راضیه پورسعید؛ خلیل بِردی فتوحی فر؛ رسول زارع
چکیده
در این تحقیق برای شناسایی ایدیومورف های تیپ آمیزشی و باروری جنسی، از برخی رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، تالاب‌ها و سدهای واقع در 10 استان (آذربایجان‌شرقی، البرز، بوشهر، خراسان جنوبی، خوزستان، فارس، کردستان، گیلان، لرستان و مازندران) نمونه برداری شد. در هر محل، نمونه ها از سه بستر آب، رسوبات و کف (حباب‌های ریز روی آب) اخذ شدند. برای جداسازی ...
بیشتر
در این تحقیق برای شناسایی ایدیومورف های تیپ آمیزشی و باروری جنسی، از برخی رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، تالاب‌ها و سدهای واقع در 10 استان (آذربایجان‌شرقی، البرز، بوشهر، خراسان جنوبی، خوزستان، فارس، کردستان، گیلان، لرستان و مازندران) نمونه برداری شد. در هر محل، نمونه ها از سه بستر آب، رسوبات و کف (حباب‌های ریز روی آب) اخذ شدند. برای جداسازی جدایه‌ها از محیط‌کشت آب-آگار حاوی آنتی‌بیوتیک و دمای 25 درجه سلسیوس و نور متناوب و محیط‌کشت پپتون پی سی ان بی آگار حاوی آنتی‌بیوتیک استفاده شد. تعداد 51 جدایه از F. proliferatum به دست آمد. شناسایی ریخت‌شناختی روی محیط کشت‌های برگ میخک-آگار، سیب‌زمینی-دکستروز-آگار و SNA انجام گرفت. سپس جدایه‌ها با استفاده از آغازگرهای اختصاصی گونه شناسایی شدند. برای تعیین ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی از آغازگرهای طراحی شده بر اساس جایگاه‌های ژنی MAT در آزمون multiplex PCR استفاده شد. از 51 جدایه، تیپ آمیزشی 28 جدایه (9/54 درصد) از نوع MAT-1 و 23 جدایه (1/45 درصد) از نوع MAT-2 تشخیص داده شد. به منظور بررسی وضعیت باروری جنسی، جدایه-های یک تیپ آمیزشی با تمام جدایههای تیپ آمیزشی مخالف روی محیط‌کشت هویج-آگار تلاقی داده شدند. در مجموع 1288 تلاقی بین جدایه‌ها انجام گرفت. در نتیجه، در 102 تلاقی پریتسیوم‌های بارور مشاهده شدند که آسکوسپورهای تولید شده در آنها 70 تا 80 درصد قابلیت جوانه‌زنی داشتند. پریتسیوم‌ها در تلاقی‌های چهار جدایه ماده بارور با جدایههای تیپ آمیزشی مخالف تولید شدند. فراوانی ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی و وضعیت باروری جنسی جدایههای مورد بررسی، تایید کننده احتمال وقوع تولیدمثل جنسی بین جدایههای این گونه در اکوسیستم های آبی می‌باشد.
سعدی کرمی؛ محمد جوان نیکخواه؛ خلیل بردی فتوحی فر؛ وحید رهجو؛ عبداله احمدپور؛ امین علیدادی
چکیده
به منظور مطالعه گونه‌های جنس‌های Bipolaris و Curvularia همراه گیاهان ذرت، سورگوم و نیشکر طی تابستان 1390 و 1391 نمونه‌برداری از اندام‌های هوایی گیاهان دارای علایم لکهبرگی در مزارع مناطق مختلف کشور (استانهای مازندران، گلستان، گیلان، اردبیل، زنجان، البرز، فارس و خوزستان) به عمل آمد. شناسایی گونه‌های قارچی بر اساس خصوصیات ریخت شناختی ...
بیشتر
به منظور مطالعه گونه‌های جنس‌های Bipolaris و Curvularia همراه گیاهان ذرت، سورگوم و نیشکر طی تابستان 1390 و 1391 نمونه‌برداری از اندام‌های هوایی گیاهان دارای علایم لکهبرگی در مزارع مناطق مختلف کشور (استانهای مازندران، گلستان، گیلان، اردبیل، زنجان، البرز، فارس و خوزستان) به عمل آمد. شناسایی گونه‌های قارچی بر اساس خصوصیات ریخت شناختی و اطلاعات توالی حاصل از نواحی ITS از DNA ریبوزومی صورت پذیرفت. بدین ترتیب تعداد 10 گونه شامل Bipolaris cynodontis (48 جدایه)، B. sorghicola (16 جدایه)، B. maydis (17 جدایه)، B. sorokiniana (هفت جدایه)، B. bicolor (چهار جدایه)، B. oryzae (دو جدایه) Curvularia spicifera (19 جدایه)، C. papendorfii (ده جدایه)، C. ellisii (دو جدایه) و C. hawaiiensis (یک جدایه) از گیاهان ذرت، سورگوم و نیشکر شناسایی شدند. آزمون بیماریزایی گونهها روی گیاهچههای ذرت، سورگوم و نیشکر در مرحله چهار الی ششبرگی صورت پذیرفت. در نهایت بیماریزایی گونه‌های B. sorokiniana و B. oryzae روی ذرت و گونه B. sorghicola روی سورگوم اثبات شد. گونه‌های B. sorokiniana و B. oryzae برای اولین بار به عنوان بیمارگر روی ذرت در ایران گزارش میشوند.
لیلا ابراهیمی؛ خلیل بردی فتوحی فر؛ محمد جوان نیکخواه؛ محمدرضا نقوی
چکیده
بیماری لکۀ سیاه سیب مهم‌ترین بیماری اقتصادی این محصول است که سالیانه باعث همه‌گیری (اپیدمی)هایی در نقاط مختلف جهان میشود. این بیماری سالیانه باعث خسارتهای کمی و کیفی در مناطق مختلف کاشت سیب در کشور میشود. در این مطالعه، تنوع و ساختار ژنتیکی جمعیتهای قارچ Venturia inaequalis روی رقم‌های مختلف سیب با استفاده از 18 نشانگر ریز ...
بیشتر
بیماری لکۀ سیاه سیب مهم‌ترین بیماری اقتصادی این محصول است که سالیانه باعث همه‌گیری (اپیدمی)هایی در نقاط مختلف جهان میشود. این بیماری سالیانه باعث خسارتهای کمی و کیفی در مناطق مختلف کاشت سیب در کشور میشود. در این مطالعه، تنوع و ساختار ژنتیکی جمعیتهای قارچ Venturia inaequalis روی رقم‌های مختلف سیب با استفاده از 18 نشانگر ریز ماهواره بررسی شد. تعداد 51 جدایۀ حاصل از نمونههای برگ و میوۀ آلوده از روی رقم‌های سیب وحشی، بومی و تجاری در استانهای شمالی کشور (مازندران، گلستان و گیلان) انتخاب و مطالعه شدند. تعداد 28 آغازگر ریزماهواره جهت بررسی تنوع ژنتیکی استفاده شدند که از بین آنها 18 آغازگر بین جدایههای مختلف چندشکل بودند. تجزیه‌وتحلیل واریانس مولکولی AMOVA نشان داد، 97درصد تنوع ژنتیکی درون جمعیتها و فقط 3درصد تنوع در بین جمعیتها پراکنده است. مقادیر به‌دست‌آمده برای شاخصهای تنوع ژنی شامل تنوع ژنی نِئی و شاخص شانون و همچنین تعداد آللهای موجود در هر جمعیت، نشان داد که تنوع درون جمعیت در جمعیت حاصل از رقم‌های بومی نسبت به رقم‌های وحشی و تجاری بیشتر است. جمعیت حاصل از رقم‌های تجاری نیز نسبت به رقم‌های وحشی تنوع بیشتری را نشان دادهاند. تنوع ژنتیکی زیاد این قارچ درون جمعیتها به دلیل تولیدمثل سالیانۀ قارچ، جریان ژنی بین جمعیتها و به‌احتمال قدمت طولانی‌مدت قارچ در این منطقه است.
رضا حیدریان؛ خلیل بردی فتوحی فر؛ امیرحسین محمدی؛ محمد جوان نیک خواه
چکیده
بیماری خشکیدگی سرشاخه‌های درختان پسته یک بیماری مهم در مناطق پسته‌کاری ایران محسوب می‌گردد. یکی از مهم‌ترین عوامل قارچی این بیماری، از جنس Paecilomyces است که اخیراً بر اساس مطالعات فیزیولوژیکی و فیلوژنتیکی در گونه P. formosus قرار گرفته است. در این پژوهش با استفاده از توالی‌های نوکلئوتیدی ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی شناخته‌شده در گونه P. ...
بیشتر
بیماری خشکیدگی سرشاخه‌های درختان پسته یک بیماری مهم در مناطق پسته‌کاری ایران محسوب می‌گردد. یکی از مهم‌ترین عوامل قارچی این بیماری، از جنس Paecilomyces است که اخیراً بر اساس مطالعات فیزیولوژیکی و فیلوژنتیکی در گونه P. formosus قرار گرفته است. در این پژوهش با استفاده از توالی‌های نوکلئوتیدی ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی شناخته‌شده در گونه P. variotii موجود در بانک ژن (NCBI)، تعداد چهار جفت آغازگر طراحی شدند و در تعدادی از جدایههای قارچ P. formosusآزمایش گردیدند و درنهایت یک جفت آغازگر شامل Mat1-1f224 و Mat1-1r224 برای تکثیر Mat1-1 و یک جفت آغازگر به نام‌های Mat1-2f165 و Mat1-2r165 برای تکثیر Mat1-2 انتخاب شدند. ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی در 124 جدایه از گونه P. formosusکه از درخت پسته و هشت گونه دیگر شامل بنه، انار، بادام اهلی، ابریشم مصری، خرزهره، درخت گز، درختچه شوره گز، درخت تاغ و هوای باغات پسته به دست آمده بودند، نیز تکثیر شدند. درنتیجه در 50 جدایه (3/40 درصد)Mat1-1، در 59 جدایه (6/47 درصد) Mat1-2 و در 15 جدایه (1/12 درصد) نیز هر دو ایدیومورف تیپ آمیزشی تکثیر شدند. تعداد 16 جدایه از هر تیپ آمیزشی و سه جدایه که دارای هر دو ایدیومورف بودند، انتخاب شدند و روی محیط کشت PDA با حالات مختلف باهم تلاقی داده شده و در دمای 25 درجه سلسیوس و شرایط تاریکی مداوم نگهداری شدند. پس از گذشت هشت ماه، هیچ نشانه‌ای مبنی بر وقوع تولیدمثل جنسی مشاهده نشد.
شیوا عبدالهی اقدم؛ خلیل بردی فتوحی فر
چکیده
به‌منظور شناسایی برخی قارچ‌های درون‌رست (اندوفیت) درختان گیلاس (L. Prunus avium) در ایران، نمونه‌برداری از اندام‌های بسیار سالم درختان گیلاس شامل برگ‌ها و شاخه‌های چندساله، در پاییز سال 1392، بهار، تابستان و پاییز سال 1393و بهار، تابستان و پاییز سال 1394 در استانهای البرز، اردبیل، اصفهان، ایلام، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، تهران، ...
بیشتر
به‌منظور شناسایی برخی قارچ‌های درون‌رست (اندوفیت) درختان گیلاس (L. Prunus avium) در ایران، نمونه‌برداری از اندام‌های بسیار سالم درختان گیلاس شامل برگ‌ها و شاخه‌های چندساله، در پاییز سال 1392، بهار، تابستان و پاییز سال 1393و بهار، تابستان و پاییز سال 1394 در استانهای البرز، اردبیل، اصفهان، ایلام، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، تهران، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، شهرکرد، زنجان، قزوین، کردستان، کرمان و همدان صورت گرفت. در این بررسی ده گونة قارچی شامل Acremonium sclerotigenum، Aureobasidium microstictum، Chaetomium globosum، Chalastospora gossypii، Clonostachys rosea، Dendrothyrium variisporum، Fusarium sambucinum، Fusarium verticillioides، Trichothecium roseum و Trichurus spiralis بهعنوان قارچ‌های درون‌رست از درختان گیلاس در ایران شناسایی شدند. گونه‌های Aureobasidium microstictum و Dendrothyrium variisporum برای فلور قارچی ایران جدید هستند. همچنین همة گونه‌های شناساییشده در این تحقیق برای نخستین بار بهعنوان قارچ درون‌رست از درختان گیلاس در جهان گزارش میشوند.
سعیده جعفرپور؛ خلیل بردی فتوحی فر؛ محمد جوان نیک خواه؛ محمدرضا آصف
چکیده
در طی ماه‌های شهریور تا آذر سال‌های 1389 الی 1391، شمار هفده بازیدیوکارپ از قارچ Armillaria از مناطق مختلف جنگلی واقع در استانهای گیلان، مازندران و گلستان گردآوری و از آنها 24 جدایۀ قارچی به دست آمد. سپس آزمون سازگاری جنسی با استفاده از ده جدایۀ منتخب با دوازده جدایۀ آزمایشگر از سه گونۀ اروپایی A. mellea،A. gallica و A. cepistipes انجام گرفت. آزمون تلاقی ...
بیشتر
در طی ماه‌های شهریور تا آذر سال‌های 1389 الی 1391، شمار هفده بازیدیوکارپ از قارچ Armillaria از مناطق مختلف جنگلی واقع در استانهای گیلان، مازندران و گلستان گردآوری و از آنها 24 جدایۀ قارچی به دست آمد. سپس آزمون سازگاری جنسی با استفاده از ده جدایۀ منتخب با دوازده جدایۀ آزمایشگر از سه گونۀ اروپایی A. mellea،A. gallica و A. cepistipes انجام گرفت. آزمون تلاقی همچنین برای تشخیص معیارهای جداسازی درون‌گونه‌ای نیز استفاده شد. آزمون سازگاری جنسی در 360 تلاقی بین‌گونه‌ای، جدایه‌ها را در دو گروهA. mellea و A. gallica قرار داد. در 126 تلاقی درون‌گونه‌ای واکنش‌های سازگار و یا نیمه سازگار شناسایی شدند. تجزیه‌وتحلیل تلاقی‌ها، جداسازی آشکاری از فراوانی پیوند ریسه‌ای یا هیفی (MFF) و فراوانی تشکیل خطوط تیره (BLF) و همچنین تغییر ریخت‌شناختی (مورفولوژی) پرگنه را نشان داد. همچنین آزمون تلاقی جنسی سه گونه A. mellea،A. gallica و A. cepistipes را به خوبی از هم جداسازی کرد و سازگاری جنسی گونه‌های ایرانی را با همتای اروپایی‌شان نشان داد. گونة A. gallica به‌دست‌آمده از ایران به‌رغم ارتباط تبارزایی (فیلوژنتیکی) نزدیک با گونۀ A. cepistipes، از نظر باروری به‌کلی مجزا بود. نتایج این تحقیق مشخص می‌کند که استفاده از مفهوم گونۀ بیولوژیکی در این قارچ شامل بررسی‌های سازگاری جنسی و رویشی است که با انتخاب الگوی درست از جدایه‌ها می‌تواند همچنان استفاده شود
سودابه بزرگ منش؛ خلیل بردی فتوحی فر؛ محمد جوان نیکخواه
چکیده
در بررسی سازگاری میسلیومی جدایههای قارچ Valsa sordida روی دو نوع محیط کشت سیب‌زمینی- دکستروز-آگار و جو دوسر- آگار، از 91 جدایه که از استانهای مختلف کشور و از برخی درختان مثمر و غیرمثمر طی سال‌های 1383 تا 1390 جمع‌آوری شده بود، استفاده شد. در الگوی تعیین‌شده، هر جدایه با خود و با دیگر جدایه‌ها تلاقی داده شد. خط واکنش تیره‌رنگ که ناسازگاری ...
بیشتر
در بررسی سازگاری میسلیومی جدایههای قارچ Valsa sordida روی دو نوع محیط کشت سیب‌زمینی- دکستروز-آگار و جو دوسر- آگار، از 91 جدایه که از استانهای مختلف کشور و از برخی درختان مثمر و غیرمثمر طی سال‌های 1383 تا 1390 جمع‌آوری شده بود، استفاده شد. در الگوی تعیین‌شده، هر جدایه با خود و با دیگر جدایه‌ها تلاقی داده شد. خط واکنش تیره‌رنگ که ناسازگاری بین جدایه‌ها را نشان میداد، پس از گذشت هفت روز ایجاد گردید. بر اساس نتایج، 38 گروه سازگار رویشی تکعضوی و هشت گروه چندعضوی روی محیط کشت سیب‌زمینی- دکستروز- آگار و 25 گروه سازگار رویشی تکعضوی و 10 گروه چندعضوی روی محیط کشت جو دوسر- آگار شناسایی شدند که نشاندهندۀ وجود تنوع ژنتیکی زیاد در میان جدایههای قارچ بود. در این مطالعه، ارتباطی بین گروههای شناساییشده روی هر دو نوع محیط کشت با پراکنش جغرافیایی جدایههای قارچی و منشأ میزبانی آنها مشاهده نشد.
