جعفر ابراهیمی‌فر؛ ارسلان جمشیدنیا؛ حسین اللهیاری
چکیده
سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum Westwood (Hem.: Aleyrodidae) آفتی چندین‌خوار (پلی‌فاژ) و کلیدی است که به دامنة گسترده‌ای از گیاهان آسیب وارد می‌سازد. زنبور انگلواره یا پارازیتویید (Hym.: Aphelinidae) Eretmocerus delhiensis Mani یک گونة تخمگذار تناوبی (Synovigenic) و ماده‌زا بوده که پوره‌های سفیدبالک گلخانه را انگلی (پارازیته) می‌کند. در این پژوهش شاخص‌های جمعیت‌شناختی ...
بیشتر
سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum Westwood (Hem.: Aleyrodidae) آفتی چندین‌خوار (پلی‌فاژ) و کلیدی است که به دامنة گسترده‌ای از گیاهان آسیب وارد می‌سازد. زنبور انگلواره یا پارازیتویید (Hym.: Aphelinidae) Eretmocerus delhiensis Mani یک گونة تخمگذار تناوبی (Synovigenic) و ماده‌زا بوده که پوره‌های سفیدبالک گلخانه را انگلی (پارازیته) می‌کند. در این پژوهش شاخص‌های جمعیت‌شناختی (دموگرافی) این زنبور انگلواره روی سفیدبالک گلخانه در تغذیه از گیاه گوجه‌فرنگی در دمای 1±25 درجة سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دورة نوری 16:8 ساعت (روشنایی: تاریکی) بررسی شد. شاخص‌های رشد جمعیت بر پایة جدول زندگی سن- مرحلة دوجنسی محاسبه شد. نتایج نشان داد که طول دورة تخم‌ریزی، طول عمر و میزان زادآوری برای این زنبور انگلواره به ترتیب 12/0±2/4، 5/0±74/20 روز و 72/0±43/17 تخم بود. بر پایة نتایج جدول زندگی شاخص‌های جمعیت‌شناختی شامل؛ نرخ خالص تولیدمثل (R0)، نرخ ناخالص تولیدمثل (GRR) به ترتیب 94/0±11/12 و 85/1±43/31 نتاج بر فرد، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، به ترتیب 0059/0±16/0، 007/0±17/1 بر روز و میانگین طول عمر یک نسل (T) و زمان دو برابر شدن یک نسل (DT) این زنبور انگلواره به ترتیب 35/0±66/15 و 25/0±35/4 روز برآورد شد. بر پایة نتایج به‌دست‌آمده، امید فراوانی وجود دارد تا از این انگلواره به‌عنوان یک عامل زیستی (بیولوژیک) در کنترل سفیدبالک گلخانه استفاده شود.
سید علی اصغر فتحی؛ ندا صلحی؛ علی گلی زاده؛ مهدی حسن پور
چکیده
بید گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick) یکی از آفات مهم گوجه‌فرنگی Solanum lycopersicum L. است. در این تحقیق ویژگی‌های چرخۀ زیستی بید گوجه‌فرنگی روی پنج رقم گوجه‌فرنگی به نام‌های Super Strain B، Super Chief، Early Urbana Y111، Mobil و Early Urbana Y در شرایط گلخانه‌ای مطالعه شد. نتایج نشان داد که رشدونمو لاروی روی رقم‌های Mobil و Early Urbana Y در مقایسه با دیگر رقم‌های تحت مطالعه کندتر ...
بیشتر
بید گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick) یکی از آفات مهم گوجه‌فرنگی Solanum lycopersicum L. است. در این تحقیق ویژگی‌های چرخۀ زیستی بید گوجه‌فرنگی روی پنج رقم گوجه‌فرنگی به نام‌های Super Strain B، Super Chief، Early Urbana Y111، Mobil و Early Urbana Y در شرایط گلخانه‌ای مطالعه شد. نتایج نشان داد که رشدونمو لاروی روی رقم‌های Mobil و Early Urbana Y در مقایسه با دیگر رقم‌های تحت مطالعه کندتر بود. تعداد تخم‌های گذاشتهشده به ازای ماده روی رقم Super Strain B بیشترین (7/3 ± 05/114) و روی رقم Early Urbana Y کمترین (4/4 ± 95/105) بود. کمترین درصد بقا از تخم تا حشرۀ کامل روی رقم Early Urbana Y مشاهده شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) به‌ترتیب روی رقم‌های Super Strain B، Super Chief، Early Urbana Y111، Mobil و Early Urbana Y کاهش معناداری داشت. کمترین نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) (141/1 بر روز) و طولانیترین طول دورۀ نسل (T) (44/28 روز) روی رقم Early Urbana Y محاسبه شد. بنابراین، در بین ارقام تحت مطالعه، رقم Super Strain B مطلوبترین میزبان و رقم Early Urbana Y نامطلوبترین میزبان برای رشد جمعیت T. absoluta است.
فاطمه تابع بردبار؛ سعید محرمی پور
چکیده
امروزه بررسی‌‌ها برای استفاده از عصاره‌‌های گیاهی مانند اکدیستروئید‌‌های گیاهی، به دلیل توانایی بالا در کنترل آفات در حال افزایش است. گزارش‌‌هایی از وجود ترکیبات اکدیستروئیدی در برخی گونه‌‌های سرخس وجود دارد، اما تاکنون گزارشی از اثر چنین ترکیباتی در سرخس شترمرغی در دست نیست. در این پژوهش، اثر غلظت‌‌های زیرکشندۀ عصارۀ متانولی ...
بیشتر
امروزه بررسی‌‌ها برای استفاده از عصاره‌‌های گیاهی مانند اکدیستروئید‌‌های گیاهی، به دلیل توانایی بالا در کنترل آفات در حال افزایش است. گزارش‌‌هایی از وجود ترکیبات اکدیستروئیدی در برخی گونه‌‌های سرخس وجود دارد، اما تاکنون گزارشی از اثر چنین ترکیباتی در سرخس شترمرغی در دست نیست. در این پژوهش، اثر غلظت‌‌های زیرکشندۀ عصارۀ متانولی گیاه سرخس شترمرغی Matteuccia struthiopteris (L.) (Onocleaceae) روی شب‌پرۀ پشت‌الماسی Plutella xylostella (L.)(Lepidoptera:Plutellidae) بررسی شد. لارو‌های سن سوم شب‌پرۀ پشت‌الماسی به مدت دو روز از غذای تیمارشده با عصارۀ متانولی تغذیه کردند. سپس روی برگ‌‌های تیمارنشده پرورش داده شدند تا حشرات کامل خارج شدند. از تخم‌های حاصل از جفت‌گیری حشرات کامل برای انجام آزمایش‌‌های دموگرافی استفاده شد. آزمایش‌‌ها در شرایط دمایی 1 ± 27 درجۀ سلسیوس و رطوبت 5 ± 65 درصد و شرایط نوری 8:16 (روشنایی و تاریکی) بررسی شد. لارو‌های خارج‌شده از تخم در نسل جدید روی برگ‌‌های تیمارنشده پرورش یافتند. نتایج نشان داد که نرخ خالص تولید مثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) با افزایش عصاره کاهش یافت. بیشترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت و نرخ متناهی جمعیت به‌ترتیب 002/0 ±19/0 (روز) و 06/0 ± 21/1 (روز) در غلظت 69/0درصد بود. پژوهش حاضر نشان داد که با افزایش غلظت عصاره، مدت زمان یک نسل (T) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) افزایش یافته است. با توجه به نتایج فوق، عصارۀ متانولی سرخس شترمرغی به عنوان یک ترکیب کم‌خطر توانایی زیادی در کنترل شب‌پرۀ پشت‌الماسی دارد و می‌توان از عصارۀ متانولی سرخس شترمرغی به عنوان ترکیب مؤثر در برنامه‌‌های مدیریت تلفیقی آفات استفاده کرد.
حسین رنجبر اقدم؛ راحله محمودیان
چکیده
در این تحقیق تأثیر ارقام مختلف برنج به‌عنوان حلقۀ اول زنجیرۀ غذایی بر فراسنجههای جدول زندگی و رشد جمعیت زنبور پارازیتوئید Trichogramma brassicaeبه‌عنوان حلقۀ سوم زنجیرۀ غذایی، بررسی شد. در این راستا، چهار رقم برنج رایج در استان مازندران شامل دو رقم زودرس طارم محلی و طارم هاشمی و دو رقم دیررس فجر و ندا به‌عنوان میزبانهای کرم ساقه‌خوار ...
بیشتر
در این تحقیق تأثیر ارقام مختلف برنج به‌عنوان حلقۀ اول زنجیرۀ غذایی بر فراسنجههای جدول زندگی و رشد جمعیت زنبور پارازیتوئید Trichogramma brassicaeبه‌عنوان حلقۀ سوم زنجیرۀ غذایی، بررسی شد. در این راستا، چهار رقم برنج رایج در استان مازندران شامل دو رقم زودرس طارم محلی و طارم هاشمی و دو رقم دیررس فجر و ندا به‌عنوان میزبانهای کرم ساقه‌خوار برنج انتخاب شدند. ساقه‌خوار برنج روی هر یک از ارقام ذکرشده دو نسل پرورش داده شد. تخم‌های نسل دوم آفت داخل لولههای آزمایش برای پارازیتیسم در معرض زنبور قرار داده شدند. براساس اطلاعات ثبت‌شده، مهمترین فراسنجههای جدول زندگی زنبور پارازیتوئید مورد بررسی شامل نرخ بقا (lx)، بارآوری ویژۀ سنی (mx)، احتمال بقا (px)، احتمال مرگ (dx)، اختلاف بین نسبت بقا در دو سن متوالی (dx) و امید به زندگی (ex) و فراسنجههای رشد جمعیت شامل نرخ خالص تولیدمثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت rm)) ، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، متوسط مدت زمان یک نسل(T) و مدت زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (DT) برآورد شد. براساس نتایج به‌دست‌آمده مشخص شد، کلیۀ فراسنجههای جدول زندگی و رشد جمعیت زنبور پارازیتوئید در حلقۀ سوم غذایی در اثر تغییر رقم برنج در حلقۀ اول غذایی تغییر کرد و تفاوت معنادار آماری داشت. بررسی برآوردهای انجام‌گرفته برای مقادیر فراسنجههای یادشده نشان داد فراسنجههای جدول زندگی و رشد جمعیت زنبور T. brassicae روی ساقهخوارانی که از ارقام دیررس تغذیه کرده بودند، نسبت به ارقام زودرس در وضعیت مطلوبتری بودند. بیشترین مقدار امید به زندگی در اولین روز ظهور زنبور بالغ مربوط به رقم دیررس ندا با مقدار عددی 14/3 و کمترین مقدار در همان سن مربوط به رقم زودرس طارم محلی 69/2 بود. به همین ترتیب بیشترین مقدار نرخ ذاتی رشد جمعیت نیز 452/0 عدد نتاج ماده / ماده / روز بود. این مقدار مربوط به زنبورهایی بود که تخم‌های ساقهخواران مورد استفاده برای پارازیتیسم آنها، دورۀ رشد و نمو خود را در نسل قبل روی رقم دیررس فجر سپری کرده بودند. کمترین مقدار فراسنجۀ یادشده در رقم زودرس فجر با مقدار عددی 442/0 عدد نتاج ماده / ماده / روز بود. بر این اساس مشخص شد تغییر ارقام گیاهی در حلقۀ اول غذایی میتواند فراسنجههای مهم زیستی و جمعیتی موجودات زندۀ حلقۀ سوم غذایی را به‌طور مشخص متأثر سازد.
