ولی اله بابایی زاد؛ حسن ملکی؛ محمد علی تاجیک قنبری؛ محمد آقاجانی؛ رامین حیدری
چکیده
بیماری پیچیدگی سنبله، با عامل قارچی Dilophospora alopecuri، ازجمله بیماری‌هایی است که در استان گلستان به همراه نماتود گال دانه گندم ( Anguina tritici) مشاهده می‌شود. به‌منظور بررسی بیماریزایی قارچ، آزمایشی در دو حالت مایه‌زنی قارچ مذکور به میزبان به تنهایی، در حضور نماتود و نماتود به تنهایی بر روی 4 رقم گندم احسان، کوهدشت، مروارید و لاین شماره ...
بیشتر
بیماری پیچیدگی سنبله، با عامل قارچی Dilophospora alopecuri، ازجمله بیماری‌هایی است که در استان گلستان به همراه نماتود گال دانه گندم ( Anguina tritici) مشاهده می‌شود. به‌منظور بررسی بیماریزایی قارچ، آزمایشی در دو حالت مایه‌زنی قارچ مذکور به میزبان به تنهایی، در حضور نماتود و نماتود به تنهایی بر روی 4 رقم گندم احسان، کوهدشت، مروارید و لاین شماره 17 در شرایط گلخانه صورت گرفت. معیارهایی شامل درصد کاهش وزن خشک بوته آلوده، درصد کاهش ارتفاع بوته، تعداد بوته آلوده به قارچ، تعداد سنبله آلوده به قارچ، تعداد بوته آلوده به نماتود، وزن کل گال‌های نماتود، تعداد گال نماتود و متوسط وزن گال در هر بوته در ارقام مورد آزمون مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SAS و مقایسه میانگین تیمارها با آزمون LSD انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل بین قارچ و ارقام گندم و تاثیر قارچ عامل بیماری بر روی شاخص‌های اندازه گیری شده در ارقام گندم معنی دار است. همچنین جدایه‌های قارچ استان به تنهایی قادر به آلودگی بونه‌ها نبودند. نتایج نشان داد که قارچ فقط در حضور نماتود گال دانه گندم قادر به ایجاد بیماری روی گندم است و وجود نماتود جهت بیماریزایی و انتشار قارچ در سنبله گندم ضروری است.
انیسه پازن؛ سالار جمالی؛ محمد علی آقاجانی؛ حسن ملکی
چکیده
برهمکنش نماتد سیستی سویا Heterodera glycines و قارچ Macrophomina phaselolina عامل پوسیدگی ذغالی سویا روی ارقام حساس جی‌کا و ویلیامز و رقم مقاوم کتول در شرایط گلخانه مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارها با استفاده از آزمون فاکتوریل با دو فاکتور تیمار و رقم، با شش تیمار مایه‌زنی شامل گیاه سالم، نماتد به تنهایی، قارچ به تنهایی، مایه‌زنی اولیه با قارچ و دو هفته ...
بیشتر
برهمکنش نماتد سیستی سویا Heterodera glycines و قارچ Macrophomina phaselolina عامل پوسیدگی ذغالی سویا روی ارقام حساس جی‌کا و ویلیامز و رقم مقاوم کتول در شرایط گلخانه مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارها با استفاده از آزمون فاکتوریل با دو فاکتور تیمار و رقم، با شش تیمار مایه‌زنی شامل گیاه سالم، نماتد به تنهایی، قارچ به تنهایی، مایه‌زنی اولیه با قارچ و دو هفته بعد با نماتد، مایه‌زنی اولیه با نماتد و دو هفته بعد با قارچ و مایه‌زنی هم‌زمان قارچ و نماتد ارزیابی شدند. آزمون با سه سطح رقم، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا گردید. گیاهچه‌ها در مرحله دو برگی با بیست عدد تخم و لارو سن دوم نماتد در هر‌گرم خاک، دو میلی‌لیتر از سوسپانسیون اسپور به ازای هر بوته مایه‌زنی شدند. گیاهچه‌های مایه‌زنی شده، در شرایط گلخانه و در دمای 25 تا 27 درجه سلسیوس نگهداری شدند. پس از گذشت پنج ماه، فاکتورهای رشدی، عملکرد گیاه، شدت بیماری و نرخ تکثیر نماتد مورد ارزیابی قرار گرفتند. در رقم مقاوم کتول، شدت بیماری پوسیدگی ذغالی در تیمارهای متفاوت اختلاف معنی دار نشان نداد و اثر متقابل بین دو عامل وجود نداشت. در رقم حساس جی‌کا نیز شدت بیماری در تیمارهای یکسان بود و تکثیر در همه تیمارهای اتفاق افتاد ولی متأثر از تیمار قارچی نبود. در تیمار قارچ سپس نماتد، در رقم ویلیامز شدت بیماری پوسیدگی تفاوت معنی‌داری با سایر تیمارها داشت به طوری که می‌توان بیان کرد اثر متقابل قارچ و نماتد وجود داشت ولی تکثیر نماتد تحت تاثیر تیمارهای قارچی قرار نگرفت.
زهرا نصیرپور؛ محمد سالاری؛ محمد علی آقاجانی؛ عبدالحسین طاهری
چکیده
بیماری سفیدک‌پودری انگور به وسیله‌ی قارچ Erysiphe necator ایجاد شده و از گسترده‌ترین بیماریهای انگور در دنیا و ایران به شمار می‌رود. بررسی پیشرفت زمانی اپیدمی این بیماری بهوسیله‌ی ارزیابی دادههای مربوط به30 تاکستان در سه شهرستان زابل، زهک و هامون از منطقه سیستان و طی دو سال زراعی 96-1395و 97-1396 انجام گردید. بازدیدهای میدانی از تاکستانها ...
بیشتر
بیماری سفیدک‌پودری انگور به وسیله‌ی قارچ Erysiphe necator ایجاد شده و از گسترده‌ترین بیماریهای انگور در دنیا و ایران به شمار می‌رود. بررسی پیشرفت زمانی اپیدمی این بیماری بهوسیله‌ی ارزیابی دادههای مربوط به30 تاکستان در سه شهرستان زابل، زهک و هامون از منطقه سیستان و طی دو سال زراعی 96-1395و 97-1396 انجام گردید. بازدیدهای میدانی از تاکستانها جهت ثبت دادههای مربوط به وقوع و شدت بیماری از زمان شروع رشد گیاه تا زمان برداشت محصول بهصورت هفتگی انجام پذیرفت. منحنی تغییرات زمانی این بیماری در تاکستانها با استفاده از مدلهای خطی، تک مولکولی، لوجستیک، لاگ‌لوجستیک و گومپرتز مورد بررسی قرار گرفت و مدل‌ها بر اساس پارامترهای آماری نظیر ضریب تبیین (R2)، ضریب تبیین تصحیح شده (aR2) و انحراف معیار محاسبات (SEE) مورد مقایسه و بهترین مدل انتخاب گردید. نتایج نشان داد که در مجموع دو سال زراعی، برای سه متغیر میزان وقوع بیماری، شدت آلودگی برگ‌ها و شدت آلودگی خوشه‌ها، مدل تک‌مولکولی به ترتیب با 100، 100 و 33/98 درصد اپیدمی‌های مورد مطالعه، برازش داشته است. ضریب تبیین این مدل برای سه متغیر فوق به ترتیب 64/91، 60/89 و 27/90 محاسبه و بر این اساس، این مدل به عنوان مناسب‌ترین مدل جهت توصیف روند پیشرفت این بیماری در شرایط تاکستانهای منطقه سیستان انتخاب گردید. همچنین در مجموع دو سال زراعی، میانگین نرخ سرانه افزایش این بیماری (rm) در سطح تاکستانها نیز برای هر سه متغیر فوق به ترتیب 016/0، 004/0 و 005/0 بوده است. این تحقیق برای نخستین بار در سطح منطقه سیستان و ایران انجام می‌گردد.
حمید نامورحمزانلویی؛ محمد آقاجانی؛ صفرعلی مهدیان؛ اسماعیل بخشنده
چکیده
سفیدک داخلی انگور (Plasmopara viticola) مهم‌ترین عامل کاهش تولید انگور در مناطق دارای آب و هوای معتدل و پرباران محسوب می‌شود. جهت بررسی منحنی پیشرفت زمانی بیماری در تاکستانهای استان خراسان شمالی، طی سال‌های 1397 و 1398، از اواسط فروردین‌ماه هم‌زمان با تورم جوانه‌ها، با نمونه‌برداری هفتگی، میزان وقوع و شدت بیماری در 80 تاکستان از چهار شهرستان ...
بیشتر
سفیدک داخلی انگور (Plasmopara viticola) مهم‌ترین عامل کاهش تولید انگور در مناطق دارای آب و هوای معتدل و پرباران محسوب می‌شود. جهت بررسی منحنی پیشرفت زمانی بیماری در تاکستانهای استان خراسان شمالی، طی سال‌های 1397 و 1398، از اواسط فروردین‌ماه هم‌زمان با تورم جوانه‌ها، با نمونه‌برداری هفتگی، میزان وقوع و شدت بیماری در 80 تاکستان از چهار شهرستان بجنورد، مانه و سملقان، شیروان و فاروج محاسبه شد. با استفاده از رگرسیون خطی، منحنی‌های پیشرفت زمانی بیماری با پنج مدل رشد جمعیتی به‌عنوان مدلهای مرسوم شامل نمایی، تک‌مولکولی، لجستیک، لاگ‌لجستیک و گومپرتز که بهصورت خطی شده بودند، برازش داده شدند. برازش مدل‌ها براساس آماره‌هایی چون ضریب تبیین (R2)، انحراف معیار محاسبات (SEE) و ضریب تبیین تعدیل شده (Ra2) تعیین گردید. نتایج نشان داد که مدلهای نمایی، تک‌مولکولی، لجستیک، لاگ‌لجستیک و گومپرتز به ترتیب با 5، 5/27، 5/12، 5/17 و 5/37 درصد بیماری در باغات مورد مطالعه برازش دارند. بر این اساس، مدل گومپرتز توانست با ضریب تبیین 76/96 درصد به عنوان مناسب‌ترین مدل جهت توصیف پیشرفت بیماری در استان خراسان شمالی انتخاب گردد. نسبت افزایش مقدار نرخ رشد در هر تاکستان بین 005/0 تا 048/0 ( با میانگین 026/0) بود. این اولین گزارش از بررسی منحنی پیشرفت بیماری سفیدک داخلی انگور در ایران است.
محمد حسین رزاقی؛ سیامک کلانتری؛ محمد علی آقاجانی؛ علی رضا قدس‌ولی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر مراحل مختلف فرآیند درجه‌بندی (سورتینگ) میوه‌ها بر گسترش بیماریهای پس از برداشت پرتقال، تحقیقی در قالب دو آزمایش مستقل صورت پذیرفت. در آزمایش نخست، نمونه‌گیری از میوه‌ها در هنگام ورود به کارگاه (شاهد) و پس از پایان هر یک از مراحل شامل شستشو با غوطه‌وری در آب، شستشو با آبفشان آب گرم حاوی قارچ‌کش، واکس‌زنی، ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر مراحل مختلف فرآیند درجه‌بندی (سورتینگ) میوه‌ها بر گسترش بیماریهای پس از برداشت پرتقال، تحقیقی در قالب دو آزمایش مستقل صورت پذیرفت. در آزمایش نخست، نمونه‌گیری از میوه‌ها در هنگام ورود به کارگاه (شاهد) و پس از پایان هر یک از مراحل شامل شستشو با غوطه‌وری در آب، شستشو با آبفشان آب گرم حاوی قارچ‌کش، واکس‌زنی، درجه‌بندی، همچنین با حذف مرحلة شستشو با آبفشان آب گرم حاوی قارچ‌کش از دو مرحلة پایانی فرآیند (واکس‌زنی، درجه‌بندی) انجام گرفت. میزان پوسیدگی میوه‌ها در سه مرحله (7، 14 و 21 روز نگهداری در اتاقک رشد با شرایط مناسب برای رشد عامل‌های پوسیدگی) ارزیابی شد. در آزمایش دوم میوه‌های شاهد و محصول نهایی فرآیند درجه‌بندی (پرتقال واکس‌خورده در دو حالت استفاده و بدون استفاده از آب‌گرم حاوی قارچ‌کش) به مدت 45 روز در سردخانه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیماریهای کپک سبز، کپک آبی و پوسیدگی ترش بیماریهای شایع پرتقال است. اختلاف معنی‌دار آماری بین تیمار درجه‌بندی در دو حالت استفاده و بدون استفاده از آب‌گرم حاوی قارچ‌کش مشاهده نشد (05/0≥P). تیمار شاهد با 5/9، 3/33 و 3/33 درصد رخداد کل بیماری‌ها، به ترتیب طی مراحل ارزیابی 7، 14 و 21 روز، کمترین میزان را در بین تیمارها داشت. در آزمایش دوم نیز میزان رخداد بیماری به‌طور معنی‌داری (05/0≥P) در میوه‌های شاهد کمتر از دو تیمار دیگر بود. به‌طورکلی فرآیند درجه‌بندی، در وضعیت کنونی، موجب افزایش بیماریهای پس از برداشت شده و آب گرم حاوی قارچ‌کش و واکس نتوانسته‌اند که میزان پوسیدگی ایجادشده در نتیجة فرآیند درجه‌بندی را کاهش دهند.
