دانش گیاهپزشکی ایران - مقالات آماده انتشار

شاخص‌های تغذیه‌ای کرم غوزه پنبه Helicoverpa armigera روی چهار رقم نخود و یک رقم لوبیا چشم بلبلی

ندا فلاح نژاد مجرد؛ یعقوب فتحی پور؛ کریم کمالی؛ امین صدارتیان جهرمی

دوره 45، شماره 2 ، مهر 1393، ، صفحه 289-298

https://doi.org/10.22059/ijpps.2014.53505

چکیده

کرم غوزۀ پنبهHelicoverpa armigera (Hübner) آفتی با دامنۀ میزبانی وسیع است که هرساله خسارت زیادی به انواع محصولات زراعی در بسیاری از کشورهای جهان وارد می‌کند. در پژوهش حاضر شاخص‌های تغذیه‌ای لاروهای سنین سوم تا ششم این آفت روی رژیم غذایی تهیه‌شده از بذور چهار رقم نخود (آرمان، آزاد، بینیویچ و هاشم) و یک رقم لوبیا چشم‌بلبلی (مشهد) در شرایط ... بیشتر کرم غوزۀ پنبهHelicoverpa armigera (Hübner) آفتی با دامنۀ میزبانی وسیع است که هرساله خسارت زیادی به انواع محصولات زراعی در بسیاری از کشورهای جهان وارد می‌کند. در پژوهش حاضر شاخص‌های تغذیه‌ای لاروهای سنین سوم تا ششم این آفت روی رژیم غذایی تهیه‌شده از بذور چهار رقم نخود (آرمان، آزاد، بینیویچ و هاشم) و یک رقم لوبیا چشم‌بلبلی (مشهد) در شرایط آزمایشگاهی با دمای 1±25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دورۀ نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مطالعه شد. نتایج نشان داد که شاخص‌های تغذیه‌ای لاروهای سنین مختلف این آفت به‌طور معناداری تحت تأثیر میزبان‌های مورد مطالعه قرار گرفتند. بر همین اساس، بیشترین و کمترین مقادیر شاخص بازدهی تبدیل غذای خورده‌شدۀ ((ECI مجموع سنین لاروی به‌ترتیب روی ارقام آرمان (427/0) و آزاد (027/0) به‌دست آمد. علاوه بر این، بیشترین شاخص بازدهی تبدیل غذای هضم‌شده ((ECD در کل سنین لاروی نیز روی رقم بینیویج (567/0) و کمترین مقدار این شاخص نیز روی رقم آزاد (030/0) ثبت شد. مقادیر شاخص مصرف (CI) مجموع سنین لاروی نیز روی ارقام مختلف از نظر آماری متفاوت بود و بیشترین و کمترین مقادیر این شاخص به‌ترتیب مربوط به لاروهای تغذیه‌شده با ارقام هاشم (902/3 میلی‌گرم/ میلی‌گرم/ روز) و آرمان (977/1 میلی‌گرم/ میلی‌گرم/ روز) بود. بیشترین مقدار شاخص تقریبی هضم‌شوندگی غذا (AD) برای لاروهای سنین سوم تا ششم نیز روی رقم هاشم محاسبه شد (933/0). بیشترین مقادیر نرخ رشد نسبی (RGR) و نرخ مصرف نسبی (RCR) در مجموع سنین لاروی شب‌پرۀ H. armigera به‌ترتیب روی ارقام هاشم (599/0 میلی‌گرم/ میلی‌گرم/ روز) و مشهد (051/2 میلی‌گرم/ میلی‌گرم/ روز) به‌دست آمد. نتایج این پژوهش می‌تواند در ارزیابی میزان مقاومت ارقام مختلف نخود و لوبیا چشم‌بلبلی نسبت به شب‌پرۀ H. armigera و همچنین طراحی برنامه‌های مدیریت تلفیقی به منظور کنترل این آفت در مزارع حبوبات کشور به‌کار رود.

آمیلاز و گلوکوزیدازهای گوارشی در لارو سوسک برگخوار نارون، Xanthogaleruca luteola (Col.: Chrysomelidae)

محمد وطن پرست؛ وحید حسینی نوه؛ سیده مینو سجادیان

دوره 43، شماره 2 ، آذر 1391، ، صفحه 291-300

https://doi.org/10.22059/ijpps.2013.30249

چکیده

سوسک برگخوار نارون در مرحله‌ حشره کامل و به ویژه دوره‌ لاروی از آفات مهم نارون می باشد. بدین منظور وجود سه کربوهیدراز مهم درگیر در فعالیت های گوارشی شامل آلفا- آمیلاز، آلفا-گلوکوزیداز و بتا-گلوکوزیداز در روده میانی لارو این حشره بررسی شد. بیشترین فعالیت آلفا-گلوکوزیداز، بتا-گلوکوزیداز و آلفا- آمیلاز به ترتیب در pHهای 5، 6 و 6 بدست آمد. ... بیشتر

بررسی ساختار جمعیت Magnaporthe grisea (Hebert) Barr بدست آمده از علف هرزهای تیره Poaceae بر اساس شناسایی گروه‌های سازگاری رویشی و نشانگر مولکولی rep-PCR

پرستو مطلبی؛ محمد جوان نیکخواه؛ سید محمود اخوت؛ خلیل بردی فتوحی فر؛ کیوان غضنفری

دوره 40، شماره 1 ، شهریور 1388

چکیده

چهل جدایه تک اسپور Magnaporthe grisea، به منظور شناسایی گروه‌های سازگاری رویشی و تعیین تنوع ژنتیکی بر اساس انگشت نگاری DNA به روش rep-PCR در این تحقیق استفاده شدند. جدایه‌ها در سال‌های 1382-1384 از تعدادی علف هرز تیره گرامینه شامل علف انگشتی (Digitaria sanguinalis)، ارزن دم روباهی (Setaria italica)، سوروف (Echinochloa crus-galli) و علف هرز نامعلوم جمع‌آوری گردیدند و در کلکسیون ... بیشتر چهل جدایه تک اسپور Magnaporthe grisea، به منظور شناسایی گروه‌های سازگاری رویشی و تعیین تنوع ژنتیکی بر اساس انگشت نگاری DNA به روش rep-PCR در این تحقیق استفاده شدند. جدایه‌ها در سال‌های 1382-1384 از تعدادی علف هرز تیره گرامینه شامل علف انگشتی (Digitaria sanguinalis)، ارزن دم روباهی (Setaria italica)، سوروف (Echinochloa crus-galli) و علف هرز نامعلوم جمع‌آوری گردیدند و در کلکسیون قارچ‌شناسی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران نگهداری شدند. برای شناسایی گروه‌های سازگاری رویشی، جهش یافتگان nit‌ در محیط حداقل حاوی 6%- 5% کلرات جداسازی و آزمون‌های مکمل سازی جهش یافته‌های nit در تمام حالات ممکن روی محیط حداقل انجام شد. سه گروه سازگاری رویشی VCG1، VCG2 و VCG3 در بین جدایه‌ها تشخیص داده شدند. گروه VCG1 با 29 جدایه، گروه غالب بود. برای تعیین تنوع ژنتیکی و شناسایی دودمان‌های کلونی پراکنده در جمعیت قارچ، از دو آغازگر بر اساس توالی نوکلئوتیدهای قطعه ERIC و BOX طراحی شده، استفاده گردید. قطعات DNA با طولی بین 420 تا 3000 جفت باز تکثیر شدند. شش دودمان کلونی در بین جدایه‌ها شناسایی و با حروف A، B، C، D، E و F مشخص شدند. دودمان کلونی A با فراوانی حدود 5/62 % دودمان کلونی غالب را تشکیل داد. این تحقیق نشان داد بر خلاف نتایج گروه‌های سازگاری رویشی که جدایه‌های حاصل از ارزن دم روباهی و علف انگشتی با هم تشکیل هتروکاریون دادند، در تعیین تنوع ژنتیکی به روش مولکولی از یکدیگر با 40 % شباهت تفکیک شدند. هر دو روش نشان داد که تنوع ژنتیکی کمی در درون جمعیت قارچ در روی علف‌های هرز وجود دارد.

تغییرات تراکم جمعیت پسیل پستهAgonoscena pistaciae (Hemiptera: Psyllidae) در منطقه رفسنجان

محمدرضا حسنی؛ قدیر نوری قنبلانی؛ حمزه ایزدی؛ محمود شجاعی

دوره 40، شماره 2 ، بهمن 1388

چکیده

پسیل پسته، Agonoscena pistaciae Burckhardt & Lauterer، یکی از مهم‌ترین آفات درختان پسته در تمام مناطق پسته‌کاری ایران می‌باشد. مطالعه دقیق زیست‌شناسی آفات در شرایط صحرایی، اولین گام در تدوین برنامه‌های مدیریت تلفیقی آفات در یک منطقه خاص است. در این تحقیق تغییرات فصلی جمعیت تخم، پوره و حشرات کامل پسیل پسته طی سال‌های 1386 و 1387 در منطقه رفسنجان بررسی ... بیشتر

کنترل بیولوژیکی قارچ Kuhn Rhizoctonia solani عامل مرگ گیاهچه لوبیا با استفاده از (ex. Burk) Yabucchi Burkholderia cepacia

مسعود احمدزاده؛ عباس شریفی تهرانی؛ مریم نبی زاده

دوره 39، شماره 1 ، اسفند 1387

چکیده

کنترل بیولوژیکی بیماری‌های ناشی از Rhizoctonia solani به عنوان یک روش جایگزین مواد شیمیایی مورد توجه و مطالعات وسیعی قرار گرفته است. باکتری Burkholderia (Pseudomonas) cepacia از جمله گونه‌هایی است که در سال‌های اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. باکتری B. cepacia به عنوان یک نماتد کش بوسیله سازمان حفاظت محیط زیست امریکا به ثبت رسیده است. براساس تحقیقات ... بیشتر کنترل بیولوژیکی بیماری‌های ناشی از Rhizoctonia solani به عنوان یک روش جایگزین مواد شیمیایی مورد توجه و مطالعات وسیعی قرار گرفته است. باکتری Burkholderia (Pseudomonas) cepacia از جمله گونه‌هایی است که در سال‌های اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. باکتری B. cepacia به عنوان یک نماتد کش بوسیله سازمان حفاظت محیط زیست امریکا به ثبت رسیده است. براساس تحقیقات جدید تثبیت نیتروژن در خاک یک خصوصیت عمومی برای باکتریهای متعلق به جنس Burkholderia شناخته شده است. جداسازی و شناسایی باکتری B. cepacia از اهداف اولیه و اصلی این تحقیق بود. نمونه های خاک اطراف ریشه پیازهایی که مشکوک به بیماری بودند از مناطق مختلف کرج جمع آوری و به آزمایشگاه انتقال داده شد. جداسازی باکتری با استفاده از محیط کشت اختصاصیTB-T انجام شد. برای تعیین جنس باکتری مورد نظر، واکنش‌های بیوشیمیایی تفکیک کننده این جنس از سایر جنس‌ها بررسی و انجام شد. باکتری جداسازی شده، گرم منفی و بدون رشد غیرهوازی و اکسیداز مثبت می‌باشد. این باکتری در دمای 40 درجه سانتیگراد رشد کرد و تولید رنگدانه فلورسنت روی محیط کینگ ب ننمود. در محیط YDC تولید رنگدانه آبی غیرفلورسنت نمود. برای تعیین گونه نیز، تعدادی از واکنش‌های افتراقی شامل رشد در اسیدیته‌های چهار، هشت و نه، رشد در نمک طعام سه درصد، رشد در40 درجه سانتیگراد، هیدرولیز ژلاتین و نشاسته، تولید آرژنین دهیدرولاز، شکل کلنی و استفاده ازبرخی قندها و اسیدهای امینه انجام شد. برای هر آزمایش از20 کلنی استفاده و در نهایت گونه B. cepaciaتشخیص داده شد. لازم به ذکر است که براساس اطلاعات موجود، جداسازی و شناسایی این جنس و گونه در ایران برای اولین بار صورت می‌گیرد. تاثیر این باکتری بر قارچ R. solani در شرایط آزمایشگاه و گلخانه و نیز تاثیر باکتری بر افزایش رشد گیاه در شرایط عاری از عامل بیماری در مقایسه با تعدادی از باکتری‌های دیگر بررسی شد. باکتری B. cepacia تولید پروتئاز، سیانید هیدروژن و سیدرفور نمود. تولید سلولاز دراین باکتری به اثبات نرسید. باکتری توانست از رشد قارچR. solani روی محیط کشت سیب‌زمینی دکستروز آگار جلوگیری نماید. باکتریB. cepacia باعث افزایش درصد جوانه‌زنی، طول ریشه و وزن تر بوته‌های لوبیا سه هفته پس از کاشت گردید. با توجه به توانایی‌های بالای این باکتری در کنترل بیماری‌های گیاهی و افزایش رشد گیاه از یک طرف، و ارتباط برخی از استرین‌های آن با بیماران فیبروز کیستی (CF) در انسان از طرف دیگر، لازم است تحقیقات وسیع‌تری صورت گیرد.

مقایسه رفتار فراخوانی و برخی از ویژگی‌های زیستی، در سه جمعیت جغرافیایی متفاوت کرم گلوگاه انار، در شرایط آزمایشگاهی

مهدی ضیاءالدینی؛ سیدحسین گلدانساز؛ احمد عاشوری؛ علی رضا قاسم پور

دوره 41، شماره 1 ، شهریور 1389

چکیده

رفتار تولیدمثلی در بیشتر شب‌پره‌ها در یک دوره زمانی خاص از شبانه‌روز انجام می‌شود و در برخی از گونه‌ها این رفتارها نظیر رفتار فراخوانی، اختصاصی هستند. داشتن اطلاعات در زمینه‌ی رفتارهای تولیدمثلی پیش‌نیاز مطالعات اکولوژی شیمیایی می‌باشد. در این تحقیق، برخی از خصوصیات زیستی و رفتار فراخوانی حشرات کامل کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae ... بیشتر رفتار تولیدمثلی در بیشتر شب‌پره‌ها در یک دوره زمانی خاص از شبانه‌روز انجام می‌شود و در برخی از گونه‌ها این رفتارها نظیر رفتار فراخوانی، اختصاصی هستند. داشتن اطلاعات در زمینه‌ی رفتارهای تولیدمثلی پیش‌نیاز مطالعات اکولوژی شیمیایی می‌باشد. در این تحقیق، برخی از خصوصیات زیستی و رفتار فراخوانی حشرات کامل کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae (Zeller), (Lep.: Pyralidae) برای سه جمعیت ساوه، کرمان و ارسنجان، در شرایط آزمایشگاهی (شرایط دمایی 1±29 درجه سانتی‌گراد، رطوبت نسبی 10±70 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی)، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که، میانگین طول دوره رشد و نمو جنینی در سه جمعیت، به ترتیب، 7/3، 19/3 و 6/3 روز و طول دوره رشد و نمو از تخم تا خروج حشرات کامل از مرحله‌ی شفیرگی، برای جنس ماده جمعیت‌های ساوه، کرمان و ارسنجان، به ترتیب، 39، 4/40 و 3/41 روز و برای جنس نر، 4/37 ، 5/38 و 2/40 روز بود. روند خروج حشرات کامل از شفیره، از آخرین ساعت مرحله روشنایی آغاز می‌شد و در اولین ساعت تاریکی، به اوج خود می‌رسید. نتایج رفتار فراخوانی حشرات ماده باکره در هر سه جمعیت، نشان داد که این حشرات از اولین شب ظهور، شروع به فراخوانی می‌کنند. درصد فراخوانی حشرات ماده صرف‌نظر از نوع جمعیت، در روزهای سوم و چهارم به اوج خود رسید و حداکثر فراخوانی، در آخرین ساعت تاریکی مشاهده شد. مدت زمان فراخوانی، در بین سه جمعیت، تفاوت معنی‏داری نداشت، اما زمان شروع، اتمام و تعداد دوره‌های فراخوانی (بوت) در جمعیت ارسنجان نسبت به دو جمعیت کرمان و ساوه، تفاوت معنی‏داری داشت. به‌طور کلی، در کرم گلوگاه انار، مدت زمان رشد و نمو برای دو جنس نر و ماده متفاوت، بلوغ جنسی کوتاه، و وجود تفاوت در صفات مرتبط با رفتار فراخوانی و ویژگی‌های زیستی، در جمعیت‌های جغرافیایی آن، با وجود یکسان بودن شرایط محیطی پرورش، و انجام آزمایش‌ها در شرایط مشابه، دارای پایه و اساس ژنتیکی و بر اثر انتخاب طبیعی بوده و از نسلی به نسل دیگر نیز منتقل می‌شوند. این تفاوت‌ها، بیانگر محدودیت جریان ژنی، بین این جمعیت‌ها‌ی کرم گلوگاه انار می‌باشد.

مقاومت به ایمیداکلوپرید در جمعیت‌های تریپس پیاز Thrips tabaci (Thys. Thripidae) جمع‌آوری‌شده از مزارع پیاز استان اصفهان

ابوالفضل ناظمی؛ جهانگیر خواجه علی

دوره 46، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 87-94

https://doi.org/10.22059/ijpps.2015.54724

چکیده

تریپس پیاز (Thrips tabaci) اصلی‏ترین آفت مزارع پیاز در استان اصفهان به حساب می‏آید. کشاورزان برای مبارزه با این آفت اغلب از آفت‌کش‌ها استفاده می‌کنند. یکی از حشره‏کش‏های کاربردی در برابر تریپس پیاز حشره‏کش ایمیداکلوپرید است. به منظور ارزیابی حساسیت تریپس در برابر این حشره‏کش 10 جمعیت تریپس پیاز از نقاط اصلی پیازکاری در استان ... بیشتر تریپس پیاز (Thrips tabaci) اصلی‏ترین آفت مزارع پیاز در استان اصفهان به حساب می‏آید. کشاورزان برای مبارزه با این آفت اغلب از آفت‌کش‌ها استفاده می‌کنند. یکی از حشره‏کش‏های کاربردی در برابر تریپس پیاز حشره‏کش ایمیداکلوپرید است. به منظور ارزیابی حساسیت تریپس در برابر این حشره‏کش 10 جمعیت تریپس پیاز از نقاط اصلی پیازکاری در استان اصفهان انتخاب شد. این جمعیت‌ها پس از تکثیر در آزمایشگاه با استفاده از روش زیست‏سنجی غوطه‏وری برگ در معرض غلظت‏های مشخصی از آفت‏کش ایمیداکلوپرید قرار گرفتند. میزان LC50 به‌دست‌آمده با جمعیت هرند به عنوان مرجع حساس مقایسه شد. نتایج نشان‌دهندۀ وجود سطوح متفاوتی از مقاومت در بیشتر جمعیت‏های بررسی‌شده بود. به منظور بررسی سازوکار‏های ایجاد مقاومت، جمعیت‏های تریپس پیاز به‌صورت پیش‏تیمار در معرض دو سینرژیست PBO (پایپرونیل بوتوکساید) و DEM (دی‌اتیل مالئات) به‌ترتیب به عنوان مهارکنندۀ مونواکسیژنازها و گلوتاتیون اس‌ترانسفرازها قرار گرفت. نتایج نشان داد که مکانیزم‏های آنزیمی مزبور در ایجاد مقاومت نقش اساسی ندارند. ردیابی مقاومت تقاطعی در بین جمعیت‏های مقاوم نشان داد که مقاومت تقاطعی بالایی در اغلب جمعیت‏های مقاوم به ایمیداکلوپرید در برابر استامی‏پرید حشره‏کش دیگری از گروه نئونیکوتینوئیدها وجود ندارد.

اثر دما بر ترجیح غذایی حشرات کامل و لارو سن چهارم کفشدوزک Hippodamia variegata (Col: Coccinellidae) روی دو گونه شته Aphis fabae (Hem: Aphididae) و Acyrthosiphon pisum.

سمیرا حیدری؛ حسین اللهیاری؛ رویا فرهادی؛ سمیه فتاح الحسینی

دوره 42، شماره 1 ، خرداد 1390، ، صفحه 95-102

چکیده

ترجیح غذایی دشمنان طبیعی یکی از پدیده‌هایی است که در بررسی کارایی دشمنان طبیعی باید مورد توجه قرار گیرد. شکارگران زمانی‌که دارای حق انتخاب بین دو یا چند شکار باشند، اغلب نسبت به یکی از آنها ترجیح نشان می‌دهند. دما یکی از عوامل محیطی است که می‌تواند ویژگی‌های نموی، رشدی و رفتاری موجودات خونسرد و از جمله حشرات را تحت تأثیر قرار ‌دهد‌. ... بیشتر ترجیح غذایی دشمنان طبیعی یکی از پدیده‌هایی است که در بررسی کارایی دشمنان طبیعی باید مورد توجه قرار گیرد. شکارگران زمانی‌که دارای حق انتخاب بین دو یا چند شکار باشند، اغلب نسبت به یکی از آنها ترجیح نشان می‌دهند. دما یکی از عوامل محیطی است که می‌تواند ویژگی‌های نموی، رشدی و رفتاری موجودات خونسرد و از جمله حشرات را تحت تأثیر قرار ‌دهد‌. دو گونه شته Aphis fabae و Acyrthosiphon pisum، از جمله مکندگانی هستند که دارای توانایی خسارت‌زایی روی گیاه باقلا می‌باشند. کفشدوزک Hippodamia variegata یکی از گونه‌های بومی ایران است که توانایی خوبی در تغذیه از هر دو گونه شته را دارد. ترجیح غذایی لارو سن چهارم، حشرات کامل نر و ماده این کفشدوزک به عنوان یکی از مهمترین شکارگران این شته‌ها، روی گیاه باقلا در دماهای مختلف روی دو گونه شته مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در دماهای C?1±15، C?1±19، C?1±23، C?1±25 و C?1±27، رطوبت نسبی10±70 درصد و دوره‌ نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نتایج آزمایش‌های ترجیح با استفاده از شاخص ? منلی (Manly, 1974) محاسبه و تجزیه شد. تجزیه آماری مقدارهای شاخص ترجیح نشان داد که در بیشتر دماها شته A. fabae نسبت به A. pisum برای لارو سن چهار و حشرات کامل کفشدوزک ترجیح داشته است. این آزمایش نشان داد که کفشدوزک مورد بررسی ترجیح خود را در اثر تغییر دما، ثابت نگه داشته و همچنین به نظر می‌رسد که در شرایط طبیعی رهاسازی نیز چنین روندی ادامه یافته و همچنان ترجیح خود را روی شته سیاه باقلا حفظ نماید.

شناسایی مولکولی چهار ویروس مهم جنس نپوویروس از تاکستان‌های استان زنجان

رقیه مرادی؛ داود کولیوند؛ امید عینی گندمانی؛ محمد حاجی زاده

دوره 49، شماره 1 ، شهریور 1397، ، صفحه 99-110

https://doi.org/10.22059/ijpps.2018.246930.1006816

چکیده

بهمنظور بررسی وضعیت ویروسهای مهم متعلق به جنس نپوویروس از تاکستانهای استان زنجان، نمونه‌برداری در سالهای زراعی 95-۹4 به‌صورت انتخابی از گیاهان دارای نشانه‌های مشکوک به بیماری‌های ویروسی انجام و درمجموع 168 نمونۀ گیاهی دارای نشانه و بدون نشانه گرد‌آوری شد. استخراج آر.ان.ای کل از بافتهای برگی و آوندی 57 نمونه بر اساس ... بیشتر بهمنظور بررسی وضعیت ویروسهای مهم متعلق به جنس نپوویروس از تاکستانهای استان زنجان، نمونه‌برداری در سالهای زراعی 95-۹4 به‌صورت انتخابی از گیاهان دارای نشانه‌های مشکوک به بیماری‌های ویروسی انجام و درمجموع 168 نمونۀ گیاهی دارای نشانه و بدون نشانه گرد‌آوری شد. استخراج آر.ان.ای کل از بافتهای برگی و آوندی 57 نمونه بر اساس نشانه‌ها و مناطق نمونه‌برداری شده انجام گرفت و cDNA آنها ساخته‌ شد و سپس، آزمون پیسیآر توسط آغازگرهای اختصاصی برای تکثیر (افزونش) بخشی از ژنگان (ژنوم) نپوویروس‌های موزاییک آرابیس (Arabis mosaic virus, ArMV)، بدشکلی انگور (Grapevine deformation virus, GDeV)، برگ بادبزنی انگور (Grapevine fanleaf virus, GFLV) و لکۀ حلقوی گوجهفرنگی (Tomato ring spot virus, ToRSV) انجام گرفت. نتایج واکنش زنجیرهای پلمیراز گویای تکثیر قطعه‌های مورد انتظار از ویروس‌های ArMV، GDeV، GFLV و ToRSV به ترتیب از 7/15، 7/15، 5/10 و 14 درصد نمونهها بود. پس از تعیین توالی، همردیف‌سازی ترادف نوکئوتیدی قطعه‌های تکثیرشده با دیگر توالی‌های موجود در بانک ژن و تحلیل تبارزائی توسط برنامۀ MEGA6، با روش Neighbor-Joining انجام شد. بررسی رابطه‌های تبارزائی بر اساس توالیهای نوکلئوتیدی نشان داد، جدایههای ردیابیشده در این تحقیق با جدایههایی از کشورهای مختلف همگروه‌اند که در بیشتر موارد ارتباط جغرافیایی بین جدایه‌های ردیابی شده و دیگر جدایه‌ها را نشان می‌دهد. این نخستین تحقیق جامع بر اساس دادههای مولکولی از نپوویروسهای مهم انگور در استان زنجان و نخستین گزارش ویروس بدشکلی انگور از این منطقه است.

بررسی ساختار تنوع گونه‏ای سوسک‏های چوبخوار خانوادۀBuprestidae در جنگل‏های استان کردستان

حامد غباری؛ جاماسب نوذری؛ حسین الهیاری؛ مارک کالاشیان

دوره 45، شماره 1 ، اردیبهشت 1393، ، صفحه 101-109

https://doi.org/10.22059/ijpps.2014.52252

چکیده

سوسک‏های خانوادۀ Buprestidae یکی از اجزای تنوع زیستی در جنگل‏های استان کردستان هستند. در این تحقیق خصوصیات مختلف تنوع زیستی این سوسک‏ها در جنگل‏های مذکور بررسی و مطالعه شد. با استفاده از تله‏های چسبندۀ رنگی، سطلی رنگی و تلۀ پنجره‏ای، طی سال‌های 1389 و 1390، تعداد 1205 عدد از سوسک‏های مذکور متعلق به 44 گونه جمع‏آوری شد. ارزیابی ... بیشتر

اثر دورکنندگی سه اسانس گیاهی روی کنه تارتن دولکه¬ای Tetranychus urticae

حمید رضا صراف معیری؛ فاطمه پیرایش فر؛ اورنگ کاوسی

دوره 44، شماره 1 ، فروردین 1392، ، صفحه 103-112

https://doi.org/10.22059/ijpps.2013.35627

چکیده

کنه تارتن دولکهای (Tetranychus urticae Koch) یکی از آفات مهموچندخوار میباشد که خسارت قابل توجهی به محصولات کشاورزی وارد میسازد. در سالهای اخیر با توجه به مشکلاتی که استفاده از حشرهکشهای مصنوعی بوجود آورده است، اسانسهای گیاهی به عنوان ترکیباتی طبیعی برای حفاظت از گیاهان مورد توجه قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، اثردورکنندگیاسانسهایگیاهیخانواده ... بیشتر کنه تارتن دولکهای (Tetranychus urticae Koch) یکی از آفات مهموچندخوار میباشد که خسارت قابل توجهی به محصولات کشاورزی وارد میسازد. در سالهای اخیر با توجه به مشکلاتی که استفاده از حشرهکشهای مصنوعی بوجود آورده است، اسانسهای گیاهی به عنوان ترکیباتی طبیعی برای حفاظت از گیاهان مورد توجه قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، اثردورکنندگیاسانسهایگیاهیخانواده نعنائیانشاملرزماری(Rosmarinus officinalisL.)، مرزه (Saturejahortensis L.) و نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) روی T. urticaeبه روش زیستسنجی برجهای دوقلو مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها در شرایط دمایی 2±23 درجه سانتیگراد،رطوبت نسبی 5±60 درصد و در شرایط نوری دائم انجام شد. آزمایشهای زیست سنجی در دزهای 043/0، 073/0، 326/0 و 348/0 میکرولیتر بر سانتیمتر مربع از هریک از اسانسها و در چهار بازهی زمانی انجام شد. نتایج نشان داد اسانس نعناع فلفلی بیشترین اثر دورکنندگی (91%) را روی مادههای بالغ T. urticaeدر بالاترین دز (348/0 میکرولیتر بر سانتیمتر مربع) داشت، اما اختلاف معنیداری با سایر اسانسها وجود نداشت.(P> 0.05) همچنین بیشترین میزان دوام در مورد اسانس مرزه مشاهده شد. در این مقاله یک روش جدید برای ارزیابی اثر دورکنندگی اسانسهای گیاهی برای برخی از گیاهخواران بندپا، مانند کنهها نیز معرفی شده است.

کارایی حشره‌کش‌ها و فرمولاسیون‌های مختلف در کنترل شیمیایی حشرات کامل زمستان‌گذران سن معمولی گندم Eurygaster integriceps (Hem.: Scutelleridae) در منطقه قزوین

حسین نوری؛ عزیز شیخی گرجان

دوره 47، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 107-114

https://doi.org/10.22059/ijpps.2016.59294

چکیده

مهار شیمیایی علیه سن مادر Eurygaster integriceps Put. اغلب اوقات کارایی خوبی ندارد. کاربرد حشره‌کش‌های به نسبت پایدار و فرمولاسیون‌هایی که مدت پایداری حشره‌کش‌ها را افزایش می‌دهند می‌تواند ضمن افزایش کارایی کنترل شیمیایی سن مادر، میزان سطح مبارزه با پورۀ سن گندم را کاهش دهد. این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، با شش تیمار، در چهار ... بیشتر مهار شیمیایی علیه سن مادر Eurygaster integriceps Put. اغلب اوقات کارایی خوبی ندارد. کاربرد حشره‌کش‌های به نسبت پایدار و فرمولاسیون‌هایی که مدت پایداری حشره‌کش‌ها را افزایش می‌دهند می‌تواند ضمن افزایش کارایی کنترل شیمیایی سن مادر، میزان سطح مبارزه با پورۀ سن گندم را کاهش دهد. این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، با شش تیمار، در چهار تکرار، در زمان سم‌پاشی علیه سن مادر در منطقۀ قزوین (ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسماعیل‌آباد) در سال‌های 87-1386 اجرا شد. سم‌پاشی امولسیون‌ها و ریز (میکرو)کپسول توسط سمپاش پشتی موتوری مه‌پاش (اتومایزر) و دانه (گرانول)‌پاشی با دست توسط یک فرد ماهر انجام شد. تیمارها شامل : فنیترتیون EC 50% 1 لیتر در هکتار، فنیترتیون G 5% 40 کیلو در هکتار، فنیترتیون CS 20% 2 لیتر در هکتار، دلتامترین EC 2.5% 300 میلی‌لیتر در هکتار، فیپرونیل G 0.2% 20 کیلو در هکتار و شاهد (بدون سم‌پاشی) بودند که کارایی آن‌ها در کنترل سن مادر، پوره‌ها و سن نسل جدید بررسی شد. محلول‌پاشی با حشره‌کش دلتامترین EC 2.5% علیه سن مادر، در کاهش درصد سن زدگی مؤثرتر بود، بیشتر تیمارها قادر به کاهش سن زدگی در حد استاندارد 2درصد نبودند. استفاده از حشره‌کش‌های پایرتروییدی مانند دلتامترین با فرمولاسیون ریزکپسول می‌تواند کارایی و دوام کنترل شیمیایی علیه سن مادر را افزایش دهد.

مطالعه بیماری شانکر سطحی پوست گردو در استان کرمان

الهه صادقی؛ پژمان خدایگان؛ احمد حسینی؛ روح اله صابری ریسه

دوره 50، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 107-117

https://doi.org/10.22059/ijpps.2019.226410.1006759

چکیده

بیماری شانکر پوستی گردوی ایرانی (Juglans regia L.) با عامل Brenneria nigrifluens یکی از بیماری‌های مهم درختان گردو است. تشخیص به‌موقع عامل بیماری، نقش مهمی در جلوگیری از خسارت‌های جبران‌ناپذیر آن دارد. در پژوهش حاضر، 57 جدایه از درختان دارای علائم بیماری، از مناطق مختلف استان کرمان جمع‌آوری شدند. جدایه‌ها بر اساس ویژگی‌های فنوتیپی و بیوشیمیایی ... بیشتر

زیست‌شناسی زنبور Venturia canescens (Hym.: Ichneumonidae) پارازیتوئید لارو کرم گلوکاه انار Ectomyelois ceratoniae (Lep.: Pyralidae) در شرایط آزمایشگاه

حسین کیشانی فراهانی؛ سیدحسین گلدانساز؛ حسین الهیاری

دوره 43، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 111-119

https://doi.org/10.22059/ijpps.2012.28649

چکیده

کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae Zell. (Lep.: Pyralidae) در حال حاضر مهمترین آفت انار در ایران می باشد. به منظور مطالعه زیست شناسی زنبور Venturia canescens Gravenhorst (Hym.: Ichneumonidae) به عنوان یکی از پارازیتوئیدهای فعال در مرحله لاروی این آفت، آزمایشاتی طراحی و اجرا شد. سن ارجح میزبان، زنده مانی زنبورهای بالغ، تعیین روند تخم گذاری بالغین، طول مراحل رشدی نابالغ و واکنش ... بیشتر کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae Zell. (Lep.: Pyralidae) در حال حاضر مهمترین آفت انار در ایران می باشد. به منظور مطالعه زیست شناسی زنبور Venturia canescens Gravenhorst (Hym.: Ichneumonidae) به عنوان یکی از پارازیتوئیدهای فعال در مرحله لاروی این آفت، آزمایشاتی طراحی و اجرا شد. سن ارجح میزبان، زنده مانی زنبورهای بالغ، تعیین روند تخم گذاری بالغین، طول مراحل رشدی نابالغ و واکنش تابعی زنبور V. canescens بررسی شد. طول دوره رشدی سنین سوم، چهارم و پنجم زنبور به ترتیب 59/0 ± 6/31 ، 86/0 ±9/27 و 3/0 ±86/22 ثبت گردید. زنده مانی زنبورهای بالغ روی تیمارهای غذایی عسل و آب، ساکارز 10%، آب و بدون ماده غذایی به ترتیب31/0 ±87/15، 21/0 ±77/11، 14/0± 07/4 و 14/0 ±7/2 روز ثبت گردید. بیشترین میزان تخم گذاری در هنگام تغدیه با آب و عسل در 8 روزه گی رخ داد و بعد از آن رو به کاهش نهاد. در تیمارهای تغدیه شده با ساکارز 10% نیز بیشترین میزان تخم گذاری در روز هشتم مشاهده شد که با توجه به طول دوره زندگی کوتاه تر زنبور در این تیمار، بیشترین میزان تخم گذاری در اواخر زندگی حشرات بالغ حاصل گردید. واکنش تابعی زنبور canescens V. نسبت به تراکم های مختلف لارو سن پنجم شب پره کرم گلوگاه انار از نوع دوم به دست آمد. براساس نتایح این تحقیق مشخص شد که سن پنجم لاروی مناسب ترین سن میزبان برای پرورش آزمایشگاهی و انبوه این عامل می تواند در نظر گرفته شود.

مقایسۀ عملکرد الگوریتم‌های مختلف یادگیری شبکۀ عصبی در پیش‌بینی الگوی توزیع سفید‌ بالک پنبه Bemisia tabaci در خیارکاری‌های بهبهان

علیرضا شعبانی نژاد؛ بهرام تفقدی نیا

دوره 48، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 119-126

https://doi.org/10.22059/ijpps.2017.215628.1006736

چکیده

امروزه تشریح الگوهای پراکندگی حشرات با استفاده از روشهای درون‌یابی و برآورد تراکم به‌منظور بررسی امکان مدیریت و کنترل متناسب با مکان آن‌ها مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. این پژوهش به‌منظور ارزیابی قابلیت الگوریتمهای مختلف شبکۀ عصبی پرسپترون چندلایه‌ای (MLP) در درون‌یابی و برآورد جمعیت سفید بالک پنبه در نقاط ... بیشتر امروزه تشریح الگوهای پراکندگی حشرات با استفاده از روشهای درون‌یابی و برآورد تراکم به‌منظور بررسی امکان مدیریت و کنترل متناسب با مکان آن‌ها مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. این پژوهش به‌منظور ارزیابی قابلیت الگوریتمهای مختلف شبکۀ عصبی پرسپترون چندلایه‌ای (MLP) در درون‌یابی و برآورد جمعیت سفید بالک پنبه در نقاط نمونهبرداری نشده و نیز ترسیم نقشۀ پراکنش آن انجام شد. برای ارزیابی قابلیت الگوریتمهای مختلف شبکۀ عصبی MLP از میانگین مربعات خطا و ضریب تبیین استفاده شد و برای ارزیابی شبکه با الگوریتم مطلوب از مقایسۀ فراسنجه (پارامتر)هایی مانند میانگین، واریانس، توزیع آماری و نیز ضریب تبیین رابطۀ خطی رگرسیونی بین مقادیر پیش‌بینی‌شده توسط شبکۀ عصبی با الگوریتم یادگیری مطلوب و مقادیر واقعی آن‌ها استفاده شد. نتایج نشان از عملکرد مطلوب شبکۀ عصبی با الگوریتم لونبرگ- مارکوات و نرخ یادگیری 26/0، عامل مومنتوم 75/0 و شمار یازده نرون در لایۀ میانی و همچنین نبود تفاوت معنیداری بین مقادیر ویژگیهای آماری (میانگین، واریانس) و توزیع آماری مجموعۀ داده‌های پیشبینی‌شدۀ تراکم آفت و میزان واقعی آن بود. به عبارتی شبکۀ عصبی مصنوعی با الگوریتم لونبرگ- مارکوات به‌خوبی توانست مدل دادههای تراکم سفید بالک پنبه را بیاموزد. نقشۀ به‌دست‌آمده از درون‌یابی نشان داد، این آفت توزیع تجمعی داشته و لذا امکان کنترل مناسب با مکان آن در مزرعۀ مورد بررسی وجود دارد.

اثر گرسنگی بر رفتار کاوشگری زنبور پارازیتویید (Marshall) Lysiphlebus fabarum روی شته سیاه باقلا، Aphis fabae Scopoli

آرش راسخ؛ عزیز خرازی پاکدل؛ حسین اللهیاری؛ جی.پی. میچاد؛ رویا فرهادی

دوره 41، شماره 2 ، اسفند 1389، ، صفحه 261-270

چکیده

زنبور پارازیتویید (Marshall) Lysiphlebus fabarum مهمترین پارازیتویید شته سیاه باقلا، Aphis fabae Scopoli می‌باشد. این زنبور چند نسلی بوده و جمعیت ماده‌زای آن در مرکز اروپا گسترش بیشتری دارد. از آنجایی‌که زنبورهای ماده L. fabarum با تقلید از رفتار مورچه‌ها مستقیماً از شته‌ها عسلک دریافت می‌کنند، تحقیق حاضر جهت تعیین تأثیر گرسنگی زنبور روی تخصیص نسبت‌های ... بیشتر زنبور پارازیتویید (Marshall) Lysiphlebus fabarum مهمترین پارازیتویید شته سیاه باقلا، Aphis fabae Scopoli می‌باشد. این زنبور چند نسلی بوده و جمعیت ماده‌زای آن در مرکز اروپا گسترش بیشتری دارد. از آنجایی‌که زنبورهای ماده L. fabarum با تقلید از رفتار مورچه‌ها مستقیماً از شته‌ها عسلک دریافت می‌کنند، تحقیق حاضر جهت تعیین تأثیر گرسنگی زنبور روی تخصیص نسبت‌های زمانی در رفتارهای مختلف مرتبط با کاوشگری انجام پذیرفت. در این مطالعه با مشاهده پیوسته زنبورهای ماده طی حضور در لکه (دیسک برگی با 15 پوره سن دوم)، تعداد و مدت زمان بروز رفتارهای مختلف زنبور و تعداد واکنش‌های مختلف دفاعی شته‌های میزبان ثبت گردید. مدت زمان حضور در لکه در زنبورهای گرسنه،6/3 مرتبه بیشتر از تیماری بود که زنبورهای آن دسترسی مداوم به آب و محلول عسل مرکبات داشتند، اما تفاوتی در تعداد شته‌های پارازیته شده بین دو تیمار مشاهده نشد. همچنین در زنبورهای گرسنه، دفعات بروز و مدت زمان طی شده روی تمامی رفتارها به طور معنی‌داری بیشتر بود. نظر به اینکه تفاوت فاحش در مدت زمان حضور در لکه بین زنبورهای دو تیمار می‌تواند تأثیر زیادی روی داده‌ها داشته باشد، نسبتی از داده‌های هر تیمار به مدت زمان حضور در لکه محاسبه و سپس مقایسه به عمل آمد. زنبورهای گرسنه در هر واحد زمانی حضور در لکه، مدت زمان بیشتری را صرف استراحت و شاخک زدن نموده و متقابلاً زمان کمتری را برای جستجو، خم نمودن شکم و حمله به شته‌های میزبان، صرف کردند. شته‌های مواجه شده با ماده‌های گرسنه نسبت به زنبورهای گروه دوم، به طور معنی‌داری میزان کمتری رفتارهای دفاعی لگد زدن و فرار از حمله زنبور را به نمایش گذاشتند.

ویژگی‌های مولکولی و تبارزایی جدایه آفتابگردان ویروس موزائیک زرد لوبیا

محمد مرادی؛ احمد حسینی؛ ثمین حسینی فرهنگی

دوره 50، شماره 2 ، اسفند 1398، ، صفحه 261-276

https://doi.org/10.22059/ijpps.2019.287135.1006901

چکیده

ویروس موزائیک زرد لوبیا (Bean yellow mosaic virus, BYMV) از گونه‌های مهم جنس پوتی‌ویروس است که دارای گسترش جهانی می‌باشد.‌ در پژوهش حاضر ژنوم کامل یک جدایه ایرانی از این ویروس با نام اختصاری BYSun که برای اولین بار از آفتابگردان جداسازی شده است، توالی‌یابی شد و مورد بررسی قرار گرفت. برای تکثیر ژنوم تمام طول جدایه BYSun از سه راهکار کلی، بهره‌گیری ... بیشتر ویروس موزائیک زرد لوبیا (Bean yellow mosaic virus, BYMV) از گونه‌های مهم جنس پوتی‌ویروس است که دارای گسترش جهانی می‌باشد.‌ در پژوهش حاضر ژنوم کامل یک جدایه ایرانی از این ویروس با نام اختصاری BYSun که برای اولین بار از آفتابگردان جداسازی شده است، توالی‌یابی شد و مورد بررسی قرار گرفت. برای تکثیر ژنوم تمام طول جدایه BYSun از سه راهکار کلی، بهره‌گیری از آغازگرهای دژنره و اختصاصی و تکثیر انتهای 5` با استفاده از روش 5` RACE استفاده گردید. اندازه آر ان ای ژنومی BYSun (بدون محاسبه دنباله (polyA 9547 نوکلئوتید تعیین شد که پلیپروتئین بزرگی دارای 3056 اسیدآمینه را رمزگردانی می‌کند. در نواحی ترجمه‌نشدنی3'و5' به‌ترتیب 171 و 206 نوکلئوتید شناسایی شد. علاوه بر این، چارچوب خوانش PIPO نیز به‌صورت همپوشان در ناحیه P3 این جدایه مورد شناسایی قرار گرفت. بررسی با روش‌های مختلف در نرم‌افزار RDP4 نشان داد که جدایه BYSun دارای حداقل یک نوترکیبی در ژنوم خود می‌باشد. نتایج حاصل از مقایسه ترادف نوکلئوتیدی و اسیدآمینه‌ای ژنوم جدایه BYSun با ترادف‌ 23 جدایه موجود در بانک ژن نشان داد که جدایه استرالیایی BYMV-S که از باقلا جداسازی شده است بیشترین شباهت را با این جدایه دارد. در درخت‌های تبارزایی رسم شده بر اساس ترادف جدایه‌های مورد بررسی، جدایه‌های مختلف BYMV بسته به ناحیه ژنومی در شش تا هشت گروه قابل تفکیک هستند که جدایه BYSun به همراه جدایه استرالیایی در شاخه‌ای تحت عنوان S قرار می‌گیرند. جدایه BYSun اولین جدایه ایرانی ویروس موزائیک زرد لوبیا است که به صورت کامل تعیین ترادف شده است.

بررسی تنوع ژنتیکی جدایه‌های Ascochyta rabiei، عامل برق‌زدگی نخود در استان لرستان با استفاده از نشانگر SSR

منصوره رحیمی؛ سید کاظم صباغ؛ محمد جوان نیکخواه؛ حسن سلطانلو؛ محمد سالاری؛ ناصر پنجه که

دوره 44، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 273-282

https://doi.org/10.22059/ijpps.2014.36673

چکیده

بیماری برق‌زدگی با عامل Ascochyta rabiei یکی از مخرب‌ترین بیماری‌های نخود است. در این تحقیق، با هدف مطالعۀ ساختار ژنتیکی قارچ عامل بیماری، نمونه‌برداری به‌صورت تصادفی از مزارع هشت منطقۀ مختلف استان لرستان (ازنا، الشتر، بروجرد، پلدختر، چگنی، خرم‌آباد، کوهدشت و نورآباد) صورت گرفت. پس از کشت نمونه‌ها روی محیط کشت اختصاصی آرد نخود، دکستروز ... بیشتر بیماری برق‌زدگی با عامل Ascochyta rabiei یکی از مخرب‌ترین بیماری‌های نخود است. در این تحقیق، با هدف مطالعۀ ساختار ژنتیکی قارچ عامل بیماری، نمونه‌برداری به‌صورت تصادفی از مزارع هشت منطقۀ مختلف استان لرستان (ازنا، الشتر، بروجرد، پلدختر، چگنی، خرم‌آباد، کوهدشت و نورآباد) صورت گرفت. پس از کشت نمونه‌ها روی محیط کشت اختصاصی آرد نخود، دکستروز و آگار، جدایه‌های قارچی با روش نوک هیف خالص‌سازی شد و تعداد 53 جدایۀ خالص به‌دست آمد. تنوع ژنتیکی جمعیت قارچ با نشانگر توالی تکراری ساده و با استفاده از پنج جفت آغازگر اختصاصی ارزیابی شد. تعیین تشابه جدایه با استفاده از ضریب شباهت دایس و روش الگوریتم UPGMA انجام گرفت. تجزیۀ خوشه‌ای داده‌ها نشان داد که جدایه‌ها در فاصلۀ ژنتیکی برابر با سطح تشابه 3/0 درصد در 9 گروه ژنوتیپی مشخص قرار می‌گیرند. آنالیز PCOA داده‌ها با استفاده از ماتریس تشابه جاکارد در نرم‌افزار NTSYS صورت گرفت و طبق نتایج، از بین 53 مؤلفۀ به‌دست‌آمده، 15 مؤلفه دارای مقادیر ویژۀ بزرگ‌تر از 1 بودند و 49/90 درصد تنوع موجود را توجیه کردند. آنالیز واریانس مولکولی (AMOVA) نشان داد که بیشترین مقدار تنوع ژنتیکی (96درصد) در داخل جمعیت توزیع شده بود و تنوع ژنتیکی بین جدایه‌های مختلف 4 درصد تعیین گردید. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که بین جدایه‌های جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف استان تنوع ژنتیکی زیادی وجود دارد.

بررسی سمیت تنفسی اسانس سه گیاه دارویی روی حشرات کامل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Bruchidae).

آرزو حیدرزاده؛ غلامحسین مروج؛ سعید هاتفی؛ جواد شباهنگ

دوره 42، شماره 2 ، آذر 1390، ، صفحه 275-284

https://doi.org/10.22059/ijpps.2012.24335

چکیده

سمیت تنفسی اسانس گیاهان رازیانه Foeniculum vulgare Miller، کلپوره Teucrium polium Boiss. و مرزه Satureja hortensis L. روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus F.، در یک دوره زمانی 24 ساعته مورد بررسی قرار گرفت. اسانس‌ها با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب تهیه شد. ?آزمایش‌ها در شرایط دمای °C 2±28 و رطوبت نسبی 5±60 درصد و در تاریکی انجام شد. ?از هر اسانس 6 غلظت ... بیشتر سمیت تنفسی اسانس گیاهان رازیانه Foeniculum vulgare Miller، کلپوره Teucrium polium Boiss. و مرزه Satureja hortensis L. روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus F.، در یک دوره زمانی 24 ساعته مورد بررسی قرار گرفت. اسانس‌ها با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب تهیه شد. ?آزمایش‌ها در شرایط دمای °C 2±28 و رطوبت نسبی 5±60 درصد و در تاریکی انجام شد. ?از هر اسانس 6 غلظت در 6 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. شناسایی ترکیبات اسانس‌ها با استفاده از روش GC-MS صورت گرفت. نتایج نشان داد که اصلی ترین ترکیبات در اسانس رازیانه، ترانس-انتول(61/60%) و فنچون (14/12%) و در اسانس کلپوره، پیپریتنون اکساید (72/21%)، آلفا پینن (33/11%) و کارون (29/11%) بود. کارواکرول (13/50%) و تیمول (77/27%) عمده‌ترین ترکیبات اسانس مرزه بودند. هر سه اسانس روی حشرات کامل سمیت تنفسی بالایی داشتند. مرگ‌ومیر حشرات کامل یک روزه در هر دو جنس نر و ماده با افزایش غلظت اسانس‌ها افزایش یافت. نسبت به کلیه اسانس‌ها، حشرات نر در مقایسه با حشرات ماده حساسیت بیشتری نشان دادند. اسانس رازیانه با LC50 معادل 31/21 و 45/29 میکرولیتر بر لیتر هوا به ترتیب علیه افراد نر و ماده، موثرتر از سایر اسانس‌های مورد بررسی بود. مقادیر LC50 برای اسانس کلپوره معادل 63/54 و 75/80 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای اسانس مرزه معادل 36/74 و 66/156 میکرولیتر بر لیتر هوا به ترتیب علیه افراد نر و ماده بدست آمد. نتایج این بررسی، نشان‌دهنده پتانسیل بالای این اسانس‌ها به ویژه اسانس رازیانه در کنترل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات می‌باشد.

بررسی اثر فلاونوئیدها در القای مقاومت علیه پوسیدگی طوقه و ریشه گیاه لوبیا ناشی از Rhizoctonia solani

فهیمه مروی؛ پریسا طاهری؛ مجتبی ممرآبادی

دوره 49، شماره 2 ، اسفند 1397، ، صفحه 275-287

https://doi.org/10.22059/ijpps.2018.257842.1006846

چکیده

در این پژوهش، برای تعیین سطوح مقاومت رقم‏های لوبیا به Rhizoctonia solani عامل پوسیدگی طوقه و ریشه آزمون بیماری‌زایی به دو روش دیسک برگی در شرایط آزمایشگاه و مایه‌زنی گیاه‏چه‌ها در گلخانه انجام شد. سپس حساس‌ترین رقم لوبیا (رقم ناز، به دلیل دارا بودن توجیه اقتصادی) برای ارزیابی امکان القای مقاومت با فلاونوئیدهایی نظیر کوئرستین (Quercetin) ... بیشتر در این پژوهش، برای تعیین سطوح مقاومت رقم‏های لوبیا به Rhizoctonia solani عامل پوسیدگی طوقه و ریشه آزمون بیماری‌زایی به دو روش دیسک برگی در شرایط آزمایشگاه و مایه‌زنی گیاه‏چه‌ها در گلخانه انجام شد. سپس حساس‌ترین رقم لوبیا (رقم ناز، به دلیل دارا بودن توجیه اقتصادی) برای ارزیابی امکان القای مقاومت با فلاونوئیدهایی نظیر کوئرستین (Quercetin) نارینجنین (Naringenin) و بررسی برخی سازوکار‌های دخیل در القای مقاومت استفاده شد. جهت بررسی تأثیر غلظت‌های مختلف (100 تا 400 میکروگرم بر میلی‌لیتر) این فلاونوئیدها در القاء مقاومت در لوبیا علیه R. solani، گیاه‏چه‏ها با غلظت‌های مختلف فلاونوئیدها تیمار شدند. گیاهان تیمارشده و شاهد با قارچ بیمارگر مایه‌زنی شدند و شاخص بیماری یک هفته بعد از مایه‌زنی محاسبه شد. نتیجه‏ها نشان دادند که غلظت‌های مختلف کوئرستین و نارینجنین در کاهش شاخص بیماری تأثیر متفاوتی داشتند. کوئرستین در غلظت‌های 200 تا 400 میکروگرم در میلی‌لیتر موجب کاهش معنی‌دار پیشرفت بیماری شد و بهترین فاصله زمانی بین تیمار و مایه‌زنی سه روز بود. غلظت‌های 100 و 200 میکروگرم بر میلی‌لیتر نارینجنین و 100 میکروگرم بر میلی‌لیتر کوئرستین باعث کاهش معنی‌دار پیشرفت بیماری نشد. ارزیابی سطوح کالوز، سوپراکسید و هیدروژن پراکسید در گیاه‏چه‌های تیمارشده با کوئرستین در زمان‌های مختلف پس از مایه‌زنی توسط R. solani نشان داد که کوئرستین با افزایش سرعت و شدت تولید این ترکیب‏های دفاعی موجب القای مقاومت در لوبیا علیه بیمارگر می‌شود.

فراسنجه‌های جدول زیستی شب‌پرۀ پشت‌الماسی، Plutella xylostella (L.) (Lep.: Plutellidae) روی سه میزبان گیاهی در شرایط آزمایشگاهی

حسنا محمدی تبار؛ رضا طلایی حسنلویی؛ حسین اللهیاری؛ جواد کریم زاده اصفهانی؛ احمد عاشوری

دوره 46، شماره 2 ، مهر 1394، ، صفحه 277-284

https://doi.org/10.22059/ijpps.2015.57383

چکیده

شب‌پره پشت‌الماسی، Plutella xylostella (L.) (Lep.: Plutellidae)، یک آفت جهانی خطرناک برای محصولات خانواده چلیپائیان به حساب می‌آید. این آفت در مناطق مختلف به حشره‌کش‌های شیمیایی متفاوت و حتی برخی سویه‌های باکتری Bacillus thuringiensis مقاومت نشان داده است. در راستای مدیریت جمعیت این آفت، شناخت ویژگی‌های رشدی جمعیت آن روی میزبان‌های مختلف گیاهی یکی از اقدامات ... بیشتر شب‌پره پشت‌الماسی، Plutella xylostella (L.) (Lep.: Plutellidae)، یک آفت جهانی خطرناک برای محصولات خانواده چلیپائیان به حساب می‌آید. این آفت در مناطق مختلف به حشره‌کش‌های شیمیایی متفاوت و حتی برخی سویه‌های باکتری Bacillus thuringiensis مقاومت نشان داده است. در راستای مدیریت جمعیت این آفت، شناخت ویژگی‌های رشدی جمعیت آن روی میزبان‌های مختلف گیاهی یکی از اقدامات لازم و جزو مطالعات پیش‌نیاز محسوب می‌گردد. در این بررسی، اثر سه میزبان گیاهی کلم‌چینی، کلم‌گل و کلزا روی رشدونمو و تولیدمثل شب‌پرة پشت‌الماسی در آزمایشگاه تحت شرایط دمایی 1±25 درجۀ سلسیوس، رطوبت‌ نسبی 10±70 درصد و شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مطالعه شد. زنده‌مانی، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ خالص زادآوری (Ro)، طول دورۀ نسل (T) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) روی هر یک از گیاهان میزبان با روش Carey (1993) محاسبه شد. با استفاده از روش جک‌نایف برای همۀ فراسنجه‌ها تکرار کاذب برآورد شد. نتایج نشان داد که فراسنجه‌های تحت مطالعه روی گیاهان میزبان اختلاف معنادار‌ی دارند. کمترین Ro روی کلزا (76/63 ماده/ ماده/ نسل) و بیشترین مقدار آن روی کلم چینی (08/86 ماده/ ماده/ نسل) به‌دست آمد که با مقدار آن روی کلم‌گل تفاوت معنادار‌ی داشتند. طول دورۀ یک نسل آفت روی کلزا و کلم‌چینی به‌ترتیب 78/23 و 1/18 روز تعیین شد. کمترین مقدار فراسنجۀ نرخ متناهی‌ افزایش جمعیت (λ) روی کلزا 001/0± 191/1 (ماده/ ماده/ نسل) و بیشترین آن روی کلم‌ چینی 002/0± 279/1 (ماده/ ماده/ نسل) به‏دست آمد. بیشترین زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت بیدکلم روی کلزا 02/0± 965/3 روز و کمترین آن روی کلم چینی 02/0± 814/2 روز به‏دست آمد. بیشترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت روی کلم چینی (001/0± 246/0 ماده/ ماده/ نسل) و کمترین مقدار روی کلزا (0009/0± 174/0 ماده/ ماده/ نسل) بود. بر مبنای نتایج ما، در ساده‌ترین مفهوم، دور از انتظار نیست که به‌کارگیری برنامه‌های مدیریت تلفیقی این آفت در کلزا به دلیل پایین بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت در مقایسه با کلم چینی از موفقیت نسبی بیشتری برخوردار شود.

غربال سودومونادهای فلورسنت بر پایة تولید سیدروفور و القای تولید اتیلن گیاه برای القای مقاومت سیستمیک علیه بیماری باکتریایی نواری برگ گندم

وحید فلاح زاده ممقانی؛ علی علیزاده علی آبادی؛ اکبر شیرزاد

دوره 47، شماره 2 ، آذر 1395، ، صفحه 277-292

https://doi.org/10.22059/ijpps.2017.206541.1006713

چکیده

در این تحقیق اثر سودومونادهای فلورسنت القاء‌کنندة مقاومت سیستمیک در کنترل بیماری باکتریایی نواری برگ گندم بررسی شد. با توجه به اهمیت سیدروفور (سیدروفور) تولیدشده توسط این باکتری‌ها در القای مقاومت سیستمیک، محیط کشت CAS آگار (chrome azurol S) برای غربال باکتری‌هایی با بیشترین توان تولید سیدروفور استفاده شدند. از بین 200 جدایه که از گندمزار ... بیشتر در این تحقیق اثر سودومونادهای فلورسنت القاء‌کنندة مقاومت سیستمیک در کنترل بیماری باکتریایی نواری برگ گندم بررسی شد. با توجه به اهمیت سیدروفور (سیدروفور) تولیدشده توسط این باکتری‌ها در القای مقاومت سیستمیک، محیط کشت CAS آگار (chrome azurol S) برای غربال باکتری‌هایی با بیشترین توان تولید سیدروفور استفاده شدند. از بین 200 جدایه که از گندمزار مختلف استان‌های شمال‌غرب کشور جداسازی شدند، 37 جدایه توانایی بالایی در تولید سیدروفور داشتند و هاله‌ای با قطر بیش از 15 میلی‌متر روی محیط CAS ایجاد کردند. این جدایه‌ها با آزمون تولید اتیلن بررسی شدند تا جدایه‌هایی که قابلیت القای مقاومت سیستمیک روی گندم را دارند غربال شوند. از بین این جدایه‌ها تنها چهار جدایه واکنش‌پذیری گیاه نسبت به Xanthomonas translucens pv. cerealis (XTC) را افزایش دادند و غلظت اتیلن تولیدشده در قطعه‌های برگی گیاهان تیمارشده با این جدایه‌ها بیش از 2 پیکومول بر میلی‌لیتر هوا بود. تأثیر این جدایه‌ها روی بیماری نواری برگ گندم در شرایط اتاقک کشت بررسی و مشخص شد که تنها جدایة 58A می‌تواند به‌صورت معنی‌داری این بیماری را کاهش دهد. بررسی تغییرپذیری آنزیمی بوته‌های تیمارشده با این جدایه در طول فرآیند بیماری‌زایی نشان داد که حضور این جدایه در ریشه‌های گندم تأثیری بر میزان فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز (PO) و فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) در بخش هوایی آن ندارد، اما پس از مایه‌زنی بیمارگر فعالیت هر دو آنزیم افزایش پیدا کرد.

شناسایی ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی در قارچ Paecilomyces formosus، عامل بیماری خشکیدگی سرشاخه درختان پسته و برخی میزبان‌های دیگر و بررسی امکان تولید مثل جنسی آن در شرایط آزمایشگاهی

رضا حیدریان؛ خلیل بردی فتوحی فر؛ امیرحسین محمدی؛ محمد جوان نیک خواه

دوره 48، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 295-305

https://doi.org/10.22059/ijpps.2018.65560

چکیده

بیماری خشکیدگی سرشاخه‌های درختان پسته یک بیماری مهم در مناطق پسته‌کاری ایران محسوب می‌گردد. یکی از مهم‌ترین عوامل قارچی این بیماری، از جنس Paecilomyces است که اخیراً بر اساس مطالعات فیزیولوژیکی و فیلوژنتیکی در گونه P. formosus قرار گرفته است. در این پژوهش با استفاده از توالی‌های نوکلئوتیدی ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی شناخته‌شده در گونه P. ... بیشتر بیماری خشکیدگی سرشاخه‌های درختان پسته یک بیماری مهم در مناطق پسته‌کاری ایران محسوب می‌گردد. یکی از مهم‌ترین عوامل قارچی این بیماری، از جنس Paecilomyces است که اخیراً بر اساس مطالعات فیزیولوژیکی و فیلوژنتیکی در گونه P. formosus قرار گرفته است. در این پژوهش با استفاده از توالی‌های نوکلئوتیدی ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی شناخته‌شده در گونه P. variotii موجود در بانک ژن (NCBI)، تعداد چهار جفت آغازگر طراحی شدند و در تعدادی از جدایه‌های قارچ P. formosusآزمایش گردیدند و درنهایت یک جفت آغازگر شامل Mat1-1f224 و Mat1-1r224 برای تکثیر Mat1-1 و یک جفت آغازگر به نام‌های Mat1-2f165 و Mat1-2r165 برای تکثیر Mat1-2 انتخاب شدند. ایدیومورف‌های تیپ آمیزشی در 124 جدایه از گونه P. formosusکه از درخت پسته و هشت گونه دیگر شامل بنه، انار، بادام اهلی، ابریشم مصری، خرزهره، درخت گز، درختچه شوره گز، درخت تاغ و هوای باغات پسته به دست آمده بودند، نیز تکثیر شدند. درنتیجه در 50 جدایه (3/40 درصد)Mat1-1، در 59 جدایه (6/47 درصد) Mat1-2 و در 15 جدایه (1/12 درصد) نیز هر دو ایدیومورف تیپ آمیزشی تکثیر شدند. تعداد 16 جدایه از هر تیپ آمیزشی و سه جدایه که دارای هر دو ایدیومورف بودند، انتخاب شدند و روی محیط کشت PDA با حالات مختلف باهم تلاقی داده شده و در دمای 25 درجه سلسیوس و شرایط تاریکی مداوم نگهداری شدند. پس از گذشت هشت ماه، هیچ نشانه‌ای مبنی بر وقوع تولیدمثل جنسی مشاهده نشد.

القای مقاومت توسط بتا آمینوبوتریک اسید (BABA) علیه بیماری پوسیدگی فوزاریومی ساقه و ریشۀ خیار

حمیدرضا علیزاده؛ خدیجه سالاری

دوره 45، شماره 2 ، مهر 1393، ، صفحه 299-307

https://doi.org/10.22059/ijpps.2014.53506

چکیده

القای مقاومت در گیاهان یکی از روش‌های جدید در مدیریت بیماری‌های گیاهی است. بتا آمینوبوتیریک اسید (BABA) از ترکیباتی است که قادر به القای مقاومت در گیاهان است. در این تحقیق القای مقاومت توسط این ترکیب علیه قارچ Fusarium oxysporum f. sp. radices-cucumerinum F42 در گیاه خیار بررسی شده است. این ترکیب قادر به کاهش معناداری در شدت بیماری از طریق القای مقاومت گردید. ... بیشتر

معرفی سه گونه Nagelus (Tylenchina: Merliniinae) از ایران

فرزاد علی رمجی؛ ابراهیم پورجم؛ اکبر کارگربیده؛ علی اسکندری

دوره 43، شماره 2 ، آذر 1391، ، صفحه 301-312

https://doi.org/10.22059/ijpps.2013.30250

چکیده

به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاهی تعداد 30 نمونه خاک از درختان جنگلی استانهای مازندران، گیلان و اردبیل طی سالهای 1384 تا 1388 جمع‌آوری شد. نماتدهای موجود در آنها با استفاده از روش الک‌ها و سانتریفوژ استخراج گردید. نماتدهای استخراج شده با استفاده از روش‌‌ دگریسه (De Grisse 1969) به گلیسیرین منتقل و پس از تهیه اسلایدهای دائمی در کلکسیون نماتد ... بیشتر

دوره 53 (1401)

دوره 52 (1400)

دوره 51 (1399)

دوره 50 (1398)

دوره 49 (1397)

دوره 48 (1396)

دوره 47 (1395)

دوره 46 (1394)

دوره 45 (1393)

دوره 44 (1392)

دوره 43 (1391)

دوره 42 (1390)

دوره 41 (1389)

دوره 40 (1388)

دوره 39 (1387)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده