مجید محمدنژاد هاوستین؛ قدرت اله صباحی
چکیده
شته جالیز Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae) یکی از مهمترین آفات خیار است که مقاومت آن در برابر حشره کش‌ها باعث ایجاد مشکلات بسیاری در کنترل آن شده است. در این مطالعه ، حساسیت آفت به حشره کش‌های اسپیروتترامات و فلونیکامید برای دو جمعیت جمع آوری شده از کرج (استان البرز) و بیرجند (استان خراسان جنوبی)، ایران مورد بررسی قرار گرفت. آزمونهای زیست ...
بیشتر
شته جالیز Aphis gossypii Glover (Hemiptera: Aphididae) یکی از مهمترین آفات خیار است که مقاومت آن در برابر حشره کش‌ها باعث ایجاد مشکلات بسیاری در کنترل آن شده است. در این مطالعه ، حساسیت آفت به حشره کش‌های اسپیروتترامات و فلونیکامید برای دو جمعیت جمع آوری شده از کرج (استان البرز) و بیرجند (استان خراسان جنوبی)، ایران مورد بررسی قرار گرفت. آزمونهای زیست سنجی به روش غوطه وری دیسک برگ انجام شد. مرگ و میر پس از 72 ساعت ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم افزار Polo-Plus انجام شد. نتایج نشان داد که در جمعیت کرج و بیرجند، مقدار غلظت کشنده 50درصد برای اسپیروتترامات به ترتیب 81/52 و 35/33 میلی گرم ماده موثره بر لیتر و برای فلونیکامید نیز به ترتیب 78/6 و 7/3 میلی گرم ماده موثره بر لیتر بود. مقادیر نسبت LC50 برای اسپیروتترامات و فلونیکامید برای این جمعیت‌ها به ترتیب 633/1 و 829/1بود که بطور معنی داری متفاوت بودند. همچنین نتایج آزمایشات بیوشیمیایی مقاومت بالاتری را در جمعیت کرج نشان داد. آنزیم‌های مختلف درگیر در مقاومت شامل کربوکسیل استراز (ارزیابی شده توسط آلفا نفتیل استات و بتا نفتیل استات)، گلوتاتیون اس-ترانسفراز و مونواکسیژناز است. نسبت فعالیت آنزیم‌های فوق الذکر در جمعیت کرج به ترتیب 39/1 ، 29/1 ، 51/1 و 06/1 برابر بیشتر از جمعیت بیرجند بود. نتایج آنزیمی موازی با نتایج بدست آمده از آزمونهای زیست سنجی بود. بنابراین، به نظر می‌رسد که هر سه سیستم آنزیمی در سم زدایی ترکیبات آزمایش شده نقش دارند.
انیسه پازن؛ سالار جمالی؛ محمد علی آقاجانی؛ حسن ملکی
چکیده
برهمکنش نماتد سیستی سویا Heterodera glycines و قارچ Macrophomina phaselolina عامل پوسیدگی ذغالی سویا روی ارقام حساس جی‌کا و ویلیامز و رقم مقاوم کتول در شرایط گلخانه مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارها با استفاده از آزمون فاکتوریل با دو فاکتور تیمار و رقم، با شش تیمار مایهزنی شامل گیاه سالم، نماتد به تنهایی، قارچ به تنهایی، مایهزنی اولیه با قارچ و دو هفته ...
بیشتر
برهمکنش نماتد سیستی سویا Heterodera glycines و قارچ Macrophomina phaselolina عامل پوسیدگی ذغالی سویا روی ارقام حساس جی‌کا و ویلیامز و رقم مقاوم کتول در شرایط گلخانه مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارها با استفاده از آزمون فاکتوریل با دو فاکتور تیمار و رقم، با شش تیمار مایهزنی شامل گیاه سالم، نماتد به تنهایی، قارچ به تنهایی، مایهزنی اولیه با قارچ و دو هفته بعد با نماتد، مایهزنی اولیه با نماتد و دو هفته بعد با قارچ و مایهزنی هم‌زمان قارچ و نماتد ارزیابی شدند. آزمون با سه سطح رقم، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا گردید. گیاهچهها در مرحله دو برگی با بیست عدد تخم و لارو سن دوم نماتد در هر‌گرم خاک، دو میلی‌لیتر از سوسپانسیون اسپور به ازای هر بوته مایهزنی شدند. گیاهچه‌های مایهزنی شده، در شرایط گلخانه و در دمای 25 تا 27 درجه سلسیوس نگهداری شدند. پس از گذشت پنج ماه، فاکتورهای رشدی، عملکرد گیاه، شدت بیماری و نرخ تکثیر نماتد مورد ارزیابی قرار گرفتند. در رقم مقاوم کتول، شدت بیماری پوسیدگی ذغالی در تیمارهای متفاوت اختلاف معنی دار نشان نداد و اثر متقابل بین دو عامل وجود نداشت. در رقم حساس جی‌کا نیز شدت بیماری در تیمارهای یکسان بود و تکثیر در همه تیمارهای اتفاق افتاد ولی متأثر از تیمار قارچی نبود. در تیمار قارچ سپس نماتد، در رقم ویلیامز شدت بیماری پوسیدگی تفاوت معنیداری با سایر تیمارها داشت به طوری که می‌توان بیان کرد اثر متقابل قارچ و نماتد وجود داشت ولی تکثیر نماتد تحت تاثیر تیمارهای قارچی قرار نگرفت.
مریم ذاکر؛ حمید صادقی گرمارودی؛ سعید رضائی
چکیده
بیماری پوسیدگی زغالی یکی از مهمترین بیماریهای قارچی خاکزاد کنجد در ایران و جهان است. بهمنظور ارزیابی مقاومت ارقام و لاین‌های کنجد به بیماری پوسیدگی زغالی، بافت‌های گیاهی کنجد آلوده به پوسیدگی زغالی از مناطق مختلف کنجدکاری کشور جمع‌آوری و قارچ عامل جداسازی گردید. پس از خالص سازی با روش نوک ریسه، در نهایت 10 جدایه با استفاده ...
بیشتر
بیماری پوسیدگی زغالی یکی از مهمترین بیماریهای قارچی خاکزاد کنجد در ایران و جهان است. بهمنظور ارزیابی مقاومت ارقام و لاین‌های کنجد به بیماری پوسیدگی زغالی، بافت‌های گیاهی کنجد آلوده به پوسیدگی زغالی از مناطق مختلف کنجدکاری کشور جمع‌آوری و قارچ عامل جداسازی گردید. پس از خالص سازی با روش نوک ریسه، در نهایت 10 جدایه با استفاده از معیارهای ریخت‌شناسی با نام Macrophomina phaseolina شناسایی شدند. آزمون بیماریزایی جدایه‌های بهدستآمده از مناطق مختلف روی بذور جوانه‌زده رقم حساس داراب 1 انجام شد و نتایج نشان‌دهنده تنوع در میزان شدت بیماریزایی جدایه‌ها بود. آزمون ارزیابی مقاومت ارقام روی 26 ژنوتیپ گیاه کنجد با استفاده جدایه بیماری‌زای کرج با روش استاندارد ساقه بریده در شرایط گلخانهای در دمای 30-25 درجه سلسیوس انجام گرفت. طول نکروز توسعه یافته بر روی ساقه پس از پنج روز اندازهگیری شد. مقایسه میانگین طول نکروز ژنوتیپ های مختلف نشان داد که بهترتیب ژنوتیپهای AT6، دشتستان 2، داراب 1، AT1 و AT7 بهترتیب کمترین طول نکروز را داشته و بهعنوان ژنوتیپهای مقاوم شناخته شدند. رقم یلووایت با توسعه بیشترین طول نکروز بهعنوان حساس‌ترین ژنوتیپ شناخته شد. سایر ژنوتیپهای مورد مطالعه طول‌های متفاوتی از نکروز در پاسخ به قارچ عامل بیماری نشان دادند.
علی ملیحی پور؛ محمدعلی دهقان؛ کمال شهبازی؛ محسن اسماعیل زاده مقدم
چکیده
بیماری بلایت فوزاریومی سنبله ناشی از گونههای مختلف قارچ Fusarium بهویژه Fusarium graminearum، یکی از مهمترین بیماریهای گندم در اقلیم گرم و مرطوب کشور است. این بیماری از اقلیم گرم و خشک جنوب کشور نیز گزارش شده و در چند مورد آسیب و زیان آن به گندم قابل توجه بوده است. در این بررسی، 32 نژادگان (ژنوتیپ) گندم مربوط به آزمایش مقایسه عملکرد امیدبخش ...
بیشتر
بیماری بلایت فوزاریومی سنبله ناشی از گونههای مختلف قارچ Fusarium بهویژه Fusarium graminearum، یکی از مهمترین بیماریهای گندم در اقلیم گرم و مرطوب کشور است. این بیماری از اقلیم گرم و خشک جنوب کشور نیز گزارش شده و در چند مورد آسیب و زیان آن به گندم قابل توجه بوده است. در این بررسی، 32 نژادگان (ژنوتیپ) گندم مربوط به آزمایش مقایسه عملکرد امیدبخش اقلیم گرم و خشک جنوب در سال 1392 (ERWYT-S-1392) با هدف شناسایی ژنوتیپهای مقاوم به بیماری، طی دو سال زراعی 93-1392 و 94-1393در شرایط مزرعه در دو منطقۀ گرگان و مغان و نیز در شرایط گلخانه نسبت به بیماری آزمایش شدند. تجزیۀ مرکب دادههای مربوط به میزان وقوع، شدت و شاخص بیماری و میزان آلودگی دانه در شرایط مزرعه نشان داد، برای هر چهار صفت یادشده، تفاوت معنیداری بین این ژنوتیپها وجود دارد. همچنین، تجزیۀ سادۀ دادههای مربوط به پیشرفت بیماری در سنبله (شدت بیماری) در گلخانه نشان داد، تفاوت معنیداری بین ژنوتیپها وجود دارد. نتایج این تحقیق نشان داد، از بین 32 ژنوتیپ مورد آزمایش، دو رگۀ (لاین) آزمایشی S-92-6 و S-92-7به علت پایین بودن همۀ متغیرهای مرتبط با مقاومت به بیماری در شرایط مزرعه و گلخانه و احتمال وجود سه نوع مقاومت I، II و IV در آنها میتوانند برای جایگزینی رقم‌های قدیمیتر در اقلیم گرم و خشک در نظر گرفته شوند. در اولویت بعد، سه لاین S-92-2، S-92-3و S-92-4 قرار داشتند که از بیشتر جنبه‌ها مقاومت مطلوبی در برابر بیماری داشتند.
الهام معاون؛ اباذر رجبی؛ محسن آقایی زاده
چکیده
در این تحقیق، واکنش 138 ژنوتیپ چغندرقند شامل 127 فامیل نیمه خواهری (HSF) و 11 جمعیت والدینی آنها به همراه دو شاهد مقاوم و حساس نسبت به بیماری سفیدک سطحی ناشی از قارچ Weltzien Vanha)) Erysiphe betaeدر شرایط مزرعه در ایستگاه تحقیقات چغندرقند مهندس مطهری کرج در سال 1392تعیین شد. بر پایۀ روند شدت آلودگی در30 مرداد، شمار 22 ژنوتیپ بهعنوان ژنوتیپهای مقاوم ...
بیشتر
در این تحقیق، واکنش 138 ژنوتیپ چغندرقند شامل 127 فامیل نیمه خواهری (HSF) و 11 جمعیت والدینی آنها به همراه دو شاهد مقاوم و حساس نسبت به بیماری سفیدک سطحی ناشی از قارچ Weltzien Vanha)) Erysiphe betaeدر شرایط مزرعه در ایستگاه تحقیقات چغندرقند مهندس مطهری کرج در سال 1392تعیین شد. بر پایۀ روند شدت آلودگی در30 مرداد، شمار 22 ژنوتیپ بهعنوان ژنوتیپهای مقاوم (با شدت آلودگی کمتر از 5/2) شناسایی شدند. در این میان، فامیل‌های HSF-850، HSF-848 و HSF-853به ترتیب با شدت آلودگی 1، 2/1 و 3/1 بهعنوان مقاوم‌ترین فامیل‌ها بودند. تجزیۀ رگرسیون نشان داد، با افزایش شدت بیماری، عملکرد شکر سفید و عیار قند کاهش می‌یابد. با انجام تجزیۀ خوشه‌ای، جمعیتهای والدینی اولیه و فامیل‌های بهدستآمده به 7 گروه تقسیم شدند. در این میان، اغلب ژنوتیپهای متحمل/مقاوم در گروه 5 قرار گرفتند که می‌توان از آنها برای انتقال مقاومت بهره گرفت. در گروه 2، ژنوتیپهای HSF-584، HSF-582، HSF-557، HSF-551، HSF-866، HSF-844، HSF-670، HSF-556، HSF-628، HSF–610، HSF-564، HSF-685،HSF–619، HSF–664و HSF-558قرار داشتند که وضعیت بسیار مطلوب از نظر عملکرد ریشه، عملکرد شکر سفید، درصد قند قابل استحصال و عیار قند داشتند. لذا می‌توان از این فامیل‌ها بهعنوان والد گرده‌افشان برای تهیۀ رقم‌های هیبرید (دورگ) استفاده کرد یا در چرخۀ بعدی گزینش، از آنها فامیل‌های نیمه خواهری یا تمام خواهری جدید تهیه کرد.
رضا بزرگی پور؛ غلامعباس لطفعلی آینه؛ طیبیه بخشی؛ علی عمرانی؛ محسن سرهنگی؛ آزاده ایرانژاد
چکیده
زنگ زرد Puccinia striiformis f.sp. tritici، از مهمترین و زیانبارترین بیماری در زراعت گندم است که پراکندگی گسترده‌ای در سراسر جهان داشته و در اغلب مناطق کشور نیز وجود دارد. در سالهای همهگیری میتواند آسیب بسیار زیادی به محصول گندم وارد کند. تولید رقم‌های مقاوم مؤثرترین روش کنترل در مقابل نژادهای زنگ زرد است. در این پژوهش از یک نژاد پرآزار ...
بیشتر
زنگ زرد Puccinia striiformis f.sp. tritici، از مهمترین و زیانبارترین بیماری در زراعت گندم است که پراکندگی گسترده‌ای در سراسر جهان داشته و در اغلب مناطق کشور نیز وجود دارد. در سالهای همهگیری میتواند آسیب بسیار زیادی به محصول گندم وارد کند. تولید رقم‌های مقاوم مؤثرترین روش کنترل در مقابل نژادهای زنگ زرد است. در این پژوهش از یک نژاد پرآزار زنگ زرد که از منطقۀ ساری گردآوری‌شده و بر پایۀ واکنشهای رقم‌های افتراقی، 198E150A+, Yr27 نام‌گذاری شده بود، برای ارزیابی مقاومت 64 رگۀ (لاین) دابلهاپلویید ناشی از روش حذف کروموزومی تلاقی گندم و ذرت به همراه شاهدهای حساس (بولانی و موروکو) و مقاوم (مروارید، پارسی و سیوند) گندم در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. گیاهچهها در مرحلۀ دو برگی، با نژاد یادشده مایهزنی شدند. اجزای مقاومت شامل، تیپ آلودگی (Infection type)، دورۀ نهان (Latent period)، اندازۀ جوشها (Pustule size) و تراکم جوشها (Pustule density) در شرایط گلخانه اندازهگیری شد. تجزیۀ واریانس برای همۀ صفات، تفاوت بسیار معنیدار بین ژنوتیپها را نشان داد. همچنین نتایج نشان داد، بین صفات اندازهگیری شده همبستگی شدید وجود دارد. بنا بر نتایج بهدستآمده، شمار 21 رگه از ژنوتیپهای مورد بررسی دارای واکنش مقاومت و دیگر رگهها واکنشهایی از نیمه مقاوم تا حساس نسبت به زنگ زرد داشتند. رگههای مقاوم میتوانند بهعنوان منابع مقاومت جدید در مرحلۀ گیاهچه نسبت به بیماری زنگ زرد استفاده شوند.
مهدی نصراصفهانی؛ گیتی علیزاده مقدم؛ محمدعلی کریم خواه
چکیده
قارچ‌های Alternaria alternata وA. solani عامل بیماری لکه‌موجی سیب‌زمینی بوده و بیشتر کشتزارهای سیب‌زمینی کشور را تهدید می‌کنند. لذا در جهت ارزیابی رقم‌های مقاوم و یا متحمل، بررسی‌هایی در سطح گلخانه با مایهزنی گونۀ غالب A. alternata و نیز در سطح مزرعه با آلودگی به‌طور طبیعی روی 24 رقم مورد کشت تجاری سیب‌زمینی در اصفهان و فریدن انجام شد. میانگین ...
بیشتر
قارچ‌های Alternaria alternata وA. solani عامل بیماری لکه‌موجی سیب‌زمینی بوده و بیشتر کشتزارهای سیب‌زمینی کشور را تهدید می‌کنند. لذا در جهت ارزیابی رقم‌های مقاوم و یا متحمل، بررسی‌هایی در سطح گلخانه با مایهزنی گونۀ غالب A. alternata و نیز در سطح مزرعه با آلودگی به‌طور طبیعی روی 24 رقم مورد کشت تجاری سیب‌زمینی در اصفهان و فریدن انجام شد. میانگین داده‌ها، در سطح گلخانه مشخص کرد، رقم‌های مارکیز، کنبک، پرمیر، آتلانتیک، سانته، سوناته و آگریا بهترتیب، بر پایۀ درصد آلودگی، شدت و شاخص بیماری از حساس‌ترین رقم‌ها هستند و رقم‌های گرانولا، دیامانت، پیکاسو، مارادونا، مارفونا و نیز کایزر به ترتیب کمترین میزان آلودگی، شدت و شاخص بیماری را داشته که بهترتیب بهعنوان مقاوم‌ترین رقم‌ها مشخص شدند. نتایج بهدستآمده از بررسی‌های صحرایی نیز کماکان با کمی اختلاف در ترتیب رقم‌ها نتایج بهدستآمده از گلخانه را تأیید و از همان روند پیروی کرد. روند گسترش و پیشرفت بیماری در مراحل مختلف رشد در رقم‌های مورد بررسی نشان داد، رقم‌های مربوطه واکنشهای یکسانی نسبت به بیماری لکه‌موجی نداشته و با اثر معنیدار از یکدیگر متمایز هستند.
امید عینی گندمانی؛ مصطفی قنبری؛ سعید شفیعی
چکیده
ویروس ایرانی پیچیدگی بوتة چغندرقند (Beet curly top Iran virus, BCTIV)، یکی از عامل‌های ایجادکنندة بیماری پیچیدگی بوته در گوجهفرنگی است. بیشتر رقم‌های گوجهفرنگی به BCTIV حساس و برخی به نسبت مقاوم گروه‌بندی شده‌اند. از سویی میزان عنصرهای غذایی در رقم‌های مختلف گیاهی با میزان حساسیت یا مقاومت گیاه میزبان به یک بیمارگر گیاهی متفاوت است. در ...
بیشتر
ویروس ایرانی پیچیدگی بوتة چغندرقند (Beet curly top Iran virus, BCTIV)، یکی از عامل‌های ایجادکنندة بیماری پیچیدگی بوته در گوجهفرنگی است. بیشتر رقم‌های گوجهفرنگی به BCTIV حساس و برخی به نسبت مقاوم گروه‌بندی شده‌اند. از سویی میزان عنصرهای غذایی در رقم‌های مختلف گیاهی با میزان حساسیت یا مقاومت گیاه میزبان به یک بیمارگر گیاهی متفاوت است. در این تحقیق میزان عنصرهای غذایی مهم در دو رقم حساس و به نسبت مقاوم گوجهفرنگی در پاسخ به آلودگی به BCTIV بر پایة یک طرح کاملاً تصادفی بررسی و غلظت عنصرهای با کمک دستگاه ICP-MS تعیین شد. نتایج نشان داد که از میان پنج عنصر آهن، کلسیم، پتاسیم، منیزیم و فسفر، میزان پتاسیم در رقم به نسبت مقاوم سوپرچیف بیشتر از رقم حساس گروسی لیسی است. همچنین میزان تجمع پتاسیم در این رقم پس از آلودگی به‌طور معنیداری (05/0P<) افزایش پیدا کرد. برعکس، میزان آهن در رقم حساس گروسی لیسی بیشتر از رقم به نسبت مقاوم سوپرچیف تعیین شد که پس از آلودگی به ویروس تنها در رقم حساس گروسی لیسی به‌طور معنیداری کاهش پیدا کرد. بنابراین گیاهان گوجهفرنگی که حاوی میزان بالایی از عنصر پتاسیم بوده و نیز قادر به تجمع این عنصر در اندام‌های هوایی گیاه پس از آلودگی هستند به BCTIV مقاومت بیشتری نشان میدهند. همچنین بروز زردی در برگهای جوان رقم حساس گروسی لیسی پس از آلودگی به ویروس نیز به‌احتمال مرتبط با کاهش عنصر آهن پس از آلودگی به ویروس در این رقم است.
سمیه دهقان زاده؛ زهرا تنها معافی؛ کامران رهنما؛ علی زمان میرآبادی؛ رامین حیدری
چکیده
نماتد سیستی سویا Heterodera glycines یکی از مهمترین بیمارگرهای محدودکنندۀ عملکرد سویا (Glycine max (L.) Merr.) در بسیاری از کشورهای تولیدکنندة این محصول به شمار می‌آید. کاربرد منابع مقاومت یکی از روشهای مؤثر در کنترل نماتد سیستی سویا است. در این بررسی، بهمنظور شناسایی رگه (لاین)های مقاوم، واکنش 63 رقم و رگۀ سویا نسبت به نماتد سیستی سویا در شرایط ...
بیشتر
نماتد سیستی سویا Heterodera glycines یکی از مهمترین بیمارگرهای محدودکنندۀ عملکرد سویا (Glycine max (L.) Merr.) در بسیاری از کشورهای تولیدکنندة این محصول به شمار می‌آید. کاربرد منابع مقاومت یکی از روشهای مؤثر در کنترل نماتد سیستی سویا است. در این بررسی، بهمنظور شناسایی رگه (لاین)های مقاوم، واکنش 63 رقم و رگۀ سویا نسبت به نماتد سیستی سویا در شرایط اتاقک رشد و کشتزار بررسی شد. حساسیت یا مقاومت رگهها بر پایۀ شاخص نماتد مادۀ (Female Index) در رگۀ موردبررسی و رقم حساس استاندارد لی 74 به‌صورت درصد تعیین شد. نتایج آزمونهای صحرایی نشان داد که از بین رگههای موردآزمایش، 5 رگه به‌طور کامل مقاوم، 14 رگه به نسبت مقاوم، 22 رگه به نسبت حساس و 22 رگه به‌طور کامل حساس بودند. بیشتر رگههای دارای واکنش مقاوم و به نسبت مقاوم، دورگهای ناشی از تلاقی رقم مقاوم کتول (DPX) نسبت به نماتد سیستی سویا با رقم‌های رایج سویا بودند. با کشت رگههای دارای واکنش مقاوم و به نسبت مقاوم، در اتاقک رشد و مقایسة واکنش آنها نسبت به رقم حساس استاندارد، نتایج آزمایشهای صحرایی تأیید شد.
مژگان قلی زاده وزوانی؛ حسین دشتی؛ روح اله صابری ریسه؛ محمد رضا بی همتا
چکیده
بیماری پاخورۀ گندم با عامل (Gaeumannomyces graminis var. tritici) یکی از بیماریهای زیانبار ریشۀ گندم در سراسر جهان است. تابه‌حال رقم مقاومی نسبت به این بیماری در ذخایر توارثی (ژرمپلاسم) گندم نان معرفی نشده است. در این بررسی 416 ژنوتیپ گندم نان، تهیه‌شده از نقاط مختلف ایران و خارج از کشور، در برابر جدایۀ T-41 این قارچ ارزیابی گلخانهای شدند. وزن ...
بیشتر
بیماری پاخورۀ گندم با عامل (Gaeumannomyces graminis var. tritici) یکی از بیماریهای زیانبار ریشۀ گندم در سراسر جهان است. تابه‌حال رقم مقاومی نسبت به این بیماری در ذخایر توارثی (ژرمپلاسم) گندم نان معرفی نشده است. در این بررسی 416 ژنوتیپ گندم نان، تهیه‌شده از نقاط مختلف ایران و خارج از کشور، در برابر جدایۀ T-41 این قارچ ارزیابی گلخانهای شدند. وزن خشک ریشه، ساقه و کل زی‌توده (بیوماس)، ارتفاع، شاخص نشانه‌های بیماری، شدت بیماری، وزن دانه در خوشه و شمار دانه در خوشه اندازهگیری شدند. تجزیۀ واریانس صفات نشانگر اختلاف بسیار معنیدار بین ژنوتیپها بود. ژنوتیپهای پاییزه مقاومتر از بهارهها بودند. در بعضی از ژنوتیپها نظام ریشهای تیمارهای آلوده به‌طور شایان‌توجهی گسترش یافته بود و ریشه‌های اضافی در رویارویی با بیماری ایجادشده و بعضی از ژنوتیپهای پاییزۀ آلوده در گلخانه بدون رفع نیاز سرمایی آنها به خوشه رفتند. احتمال دارد قارچ عامل بیماری سبب بهارهسازی بعضی از ژنوتیپهای پاییزه شده و وزن خشک ریشه همبستگی منفی و معنیداری ***510/0-=r) با شدت بیماری داشت. ژنوتیپها بر پایۀ میانگین نمرۀ بیماری به شش گروه تقسیم شدند؛ بنابراین یازده ژنوتیپ در گروه کامل مقاوم، 59 ژنوتیپ در گروه مقاوم، 64 ژنوتیپ در گروه نیمه مقاوم، 105 ژنوتیپ در گروه نیمه حساس، 104 ژنوتیپ در گروه حساس و 73 ژنوتیپ در گروه کامل حساس قرار داده شدند.
مژگان قلی زاده؛ حسین دشتی؛ روح اله صابری ریسه؛ محمدرضا بی همتا
چکیده
بیماری پاخوره گندم ناشی از قارچGaeumannomycs graminis var. tritici از بیماریهای مهم گندم است که ریشه و طوقه را دچار آسیب میکند. ارزیابی ژرمپلاسم و شناسایی منابع مقاومت، اولین مرحله در تولید ارقام مقاوم به این بیماری است. در این بررسی 221 ژنوتیپ گندم نان، تهیه شده از نقاط مختلف ایران و خارج از کشور، در مقابل جدایه T-41 این قارچ مورد ارزیابی ...
بیشتر
بیماری پاخوره گندم ناشی از قارچGaeumannomycs graminis var. tritici از بیماریهای مهم گندم است که ریشه و طوقه را دچار آسیب میکند. ارزیابی ژرمپلاسم و شناسایی منابع مقاومت، اولین مرحله در تولید ارقام مقاوم به این بیماری است. در این بررسی 221 ژنوتیپ گندم نان، تهیه شده از نقاط مختلف ایران و خارج از کشور، در مقابل جدایه T-41 این قارچ مورد ارزیابی گلخانهای قرار گرفتند. صفات میزان آلودگی ریشه و طوقه (نمره بیماری)، وزن خشک بیولوژیک و ارتفاع در ژنوتیپهای بهاره اندازهگیری شد (از آنجایی که نیاز سرمایی ژنوتیپهای پاییزه در گلخانه برطرف نشد، لذا ژنوتیپهای بهاره به ساقه رفتند و ارتفاع فقط در ژنوتیپهای بهاره اندازهگیری شد). بر اساس میانگین نمره بیماری (Sc) ژنوتیپها به 6 دسته تقسیم شدند، بر این اساس 4 ژنوتیپ کاملا مقاوم (Sc=.)، 42 ژنوتیپ مقاوم (1<Sc≤0)، 42 ژنوتیپ نیمه مقاوم (2<Sc≤1)، 70 ژنوتیپ نیمه حساس (3<Sc≤2)، 45 ژنوتیپ حساس (4<Sc≤3) و 18 ژنوتیپ کاملا حساس (5<Sc≤4) شناسایی شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، رگرسیون لجستیک و کای اسکوئر به خوبی تنوع ژنتیکی موجود در جمعیت را از نظر مقاومت به بیماری و رابطه بین عکسالعمل به بیماری و نوع رشد نشان داد. انواع پاییزه، نسبت به بهاره مقاومت بیشتری داشتند. همچنین با مقایسه تیمارهای شاهد با آلوده مشخص شد که احتمالاً این بیماری سیستم دفاعی گیاه را تحریک میکند که منجر به رشد بیشتر تیمارهای آلوده نسبت به شاهد میشود.
صفرعلی صفوی؛ فرزاد افشاری
چکیده
زنگ زرد گندم با عاملPuccinia striiformis f. sp. triticiبیماری مهمی است که تولید گندم در سراسر جهان را تهدید میکند. مقاومت میزبانی، اقتصادی‌ترین روش مدیریت زنگ زرد است. برای این منظور 18 لاین امیدبخش گندم مربوط به اقلیم معتدل همراه با شاهد حساس برای بررسی مقاومت مرحلۀ گیاهچه‌ای و گیاه کامل نسبت به زنگ زرد ارزیابی شد. واکنش گیاهچه‌ای در شرایط گلخانهای ...
بیشتر
زنگ زرد گندم با عاملPuccinia striiformis f. sp. triticiبیماری مهمی است که تولید گندم در سراسر جهان را تهدید میکند. مقاومت میزبانی، اقتصادی‌ترین روش مدیریت زنگ زرد است. برای این منظور 18 لاین امیدبخش گندم مربوط به اقلیم معتدل همراه با شاهد حساس برای بررسی مقاومت مرحلۀ گیاهچه‌ای و گیاه کامل نسبت به زنگ زرد ارزیابی شد. واکنش گیاهچه‌ای در شرایط گلخانهای با استفاده از نژاد 6E150A+,Yr27ارزیابی شد. واکنش گیاه کامل نیز با اندازهگیری شدت نهایی بیماری (FRS) و ضریب آلودگی (CI) تحت شرایط آلودگی طبیعی با دوبار آلودگی مصنوعی ارزیابی گردید. آلودگی مصنوعی با مایهزنی اینوکلوم زنگ زرد که دارای ویرولانس بر روی ژن‌هایYr2، Yr6،Yr7،Yr9، Yr22، Yr23، Yr24، Yr25،Yr26، Yr27، YrAو YrSU بود، انجام گرفت. آزمایش مزرعه‌ای بر پایۀ طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل طی سال زراعی 91-1390 انجام گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که لاین‌های M-90-15و M-90-18 همراه با شاهد حساس بیشترین مقدار FRS و CI را داشتند. لاین‌های M-90-2،M-90-4 ،M-90-5 ،M-90-7 ، M-90-8، M-90-13 وM-90-17 در مرحلۀ گیاهچه‌ای حساس و در مرحلۀ گیاه کامل مقادیر پایین FRS و CI را نشان دادند. بنابراین، این لاین‌ها بر اساس نتایج این تحقیق و اطلاعات شجره‌ای آنها درجات متفاوتی از مقاومت پایدار دارند. بقیۀ لاین‌ها که در مرحلۀ گیاه کامل و گیاهچه‌ای مقادیر پایین آلودگی را نشان دادند، به عنوان لاین‌های نیمه‌مقاوم یا مقاوم انتخاب شدند.
محمد جواد سلمانی؛ رقیه حبیبی؛ ناصر صفایی؛ محمد علی آقاجانی؛ مریم امینی
چکیده
یکی از مهمترین بیماریهای گیاه روغنی آفتابگردان در استان گلستان، پوسیدگی ذغالی است که توسط قارچ خاکزی Macrophomina phaseolina ایجاد میشود. تاکنون راه‌حل قطعی و مؤثری جهت مبارزه با این بیماری یافت نشده است و تنها روش معقول و به‌صرفه، استفاده از ارقام مقاوم است. بر این اساس، میزان مقاومت هجده رقم مختلف متداول و توصیه‌شده برای منطقه، در ...
بیشتر
یکی از مهمترین بیماریهای گیاه روغنی آفتابگردان در استان گلستان، پوسیدگی ذغالی است که توسط قارچ خاکزی Macrophomina phaseolina ایجاد میشود. تاکنون راه‌حل قطعی و مؤثری جهت مبارزه با این بیماری یافت نشده است و تنها روش معقول و به‌صرفه، استفاده از ارقام مقاوم است. بر این اساس، میزان مقاومت هجده رقم مختلف متداول و توصیه‌شده برای منطقه، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در برابر جدایه‌هایM.phaseolina ارزیابی شد. آنالیزهای آماری نتایج، نشاندهندة اختلاف معنادار ارقام آفتابگردان از نظر درصد بوتههای آلوده به بیماری است. سایر صفات یادداشتشده (طول دورة رویش، قطر ساقه، قطر طبق، ارتفاع بوته، عملکرد دانه و وزن هزاردانه) نیز در سطح معنا‌داری بین تیمارها تفاوت نشان داد. بر اساس نتایج این تحقیق، رقم R-244 و رقم Cms60/52XR-256 به ترتیب مقاوم‌ترین و حساس‌ترین رقم نسبت به بیماری پوسیدگی ذغالی معرفی شدند (به ترتیب با 25/0 و 5/8 درصد بوتههای آلوده)، در حالی که بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در رقم پروگرس و رقم R-256 مشاهده شد.
کیومرث میره کی؛ محمد عبدالهی؛ اشکبوس دهداری
چکیده
این مطالعه با هدف ارزیابی واکنش هفت رقم گلخانهای اصلاح‌شدۀ گوجهفرنگی موجود در بازار شامل دو رقم از انگلستان (GH1 و GH12)، دو رقم از تایلند (Karina و Ajeet)، سه رقم از هندوستان (Manisha، Tolstoi و Cluster5) و رقم بومی مزرعه‌ای درتوم (که به میزان چشمگیری در استان کهگیلویه و بویراحمد کشت می‌گردد)، در برابر نماتد ریشه گرهی، M. javanica، در شرایط گلخانه صورت ...
بیشتر
این مطالعه با هدف ارزیابی واکنش هفت رقم گلخانهای اصلاح‌شدۀ گوجهفرنگی موجود در بازار شامل دو رقم از انگلستان (GH1 و GH12)، دو رقم از تایلند (Karina و Ajeet)، سه رقم از هندوستان (Manisha، Tolstoi و Cluster5) و رقم بومی مزرعه‌ای درتوم (که به میزان چشمگیری در استان کهگیلویه و بویراحمد کشت می‌گردد)، در برابر نماتد ریشه گرهی، M. javanica، در شرایط گلخانه صورت گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل با دو فاکتور رقم گوجهفرنگی و تلقیح به نماتد در قالب طرح کاملاً تصادفی در پنج تکرار انجام گرفت. به ازای هر کیلوگرم خاک، گیاهچه‌های 6 برگی گوجهفرنگی با 2000 لارو سن دوم نماتد M. javanica مایهزنی شدند. هشت هفته پس از مایهزنی، صفات رویشی رقم‌های تحت آزمایش گوجهفرنگی (طول ساقه و ریشه، وزن تر و خشک ساقه و ریشه) و صفات تولیدمثلی نماتد (تعداد گره، تعداد تخم و تعداد کیسۀ تخم در گرم و کل ریشه، تعداد لارو در گرم و کل خاک، جمعیت نهایی نماتد و ضریب تکثیر نماتد) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که رقم‌های تحت بررسی درجات مختلفی از حساسیت در برابر این نماتد دارند. در صفات رویشی، رقم‌های GH12، Ajeet، Manisha و Karina نسبت به بقیۀ رقم‌ها دارای تفاوت معنا‌داری در سطح یک درصد بوده و کمترین تأثیرپذیری را از آلودگی به نماتد از خود نشان دادند. از طرف دیگر، رقم بومی و Tolstoi از نظر صفات رویشی به عنوان رقم‌های حساس شناخته شدند. از لحاظ صفات تکثیری نماتد، رقم‌های GH12 و Ajeet با شاخص گره 2 و فاکتور تولیدمثلی کمتر از یک به عنوان رقم‌های نیمه‌مقاوم، رقم‌های Manisha و GH1 به لحاظ شاخص گره 2 و فاکتور تولیدمثلی بیشتر از یک به عنوان رقم‌های متحمل و رقم‌های Cluster5، Tolstoi، Karina و رقم بومی به لحاظ شاخص گره 4 و فاکتور تولیدمثلی بیشتر از یک، به عنوان رقم‌های حساس مشخص گردیدند.
مژگان مردانی طلایی؛ قدیر نوری قنبلانی؛ بهرام ناصری؛ مهدی حسن پور
چکیده
کرم برگخوار چغندر، Spodoptera exigua (Hübner) (Lep.: Noctuidae)، آفتی با دامنهی میزبانی وسیع است که به محصولات زیادی از جمله ذرت، پنبه، چغندر، گوجه فرنگی، کرفس، کاهو و یونجه خسارت اقتصادی میزند. در این تحقیق تاثیر 10 هیبرید تجاری ذرت SC700)، DC370، SC704،SC260 ،SC500 ، Keynes540، Keynes410، KSC260، KSC400 و (KSC301 روی کرم برگخوار چغندر از طریق مقایسهی شاخصهای تغذیهای ...
بیشتر
کرم برگخوار چغندر، Spodoptera exigua (Hübner) (Lep.: Noctuidae)، آفتی با دامنهی میزبانی وسیع است که به محصولات زیادی از جمله ذرت، پنبه، چغندر، گوجه فرنگی، کرفس، کاهو و یونجه خسارت اقتصادی میزند. در این تحقیق تاثیر 10 هیبرید تجاری ذرت SC700)، DC370، SC704،SC260 ،SC500 ، Keynes540، Keynes410، KSC260، KSC400 و (KSC301 روی کرم برگخوار چغندر از طریق مقایسهی شاخصهای تغذیهای این حشره تعیین شد. آزمایش در اتاقک رشد با دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دورهی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. لاروهای سنین مختلف کرم برگخوار چغندر (سن سوم، چهارم و پنجم) بیشترین (40/33 درصد) و کمترین (95/2 درصد) شاخص بازدهی تبدیل غذای خورده شده به زیست توده (ECI) را به ترتیب روی هیبریدهای SC260 و Keynes540 نشان دادند. بیشترین (52/60 درصد) و کمترین (01/3 درصد) شاخص بازدهی تبدیل غذای هضم شده به زیست توده (ECD) نیز به ترتیب مربوط به هیبریدهای SC260 وKeynes540 بود. نتایج نشان داد که بیشترین (96/9) و کمترین (42/1) شاخص مصرف (CI) به ترتیب به هیبریدهای Keynes540 و SC260 مربوط بود. شاخص نرخ رشد نسبی (RGR) روی هیبرید SC500 بیشترین (74/6) و روی هیبرید KSC260 کمترین (54/0) مقدار را داشت. نرخ مصرف نسبی (RCR) روی هیبریدKeynes540 بیشترین (06/1) و روی هیبرید KSC260 کمترین (17/0) مقدار را نشان داد. براساس این تحقیق هیبرید Keynes540 در مقایسه با سایر هیبریدهای مورد بررسی در برابر تغذیهی تمام مراحل لاروی کرم برگخوار چغندر از مقاومت نسبی برخوردار بود.
فرید بیکی؛ حشمت اله رحیمیان؛ ابراهیم محمدی گل تپه؛ مسعود شمس بخش؛ علی برزگر؛ آنتونی بوسکت؛ النا گارسیا والدس؛ جرج لالوکات
چکیده
بیماری بلاست، یکی از مهمترین بیماریهای مرکبات در شمال کشور است که به وسیله دو گونه Pseudomonas ایجاد میشود. به منظور بررسی پراکنش گونههای عامل یا همراه بیماری در مناطق مختلف استان مازندران و مناطقی از استان‌های گیلان و گلستان و نیز بررسی تنوع فنوتیپی و تفاوت در پرآزاری، جدایه‌های بیمارگر در سالهای89-1387 از درختان آلوده جمع‌آوری ...
بیشتر
بیماری بلاست، یکی از مهمترین بیماریهای مرکبات در شمال کشور است که به وسیله دو گونه Pseudomonas ایجاد میشود. به منظور بررسی پراکنش گونههای عامل یا همراه بیماری در مناطق مختلف استان مازندران و مناطقی از استان‌های گیلان و گلستان و نیز بررسی تنوع فنوتیپی و تفاوت در پرآزاری، جدایه‌های بیمارگر در سالهای89-1387 از درختان آلوده جمع‌آوری شدند. پس از جدا و خالص‌سازی و اثبات بیماری‌زائی روی برگهای نارنج (Citrus aurantium)، 115 جدایه بیماریزا به‌دست آمد. بر اساس خصوصیات بیوشیمیائی، جدایه‌ها در 16 گروه مجزا قرار گرفتند. جدایه‌ها در تولید لوان، لهانیدن برش‌‌های سیب‌زمینی و آرژی‌نین دی‌هیدرولاز متغیر، در ایجاد فوق حساسیت در توتون مثبت و در آزمون تولید اکسیداز منفی بودند. تعدادی از گروه‌ها با وصف داشتن توانائی در لهانیدن ورقه‌های سیب‌زمینی، شباهت چندانی با P. viridiflava نداشتند. بر پایه ویژگی‌های بیوشیمیائی، جــدایه‌های گــروه‌های XII الی XVI (حدود 39% کل جدایه‌ها)، بــه عنوان جدایه‌هــای P. syringae، و جــدایه‌های گروه XI (حدود 3% کل جــدایه‌ها)، به عنــوان جــدایه‌های P .viridiflava ، شناسائی شدند. سایر جدایه‌ها تفاوت‌های بیشتری با این دو گروه داشته و شناسایی آنها نیاز به بررسی‌های تکمیلی دارد. در ارزیابی دامنه پرآزاری جدایه‌ها در نارنج، پرتقال واشنگتن ناول(C. sinensis, Washington navel) و آلمو(C. macrophylla)، بین جدایه‌های گروه‌های مختلف بیمارگر، درجات متغیری از پرآزاری دیده شد.
مهدی بهلول زاده؛ خلیل طالبی جهرمی؛ وحید حسینی نوه
چکیده
عسلک پنبه (Bemisia tabaci) یکی از آفات مهم گیاهان زراعی، زینتی، مرتعی و گلخانهای در سرتاسر جهان میباشد. دوره زندگی کوتاه، تعداد نسل زیاد، چندخواری و روش تولیدمثل هاپلودیپلوئید همراه با کاربرد مکرر حشرهکشها برای پایین نگه داشتن جمعیت این آفت زیر آستانه اقتصادی، توانایی این حشره در گسترش مقاومت به حشرهکشها را آسان نموده است. در این تحقیق حساسیت ...
بیشتر
عسلک پنبه (Bemisia tabaci) یکی از آفات مهم گیاهان زراعی، زینتی، مرتعی و گلخانهای در سرتاسر جهان میباشد. دوره زندگی کوتاه، تعداد نسل زیاد، چندخواری و روش تولیدمثل هاپلودیپلوئید همراه با کاربرد مکرر حشرهکشها برای پایین نگه داشتن جمعیت این آفت زیر آستانه اقتصادی، توانایی این حشره در گسترش مقاومت به حشرهکشها را آسان نموده است. در این تحقیق حساسیت سه جمعیت عسلک پنبه به حشرهکشهای ایمیداکلوپرید و آمیتراز مورد ارزیابی قرار گرفت. زیستسنجی به روش غوطهورسازی برگ در محلول سمی و با استفاده از ماده فرموله شده حشرهکشهای ایمیداکلوپرید و آمیتراز انجام شد. نتایج آزمونهای زیستسنجی نشان داد که LC50 ایمیداکلوپرید روی جمعیتهای گرگان، قم و تبریز به ترتیب 591/31، 631/32 و 136/12 پی پی ام بود. از نظر آماری LC50 جمعیتهای گرگان و قم اختلاف معنیداری با جمعیت تبریز در سطح 95% نشان دادند و جمعیتهای گرگان و قم به ترتیب 6/2 و 68/2 برابر متحملتر از جمعیت تبریز بودند. LC50 آمیتراز روی جمعیتهای گرگان، قم و تبریز به ترتیب 922/1103، 959/1084 و 808/1598 پی پی ام بدست آمد. جمعیت تبریز نسبت به جمعیتهای گرگان و قم به ترتیب 44/1 و 47/1 برابر متحملتر بود. اندازهگیری فعالیت استرازی نشان داد که میزان فعالیت استرازی در جمعیتهای مختلف اختلاف معنیداری با یکدیگر دارند و میزان فعالیت استرازها در جمعیتهای گرگان و قم بهترتیب 37/1 و 85/0 برابر جمعیت تبریز میباشد. در این پژوهش فعالیت استرازها بااستفاده از روش الکتروفورز نیز مورد بررسی قرار گرفت و الگوهای باندی متفاوتی در جمعیتهای گرگان، قم و تبریز به دست آمد.
فرزاد افشاری
چکیده
مطالعه ژنتیک بیماریزایی عامل بیماری زنگ سیاه گندم در طی دو سال زراعی 89-88 و 90-89 با استفاده از تعداد47 لاین گندم افتراقی به زنگ سیاه و همچنین بررسی واکنش 43 رقم/لاین گندم در شرایط مزرعه با آلودگی طبیعی و گلخانه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان دهنده وجود بیماریزایی برای گیاهان حامل ژن/های مقاومت در طی دو سال برای ژن های Sr7B, Sr8A, ...
بیشتر
مطالعه ژنتیک بیماریزایی عامل بیماری زنگ سیاه گندم در طی دو سال زراعی 89-88 و 90-89 با استفاده از تعداد47 لاین گندم افتراقی به زنگ سیاه و همچنین بررسی واکنش 43 رقم/لاین گندم در شرایط مزرعه با آلودگی طبیعی و گلخانه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان دهنده وجود بیماریزایی برای گیاهان حامل ژن/های مقاومت در طی دو سال برای ژن های Sr7B, Sr8A, Sr8B, Sr9B, Sr9D, S9G, Sr11, Sr13, Sr16, Sr17, Sr25, Sr34, SrDP2 بود. در بررسی ژنتیک بیماریزایی دو جدایه عامل بیماری زنگ سیاه در شرایط کنترل شده گلخانه ای، جدایه کلاردشت با نژاد KRKSC روی 15 لاین افتراقی برای گیاهان حامل ژن/های Sr5, Sr8A, Sr22, Sr24, Sr26+Sr9G, Sr27, Sr28, Sr29, Sr31, Sr32, Sr33, Sr35, Sr36, SrGT, SrWLD غیر بیماریزا بود. در حالی که جدایه دشت آزادگان خوزستان با نژاد KTTSK و دارای توان بیماریزایی روی گیاهان حامل ژنSr31 به عنوان واریانتی از نژادUg99 مورد تایید قرار گرفت، و غیر ییماریزا بودن آن برای گیاهان حامل ژن های Sr5, Sr22, Sr24, Sr26+Sr9G, Sr27, SrGT تعیین گردید. ارزیابی ارقام تجاری و لاین‌های امیدبخش گندم در شرایط گیاه کامل در طی دو سال تایید کننده مقاومت ارقام جدیدی مانند مروارید، سیوند و پارسی با واکنش مقاومت (10R-50M) نسبت به زنگ سیاه بود.
عبداله احمدپور؛ یوبرت قوستا؛ محمد جوان نیکخواه؛ محمدرضا فتاحی مقدم؛ کیوان غضنفری
چکیده
به منظور تعیین تخصص‌یافتگی و دامنه میزبانی جدایه‌های قارچ Wilsonomyces carpophilus، عامل لکه غربالی، تعدادی از نهال‌های بذری درختان میوه هسته‌دار شامل زردآلو، بادام، آلوچه، آلو، هلو، گیلاس و آلبالو، درختان میوه دانه‌دار (سیب، گلابی، زالزالک و ولیک) و گیاهان زینتی (رز، گل محمدی و نسترن) در شرایط گلخانه تحت آزمونهای بیماریزایی قرار گرفتند. ...
بیشتر
به منظور تعیین تخصص‌یافتگی و دامنه میزبانی جدایه‌های قارچ Wilsonomyces carpophilus، عامل لکه غربالی، تعدادی از نهال‌های بذری درختان میوه هسته‌دار شامل زردآلو، بادام، آلوچه، آلو، هلو، گیلاس و آلبالو، درختان میوه دانه‌دار (سیب، گلابی، زالزالک و ولیک) و گیاهان زینتی (رز، گل محمدی و نسترن) در شرایط گلخانه تحت آزمونهای بیماریزایی قرار گرفتند. پنج جدایه از پنج میزبان مختلف (زردآلو، بادام، آلوچه، هلو و گیلاس) جهت بررسی تخصص‌یافتگی و دامنه میزبانی استفاده شد. آزمون بیماریزایی روی گیاهان مذکور در مرحله 10 برگی و با استفاده از سوسپانسیون اسپور با غلظت 105 کنیدی در هر میلی‌لیتر آب مقطر سترون و تحت شرایط دمایی C?2±20 و رطوبت نسبی بیش از 75 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که تمامی نهال‌های بذری درختان میوه هسته‌دار در مقابل هر پنج جدایه حساس بودند و بین جدایه‌ها تخصص‌یافتگی میزبانی دیده نشد. به علاوه، روی برخی از برگ‌ها و سرشاخه‌های جوان گلابی و برگهای سیب و زالزالک بعد از چهار روز نشانه های بیماری به صورت لکه‌های قهوه‌ای کمرنگ تا تیره مشاهده گردید، اما لکه‌ها گسترش نیافته و ریزش نکردند و تا بعد از 20 روز هیچ اسپورودوکیومی روی این لکه‌ها تشکیل نشد. همچنین، نشانه‌ای روی ولیک و گیاهان زینتی مشاهده نگردید. به نظر می‌رسد که قارچ عامل بیماری محدود به درختان میوه هسته‌دار باشد. ظهور نشانه‌های بیماری روی میوه‌های بادام، آلوچه، آلو، هلو، شلیل و سرشاخه‌های زردآلو در شرایط طبیعی و نیز آلودگی سرشاخه‌های آلو، آلوچه و زردآلو در شرایط گلخانه و جداسازی عامل بیماری از این اندام‌ها برای اولین بار از ایران گزارش می‌گردد. مقاومت نسبی نه رقم هلو نسبت به سه جدایه قارچ W. carpophilus در طرح کاملاً تصادفی در قالب فاکتوریل در سه تکرار و در شرایط گلخانه با دمای C?2 20 و رطوبت نسبی بیش از 75 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری بین مقاومت نسبی ارقام هلو و بیماریزایی جدایه‌ها وجود دارد. رقم دیکسی‌رد حساس‌ترین و ارقام ردتاپ، اسپرینگ کرست و آلبرتای پیش‌رس مقاوم‌ترین ارقام بودند. ارقام انجیری، جی اچ هیل، آلبرتای دیررس و سان کرست متحمل‌ترین ارقام شناخته شدند.
زلیخا مرادی؛ محمد سالاری؛ مهدی رمضانی؛ علی مؤمنی؛ صدیقه موسی نژاد
دوره 40، شماره 2 ، بهمن 1388
چکیده
به منظور تجزیه ژنتیکی مقاومت برنج به بلاست برگ، تعداد پنج رقم برنج والدی شامل خزر، هاشمی، کادوس، فوجی و رشتی بصورت طرح دای آلل ناقص با یکدیگر تلاقی داده شدند. نتاج و والدین در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در گلخانه کشت گردیدند و صفات تعداد لکه‌های بلاست روی برگ، اندازه لکه‌های اسپورزا و درصد آلودگی سطح برگ در مقابل جدایه‌های IA-66، ...
بیشتر
به منظور تجزیه ژنتیکی مقاومت برنج به بلاست برگ، تعداد پنج رقم برنج والدی شامل خزر، هاشمی، کادوس، فوجی و رشتی بصورت طرح دای آلل ناقص با یکدیگر تلاقی داده شدند. نتاج و والدین در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در گلخانه کشت گردیدند و صفات تعداد لکه‌های بلاست روی برگ، اندازه لکه‌های اسپورزا و درصد آلودگی سطح برگ در مقابل جدایه‌های IA-66، IA-177، IA-181، IA-79 و IA-38 با استفاده از روش استاندارد بینالمللی ارزیابی بیماری بلاست برنج (S.E.S.) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که در سطح احتمال 1% و 5% تفاوت معنیدار بین ژنوتیپها وجود دارد. معنیدار بودن ترکیبپذیری عمومی و خصوصی همچنین نسبت بین ترکیب پذیری عمومی و خصوصی حاکی از تاثیر هم‌زمان اثرات افزایشی و غیر افزایشی با سهم بیشتر اثرات افزایشی ژنها میباشد. وراثتپذیری خصوصی و عمومی برای تمام صفات در حد بالایی بدست آمد. با توجه به نتایج فوق، می‌توان از ارقام خزر، فوجی و کادوس که از ارقام مقاوم بوده و دارای ترکیبپذیری عمومی منفی و معنیدار میباشند، برای افزایش مقاومت به بیماری بلاست در نتاج استفاده نمود.
علیرضا صیداوی؛ سید ضیاء الدین میرحسینی؛ مانی غنی پور؛ علیرضا بیژن نیا
دوره 39، شماره 1 ، اسفند 1387
چکیده
به منظور بررسی عملکرد پانزده هیبرید کرم ابریشم Bombyx mori در شرایط طبیعی پرورش در سطح مزرعه و نیز تعیین میزان مقاومت این هیبریدها به ویروس پلی‌هیدروسیس‌هسته‌ای، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با پانزده تیمار و پنج تکرار برای هر یک از دو محیط مزرعه و آلوده به عامل بیماری گراسری اجرا شد. تیمارها شامل دوازده هیبرید جدید Xinhang1×Koming1، Xinhang1×Koming2، ...
بیشتر
به منظور بررسی عملکرد پانزده هیبرید کرم ابریشم Bombyx mori در شرایط طبیعی پرورش در سطح مزرعه و نیز تعیین میزان مقاومت این هیبریدها به ویروس پلی‌هیدروسیس‌هسته‌ای، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با پانزده تیمار و پنج تکرار برای هر یک از دو محیط مزرعه و آلوده به عامل بیماری گراسری اجرا شد. تیمارها شامل دوازده هیبرید جدید Xinhang1×Koming1، Xinhang1×Koming2، Xinhang1×Y، Xinhang2×Koming1، Xinhang2×Koming2، Xinhang2×Y، Xinhang3×Koming1، Xinhang3×Koming2، Xinhang3×Y، 101433×Koming1، 101433×Koming2، 101433×Y، و سه هیبرید تجاری 31×32، 103×104 و 107×110 بود. لاروهای هر هیبرید تا پایان سن سوم لاروی به صورت گروهی پرورش یافتند. در ابتدای سن چهارم، لاروهای هر هیبرید به پنج گروه 250 لاروی تفکیک شدند. برای ایجاد شرایط آلودگی به عامل بیماری گراسری، در ابتدای سن چهارم لاروی غلظت LD50 (معادل 107 پلی‌هیدرا در میلی‌لیتر) از ویروس BmNPV یا پلی هیدروسیس هسته‌ای (خانواده Baculoviridae) تهیه و همراه اولین وعده تغذیه به صورت دهانی به لاروها خورانده شد. شش خصوصیت مورد نظر شامل تعداد لارو زنده، تعداد شفیره زنده، درصد ماندگاری شفیره، وزن پیله، وزن قشر پیله و درصد قشر پیله اندازه گیری و تجزیه آماری شد. آلوده‌سازی لاروها میانگین تعداد لارو زنده را به میزان 16/16، تعداد شفیره زنده را به میزان 16/47، درصد ماندگاری شفیره را به میزان 88/37، وزن پیله را به میزان 57/5، وزن قشر پیله را به میزان 06/8 و درصد قشر پیله را به میزان 34/2 درصد کاهش داد (0001/0P?). این در حالی بود که خصوصیات تولیدی به میزان کمتری تحت تاثیر بیماری قرار گرفت. همچنین طبق نتایج بدست آمده، اثر بیماریزایی ویروس در هر دو مرحله لاروی و شفیرگی معنیدار بود، لیکن اوج بیماری در مرحله شفیرگی ملاحظه شد. مقاومت و عملکرد هیبریدهای حاصل از تلاقی لاین 101433 با هر کدام از لاین‌های چینی Koming1، Koming2 و Y، بطور معنیداری بالا بود و هیبرید مذکور میتواند به عنوان جایگزین مناسبی برای هیبریدهای تجاری فعلی به‌شمار آید.
