیر زیرکشندگی (LC25) اسانسهای سه گیاه دارویی زیره سیاه، دارچین و نعناع فلفلی روی تخم و حشرات کامل این آفت مورد ارزیابی قرار گرفت. ترکیبات شیمیایی اسانس‌ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی- طیف‌سنج جرمی شناسایی شد. ترکیبات مونوترپنی، اجزای شیمیایی اصلی اسانسهای آزمایشی بودند. سمیت تدخینی اسانس نعناع فلفلی (با LC50 برابر 5/0 میکرولیتر بر لیتر هوا) در حشرات کامل بیشتر از اسانسهای دارچین (با LC50 برابر 94/0 میکرولیتر بر لیتر هوا) و زیره سیاه (با LC50 برابر 42/2 میکرولیتر بر لیتر هوا) بود. همین روند در مورد تخم‌ها نیز مشاهده شد. سرعت حشره‌کشی اسانسهای نعناع فلفلی (با LT50 برابر 05/8 ساعت) و دارچین (با LT50 برابر 68/9 ساعت) بیشتر از اسانس زیره سیاه (با LT50 برابر 78/14 ساعت) بود. نتایج آزمایش تاثیر زیرکشندگی نشان داد که دوره نشو و نمایی آفت در تیمارهای اسانس به طور معنی‌داری طولانی‌تر از شاهد بود. کم‌ترین زادآوری آفت در تیمار نعناع فلفلی مشاهده شد. هم‌چنین، اسانسهای مورد مطالعه به طور معنی‌داری باعث کاهش نرخ خالص تولید‌مثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت(rm) و نرخ متناهی افزایش جمعیت(λ) آفت شدند. نتایج بررسی حاضر نشان داد که اسانسهای مورد بررسی به ویژه اسانس نعناع فلفلی توانایی مطلوبی برای کنترل جمعیت S. cerealella دارند و می‌توان از آن‌ها در برنامه‌های مدیریت تلفیقی آفت استفاده کرد.
