مقاله پژوهشی
حسین رنجبر اقدم؛ محمدرضا عطاران
چکیده
به منظور انتخاب گونۀ مناسبی از زنبورهای تریکوگراما برای کنترل بیولوژیک کرم سیب، تعدادی از گونه‌های زنبورهایTrichogrammaضمن نمونه‌برداری مستقیم از تخم‌های کرم سیب و دیگر بال‌پولک‌داران فعال در باغ‌های سیب و استفاده از تله‌های تخم، از باغ‌های تحت مطالعه در شمال شرق استان تهران جمع‌آوری و شناسایی شدند. آزمایش‌هایی در قالب طرح کاملاً ...
بیشتر
به منظور انتخاب گونۀ مناسبی از زنبورهای تریکوگراما برای کنترل بیولوژیک کرم سیب، تعدادی از گونه‌های زنبورهایTrichogrammaضمن نمونه‌برداری مستقیم از تخم‌های کرم سیب و دیگر بال‌پولک‌داران فعال در باغ‌های سیب و استفاده از تله‌های تخم، از باغ‌های تحت مطالعه در شمال شرق استان تهران جمع‌آوری و شناسایی شدند. آزمایش‌هایی در قالب طرح کاملاً تصادفی در راستای ارزیابی و مقایسۀ میزان باروری و طول عمر زنبورها در سه دمای 22، 24 و 26 درجۀ سلسیوس با استفاده از تخم بید غلات به عنوان میزبان واسط انجام گرفت. علاوه بر این، میزان پذیرش تخم‌های کرم سیب توسط گونه‌های تحت بررسی بعد از پنج نسل پرورش روی میزبان واسط آزمایشگاهی، از نظر آماری ارزیابی شد. سه گونه زنبور انگل‌وارۀ تخم با نام‌های Trichogramma brassicae، T. pintoi و T. embryophagum از باغ‌های دماوند و رودهن جمع‌آوری و شناسایی شدند. بر اساس نتایج، باروری زنبورهای تحت بررسی در دماهای 24 و 26 درجۀ سلسیوس از نظر آماری بیشتر از دمای 22 درجۀ سلسیوس بود. بیشترین مقدار باروری زنبورهای T. pintoiو T. embryophagumبه‌ترتیب 93/30 و 46/26 تخم به ازای ماده در طول بازۀ زمانی تحت بررسی تعیین شد. در راستای ارزیابی میزان پذیرش تخم کرم سیب توسط کلنی‌های آزمایشگاهی زنبور، درصد پارازیتیسم تخم‌های کرم سیب توسط گونه‌های یادشده به‌ترتیب 70/17 و 64/73 درصد تعیین شد. با در نظر گرفتن همۀ نتایج، سوش بومی زنبور انگل‌واره T. embryophagum گزینۀ مناسبی برای توسعۀ برنامه‌های کنترل بیولوژیک کرم سیب در منطقۀ تحت مطالعه معرفی شد.
مقاله پژوهشی
منیره رجبی؛ حسن رحمانی؛ محمدعلی اکرمی
چکیده
فون کنه‌های اریباتید شهرستان زنجان طی سال‌های 1392-1391 بررسی شد. کنه‌ها با استفاده از قیف برلز جداسازی شدند و پس از شفاف‌سازی در محلول نسبیت، از آنها اسلایدهای میکروسکوپی تهیه شد. 46 گونه از 35 جنس متعلق به 24 خانواده به شرح زیر شناسایی شد. همۀ گونه‌ها برای نخستین بار از استان زنجان گزارش می‌شوند. Amerobelbidae: Amerobelba decedens; Brachychthoniidae: Brachychthonius gracilis; ...
بیشتر
فون کنه‌های اریباتید شهرستان زنجان طی سال‌های 1392-1391 بررسی شد. کنه‌ها با استفاده از قیف برلز جداسازی شدند و پس از شفاف‌سازی در محلول نسبیت، از آنها اسلایدهای میکروسکوپی تهیه شد. 46 گونه از 35 جنس متعلق به 24 خانواده به شرح زیر شناسایی شد. همۀ گونه‌ها برای نخستین بار از استان زنجان گزارش می‌شوند. Amerobelbidae: Amerobelba decedens; Brachychthoniidae: Brachychthonius gracilis; Carabodidae: Austrocarabodes sp.; Cosmochthoniidae: Cosmochthonius foliatus, C. sp. nr. reticulatus; Damaeidae: Belba sp.; Damaeolidae: Fosseremus laciniatus; Epilohmanniidae: Epilohmannia cylindrica cylindrica; Euphthiracaridae: Acrotritia ardua; Gymnodamaeidae: Jacotella frondeus; Galumnidae: Allogalumna sp.; Galumna iranensis, G. karajica, Pergalumna sp.; Haplochthoniidae: Haplochthonius sanctaeluciae, H. simplex; Haplozetidae: Haplozetes fusifer, Peloribates sp.; Hypochthoniidae: Hypochthonius luteus; Licnodamaeidae: Licnodamaeus fissuratus, Licnodamaeus sp. nr. itsukushima; Lohmanniidae: Papillacarus aciculatus; Nothridae: Nothrus biciliatus; Oppiidae: Anomaloppia mazandaranica, A. ozkani, Corynoppia sp., Multioppia wilsoni laniseta, Oppia denticulata, Oppia sp., Oppiella (Oppiella) nova nova, Rhinoppia bipectinata, Ramusella (Ramusella) puertomonttensis, R. (Rectoppia) damavandica, R. (Rectoppia) faciata, Oribatulidae: Oribatula (Zygoribatula) connexa, O. (Oribatula) pallida, O. (Zygoribatula) sp. nr. skrjabini; Passalozetidae: Passalozetes africanus; Phthiracaridae: Phthiracarus sp. nr. incredibilis; Protoribatidae: Liebstadia similis, Protoribates (Protoribates) paracapucinus, Sicaxylobates sp.; Scheloribatidae: Scheloribates praeincisus, Scheloribates sp.; Sphaerochthoniidae: Sphaerochthonius splendidus; Tectocepheidae: Tectocepheus velatus
مقاله پژوهشی
زهرا حاج صمدی؛ مرتضی موحدی فاضل؛ اورنگ کاوسی؛ کبری فتوحی
چکیده
ذخیرۀ منابع انرژی در حشرات کامل زمستان‌گذران سن گندم Eurygaster integriceps اهمیت شایان توجهی در بقای زمستانی آنها دارد. در پژوهش حاضر، تغییر ترکیبات بیوشیمیایی حشرات کامل نسل جدید سن گندم تیمارشده با غلظت‌های زیرکشندۀ نیم‌آزال تی‌اس یک درصد مطالعه شد. نخست، حشرات کامل سن گندم با غلظت‌های مختلف نیم‌آزال (0، 100، 300 و 500 میکرولیتر بر لیتر (μl/l)) ...
بیشتر
ذخیرۀ منابع انرژی در حشرات کامل زمستان‌گذران سن گندم Eurygaster integriceps اهمیت شایان توجهی در بقای زمستانی آنها دارد. در پژوهش حاضر، تغییر ترکیبات بیوشیمیایی حشرات کامل نسل جدید سن گندم تیمارشده با غلظت‌های زیرکشندۀ نیم‌آزال تی‌اس یک درصد مطالعه شد. نخست، حشرات کامل سن گندم با غلظت‌های مختلف نیم‌آزال (0، 100، 300 و 500 میکرولیتر بر لیتر (μl/l)) تحت شرایط مزرعه تیمار شدند و نمونه‌برداری به فواصل زمانی 3، 6 و 12 روز بعد از سم‌پاشی انجام گرفت. در مرحلۀ دوم، یک هفته پس از سم‌پاشی اول، تعدادی از حشرات مرحلۀ اول مجدداً با غلظت‌های مشابه تیمار شد و نمونه‌برداری 3، 6 و 12 روز بعد انجام گرفت. میزان قند، گلیکوژن، چربی و پروتئین موجود برای هر یک از دو جنس نر و ماده در چهار تکرار بر حسب میلی‌گرم بر گرم وزن تر بدن حشره تعیین شد. نتایج نشان داد که نیم‌آزال تأثیر معناداری بر میزان چربی، گلیکوژن، قند، پروتئین و محتوای کل ذخایر انرژی (001/0P<) دارد و هر سه غلظت سبب افزایش میزان چربی و پروتئین در مقایسه با شاهد شده‌اند. به‌طوری که پس از کسر اثر شاهد، چربی 53/85، 3/97 و 22/108 درصد و پروتئین 62/4، 23/14 و 27/34 درصد به‌ترتیب در غلظت‌های 100، 300 و 500 μl/l افزایش یافته‌اند. میزان گلیکوژن در اولین غلظت به میزان 35/27 درصد کاهش داشته و در بقیۀ غلظت‌ها تفاوت معناداری را با شاهد نشان نداده است. همچنین میزان قند در مقایسه با شاهد به‌ترتیب در سه غلظت 9/9، 37/27 و 76/43 درصد کاهش یافته است. در مجموع محتوای کل ذخایر انرژی در سه غلظت تأثیرات افزایشی نشان داده و گذر زمان و نیز سم‌پاشی مجدد این افزایش را تشدید کرده است. این فاکتور بین دو جنس نر و ماده تفاوت معناداری نداشته است
مقاله پژوهشی
پویان مصلحی؛ علی علیزاده؛ محمد قدمیاری
چکیده
گلوتاتیون اس‌ترانسفرازها نقش بسیار مهمی در غیرسمی کردن ترکیبات آفت‌کش و مقاومت حشرات در برابر حشره‌کش‌ها ایفا می‌کنند. در این پژوهش تفاوت فعالیت آنزیم‌های گلوتاتیون اس‌ترانسفراز در دو فرم تابستانه و زمستانه پسیل بررسی شده است و اثر غلظت‌های مختلف پی‌پرونیل بوتوکساید (PBO) (5/0، 1، 2، 4 و 8 میلی‌گرم بر لیتر) روی حشرات کامل پسیل پسته ...
بیشتر
گلوتاتیون اس‌ترانسفرازها نقش بسیار مهمی در غیرسمی کردن ترکیبات آفت‌کش و مقاومت حشرات در برابر حشره‌کش‌ها ایفا می‌کنند. در این پژوهش تفاوت فعالیت آنزیم‌های گلوتاتیون اس‌ترانسفراز در دو فرم تابستانه و زمستانه پسیل بررسی شده است و اثر غلظت‌های مختلف پی‌پرونیل بوتوکساید (PBO) (5/0، 1، 2، 4 و 8 میلی‌گرم بر لیتر) روی حشرات کامل پسیل پسته در میزان مهار فعالیت این آنزیم با استفاده از سوبسترای 1، کلرو 2 و 4 دی‌نیترو بنزن ((CDNB انجام گرفته است. همچنین میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون اس‌ترانسفراز در زمان‌های 0، 1، 2، 4 و 6 ساعت پس از تیمار حشرات کامل با دزی که بیشترین مهارکنندگی را روی این آنزیم داشت، سنجش شده است. نتایج نشان داد که میزان فعالیت آنزیم در فرم‌های مختلف پسیل با هم ختلاف معناداری (05/0< P) نداشتند و کمترین میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون اس‌ترانسفراز، یا به عبارتی بیشترین میزان مهارکنندگی توسط پایپرونیل بوتوکساید در غلظت 5/0میلی‌گرم بر لیتر دیده شد و بیشترین مهارکنندگی در زمان 4 ساعت بعد از کاربرد سینرژیست (PBO) صورت گرفت. با توجه به نتایج این پژوهش چنین به نظر می‌رسد که بتوان با کاربرد مناسب دز PBO، آنزیم گلوتاتیون اس‌ترانسفراز را مهار و با در نظر گرفتن زمان حداکثر مهار توسط این سینرژیست در مدیریت مقاومت پسیل به آفت‌کش‌ها سود برد.
مقاله پژوهشی
زینب البرزی؛ آرش زیبایی؛ جلال جلالی سندی؛ آزاده کریمی ملاطی؛ بابک ربیعی؛ مهدی سلیمی
چکیده
در این پژوهش، لکتین استخراج‌شده از قارچ بیمارگر گیاهی Sclerotinia sclerotiorum، به رژیم غذایی لاروهای سن سوم پروانۀ سفیده بزرگ اضافه گردید و پس از 5 روز تأثیر آن بر مرگومیر، تغذیه و متابولیسم حد واسط آنها بررسی شد. غلظت‌های 5/0، 1 و 2 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر لکتین مذکور به مرگومیر 20 تا 66 درصدی در لاروهای تیمارشده منجر شد. شاخص‌های تغذیۀ لاروهای ...
بیشتر
در این پژوهش، لکتین استخراج‌شده از قارچ بیمارگر گیاهی Sclerotinia sclerotiorum، به رژیم غذایی لاروهای سن سوم پروانۀ سفیده بزرگ اضافه گردید و پس از 5 روز تأثیر آن بر مرگومیر، تغذیه و متابولیسم حد واسط آنها بررسی شد. غلظت‌های 5/0، 1 و 2 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر لکتین مذکور به مرگومیر 20 تا 66 درصدی در لاروهای تیمارشده منجر شد. شاخص‌های تغذیۀ لاروهای تیمارشده نسبت به شاهد کاهش معناداری نشان دادند. میزان هزینۀ متابولیک نیز در لاروهای تیمارشده با لکتین نسبت به شاهد افزایش معناداری را نشان داد. فعالیت آنزیم‌های گوارشی همچون آلفا- آمیلاز، گلوکوزیدازها، لیپاز، پروتئازهای عمومی و اختصاصی (سرین و اگزوپپتیداز) لاروهای تغذیه‌شده با غلظت‌های مختلف لکتین نیز کاهش معناداری نسبت به شاهد نشان داد. اگرچه فعالیت آسپارتات آمینو ترانسفراز و گاما- گلوتامیل ترانسفراز در لاروهای تغذیه‌شده روی غلظت‌های 1 و 2 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر لکتین افزایش معناداری را نشان داد، فعالیت آلانین آمینوترانسفراز کاهش معناداری نسبت به شاهد داشت. فعالیت اسید فسفاتاز تفاوت معناداری را بین لاروهای شاهد و تیمار نداشت، اما فعالیت آلکالین فسفاتاز کاهش معناداری را نشان داد. فعالیت لاکتات دهیدروژناز در لاروهای تغذیه‌شده روی غلظت 2 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر لکتین افزایش معناداری داشت، اما فعالیت آلدولاز در لاروهای شاهد و تغذیه‌شده از غلظت 5/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر لکتین بیشتر از دیگر تیمار‌ها بود. میزان درشت مولکول‌های ذخیره‌ای، پروتئین، تری‌گلیسرید و گلیکوژن در لاروهای تغذیه‌شده با لکتین کمتر از شاهد بود. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که لکتین قارچ Sclerotinia sclerotiorum به مرگومیر و اختلال در فیزیولوژی گوارش و متابولیسم حد واسط لاروهای سفیدۀ بزرگ کلم منجر می‌شود و می‌تواند به عنوان یک مولکول سمی در کنترل این آفت به‌کار رود.
مقاله پژوهشی
جهانشیر امینی؛ زینب عزیزی؛ مهیار شیخ الاسلامی
چکیده
طی بازدیدهایی که از باغ‌های گردو در شهرستان کرمانشاه به عمل آمد، از ریشه و طوقه و خاک همراه ریشه و طوقۀ درختان گردو که علائم زوال، پوسیدگی طوقه و ریشۀ مشکوک به آلودگی Pythium وPhytophthora داشتند نمونه‌هایی جمع‌آوری شد. نمونه‌ها در آزمایشگاه روی محیط‌های کشت عمومی و نیمه‌انتخابی کشت شد. بر اساس خصوصیات مرفولوژیک، اندام‌های جنسی و غیرجنسی ...
بیشتر
طی بازدیدهایی که از باغ‌های گردو در شهرستان کرمانشاه به عمل آمد، از ریشه و طوقه و خاک همراه ریشه و طوقۀ درختان گردو که علائم زوال، پوسیدگی طوقه و ریشۀ مشکوک به آلودگی Pythium وPhytophthora داشتند نمونه‌هایی جمع‌آوری شد. نمونه‌ها در آزمایشگاه روی محیط‌های کشت عمومی و نیمه‌انتخابی کشت شد. بر اساس خصوصیات مرفولوژیک، اندام‌های جنسی و غیرجنسی و میزان رشد کلنی قارچ در دماهای مختلف و تطابق با منابع معتبر، سیزده جدایه متعلق به سه گونۀ Phytophthora cactorum و P. citricola و گونۀ Pythium sp.شناسایی و تشخیص داده شد. خصوصیات جدایه پیتیوم با هیچ یک از گونه‌های شناخته‌شدۀ Pythium در منابع معتبر مطابقت نداشت. دو جدایۀ Pythium sp. (1) و Pythium sp. (2) به‌ترتیب از بافت ریشۀ آلوده درخت گردو و خاک‌آلوده جداسازی گردید. آزمون بیماری‌زایی جدایۀ پیتیوم به همراه دو گونۀ Phytophthora بر روی شاخه‌های بریدۀ گردو در شرایط آزمایشگاه و همچنین دانهال‌های گردو در گلخانه انجام گرفت. بر اساس نتایج آزمایشگاهی گونۀ Phytophthora cactorum بیشترین میزان توسعۀ بیماری را روی شاخه‌های بریدۀ گردو به خود اختصاص داد و با گونۀ Pythium sp.(1) در یک گروه آماری قرار گرفت. گونۀPhytophthora citricola وPythium sp.(2) در گروه بعدی آماری قرار گرفتند. در آزمایش گلخانه‌ای گونۀ P. citricolaو P. cactorum به‌ترتیب بعد از هشت و دوازده روز منجر به مرگ کامل دانهال‌های گردو شدند. جدایه‌هایPythium sp. بعد از گذشت چهارده روز باعث خشکیدگی ساقه و برگ‌ها و مرگ دانهال‌ها شدند.
مقاله پژوهشی
آرزو شاهینی؛ بهزاد حبیب پور؛ سعید محرمی پور؛ مینا کوه جانی گرجی
چکیده
امروزه ترکیبات اکدایستروئیدی، از جمله فیتو‌اکدایستروئید‌ها و آنالوگ‌های اکدایسون، به دلیل توانایی کنترل آفات مورد توجه قرار گرفته‌اند. آگونیست‌های هورمون پوست‌اندازی با اختلال در پوست‌اندازی باعث مرگ زودرس آفت می‌شوند و برای موجودات غیرهدف، ایمن‌‌اند. هدف از این مطالعه بررسی اثرهای ترکیبات اکدایستروئیدی موجود در گیاه سیلن ...
بیشتر
امروزه ترکیبات اکدایستروئیدی، از جمله فیتو‌اکدایستروئید‌ها و آنالوگ‌های اکدایسون، به دلیل توانایی کنترل آفات مورد توجه قرار گرفته‌اند. آگونیست‌های هورمون پوست‌اندازی با اختلال در پوست‌اندازی باعث مرگ زودرس آفت می‌شوند و برای موجودات غیرهدف، ایمن‌‌اند. هدف از این مطالعه بررسی اثرهای ترکیبات اکدایستروئیدی موجود در گیاه سیلن ایرانی Silene aucheriana در مقایسه با آفت‌کش هالوفنوزاید5 روی موریانۀ .sp Reticulitermesو محاسبۀ مقادیر LT50 وLT90 ترکیبات ذکرشده روی موریانۀ Reticulitermes sp. در قالب آزمون‌های انتخابی و غیر‌انتخابی است. تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش پروبیت نشان داد که با افزایش غلظت، زمان مرگومیر (LT50 و LT90) کاهش یافت. درصد مرگومیر محاسبه‌شده در غلظت‌های 1000، 2500، 5000 و 10000 پی‌پی‌ام هالوفنوزاید در آزمون انتخابی به‌ترتیب 54، 60، 76 و 80 درصد و برای عصارۀ گیاه S. aucheriana در غلظت‌های 5، 10، 20 و 40 درصد به‌ترتیب 58، 68، 75 و 89 درصد بود. این ترکیبات (هالوفنوزاید و عصارۀ سیلن) سبب ایجاد بدشکلی و اختلال در پوست‌اندازی در موریانۀ Reticulitermes sp. شد. نتایج نشان داد که این ترکیبات (هالوفنوزاید و عصارۀ سیلن) می‌توانند راه حل مناسبی برای کنترل موریانۀ Reticulitermes sp. باشند. بنابر‌این برای کنترل موریانه‌ها لازم است مطالعات جامعی روی ترکیبات اکدایستروئیدی انجام گیرد.
مقاله پژوهشی
رحیم مهرابی؛ نسیم کرمی؛ محمد ترابی
چکیده
لکۀ خرمایی گندم که توسط قارچ Pyrenophora tritici-repentis ایجاد می‌گردد، به عنوان یک بیماری مهم گندم همه ساله خسارات فراوانی به بار می‌آورد. استفاده از تکنیک‌های دقیق، سریع و کم‌هزینه برای ارزیابی لاین‌های گندم نسبت به بیماری‌های مهم همواره مورد توجه به‌نژادگران بوده است. در این تحقیق واکنش 20 لاین گندم نسبت به ToxA که مهم‌ترین فاکتور بیماری‌زایی ...
بیشتر
لکۀ خرمایی گندم که توسط قارچ Pyrenophora tritici-repentis ایجاد می‌گردد، به عنوان یک بیماری مهم گندم همه ساله خسارات فراوانی به بار می‌آورد. استفاده از تکنیک‌های دقیق، سریع و کم‌هزینه برای ارزیابی لاین‌های گندم نسبت به بیماری‌های مهم همواره مورد توجه به‌نژادگران بوده است. در این تحقیق واکنش 20 لاین گندم نسبت به ToxA که مهم‌ترین فاکتور بیماری‌زایی P. tritici-repentisاست، با استفاده از تزریق توکسین ارزیابی شد. نتایج نشان داد که 9 لاین به همراه رقم Grandin به عنوان شاهد حساس، علائم نکروز را 48 ساعت پس از تزریق توکسین نشان داد و به عنوان لاین‌های حساس به ToxA و بقیۀ لاینها به عنوان لاین‌های مقاوم به توکسین شناسایی شدند. همچنین آزمون PCR با استفاده از آغازگرهای اختصاصی ژن حساسیت Tsn1 انجام گردید. نتایج نشان داد که لاین‌های حساس قادر به تکثیر باند به اندازۀ bp 380 بودند که بیانگر وجود ژن حساسیت Tsn1 است. همۀ لاین‌های مقاوم در آزمون تزریق توکسین، در آزمون PCR نیز قادر به تکثیر ژن Tsn1 نبودند که مؤید نتایج تزریق توکسین بود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، از این روش می‌توان برای غربالگری مقدماتی لاین‌های گندم به عنوان انتخاب منفی برای شناسایی لاین‌های حساس و حذف آنها از برنامه‌های بهنژادی استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
ابوالفضل ناظمی؛ جهانگیر خواجه علی
چکیده
تریپس پیاز (Thrips tabaci) اصلیترین آفت مزارع پیاز در استان اصفهان به حساب میآید. کشاورزان برای مبارزه با این آفت اغلب از آفت‌کش‌ها استفاده می‌کنند. یکی از حشرهکشهای کاربردی در برابر تریپس پیاز حشرهکش ایمیداکلوپرید است. به منظور ارزیابی حساسیت تریپس در برابر این حشرهکش 10 جمعیت تریپس پیاز از نقاط اصلی پیازکاری در استان ...
بیشتر
تریپس پیاز (Thrips tabaci) اصلیترین آفت مزارع پیاز در استان اصفهان به حساب میآید. کشاورزان برای مبارزه با این آفت اغلب از آفت‌کش‌ها استفاده می‌کنند. یکی از حشرهکشهای کاربردی در برابر تریپس پیاز حشرهکش ایمیداکلوپرید است. به منظور ارزیابی حساسیت تریپس در برابر این حشرهکش 10 جمعیت تریپس پیاز از نقاط اصلی پیازکاری در استان اصفهان انتخاب شد. این جمعیت‌ها پس از تکثیر در آزمایشگاه با استفاده از روش زیستسنجی غوطهوری برگ در معرض غلظت‌های مشخصی از آفت‌کش ایمیداکلوپرید قرار گرفتند. میزان LC50 به‌دست‌آمده با جمعیت هرند به عنوان مرجع حساس مقایسه شد. نتایج نشان‌دهندۀ وجود سطوح متفاوتی از مقاومت در بیشتر جمعیت‌های بررسی‌شده بود. به منظور بررسی سازوکارهای ایجاد مقاومت، جمعیت‌های تریپس پیاز به‌صورت پیشتیمار در معرض دو سینرژیست PBO (پایپرونیل بوتوکساید) و DEM (دی‌اتیل مالئات) به‌ترتیب به عنوان مهارکنندۀ مونواکسیژنازها و گلوتاتیون اس‌ترانسفرازها قرار گرفت. نتایج نشان داد که مکانیزمهای آنزیمی مزبور در ایجاد مقاومت نقش اساسی ندارند. ردیابی مقاومت تقاطعی در بین جمعیت‌های مقاوم نشان داد که مقاومت تقاطعی بالایی در اغلب جمعیت‌های مقاوم به ایمیداکلوپرید در برابر استامیپرید حشرهکش دیگری از گروه نئونیکوتینوئیدها وجود ندارد.
مقاله پژوهشی
فریدون پاداشت‌دهکایی؛ نشمیل اختیاری؛ سید علی الهی نیا؛ سمیه داریوش؛ حسن پورفرهنگ
چکیده
تحقیق حاضر به منظور بررسی تنوع شدت بیماری‌زایی در 290 جدایۀ (هفت جمعیت) Rhizoctonia solani AG-1 IA عامل بیماری سوختگی غلاف برنج و دستیابی به جدایه‌هایی با شدت بیماری‌زایی بالا انجام گرفت. این بررسی از طریق مطالعۀ بیماری‌زایی و میزان تولید سختینه روی چهار رقم برنج به‌عنوان نمایندگان واکنش‌های متفاوت مشاهده‌ای به بیماری، به روش مایه‌زنی برگ ...
بیشتر
تحقیق حاضر به منظور بررسی تنوع شدت بیماری‌زایی در 290 جدایۀ (هفت جمعیت) Rhizoctonia solani AG-1 IA عامل بیماری سوختگی غلاف برنج و دستیابی به جدایه‌هایی با شدت بیماری‌زایی بالا انجام گرفت. این بررسی از طریق مطالعۀ بیماری‌زایی و میزان تولید سختینه روی چهار رقم برنج به‌عنوان نمایندگان واکنش‌های متفاوت مشاهده‌ای به بیماری، به روش مایه‌زنی برگ بریده به همراه اندازه‌گیری رشد میسیلیومی، اجرا شد. بر اساس آزمون بیماری‌زایی، واکنش چهار رقم تحت آزمایش به هر یک از جمعیت‌های بیمارگر به‌طور معناداری متفاوت بود. در هر جمعیت همۀ جدایه‌ها درجات متنوعی از شدت بیماری روی هر یک از چهار رقم برنج و شاخص‌های میسیلیومی و سختینه (تعداد و وزن) را نشان دادند. در تجزیۀ خوشه‌ای بر اساس شدت بیماری روی هر یک از چهار رقم برنج به همراه ضریب تغییراتشان در هر جمعیت بیمارگر، یک گروه عملکرد پایدارتری در بیماری‌زایی در یک طیف متفاوت ژنتیکی از ارقام برنج داشتند. بر اساس این یافته‌ها، شش، دو، پنج و یک جدایۀ پرآزار به‌ترتیب از رشت، تنکابن، آمل و گلستان می‌تواند بعد از آزمایش‌های گلخانه‌ای یا مزرعه‌ای و انتخاب مناسب‌ترین جدایه‌ها برای تعیین واکنش صحیح ارقام و لاین‌های برنج در برنامه‌های اصلاحی در شمال ایران به‌کار روند.
مقاله پژوهشی
سید یوسف بهروز؛ محمد سالاری؛ مهدی پیرنیا؛ سید کاظم صباغ
چکیده
به منظور شناسایی گونه‌های Ramularia روی گیاهان دارویی، نمونه‌های دارای علایم لکه‌برگی از نقاط مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد طی فصول بهار، تابستان و اوایل پاییز سال‌های 92-1391 جمع‌آوری و از لحاظ خصوصیات ریخت‌شناسی تحت مطالعه قرار گرفتند. بر اساس ویژگی‌های ریختی مربوط به کنیدیوفور و کنیدیوم، نه گونه شناسایی شدند. از این میان گونه‌های ...
بیشتر
به منظور شناسایی گونه‌های Ramularia روی گیاهان دارویی، نمونه‌های دارای علایم لکه‌برگی از نقاط مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد طی فصول بهار، تابستان و اوایل پاییز سال‌های 92-1391 جمع‌آوری و از لحاظ خصوصیات ریخت‌شناسی تحت مطالعه قرار گرفتند. بر اساس ویژگی‌های ریختی مربوط به کنیدیوفور و کنیدیوم، نه گونه شناسایی شدند. از این میان گونه‌های veronicae R. و winteri .R برای اولین بار از ایران گزارش می‌شوند. به علاوه این اولین بار است که در ایران گونه‌های R. beccabungae، R. marrubii و R. variabilis به‌ترتیب از گیاهان Veronica anagallis-aquatica، Sideritis montana و Verbascum sinuatum جداسازی و شناسایی می‌شوند.
مقاله پژوهشی
عبدالله معصومی؛ ثمین حسینی؛ روح‌الله صابری ریسه؛ احمد حسینی
چکیده
ویروس موزاییک زرد لوبیا (Bean yellow mosaic virus, BYMV) یکی از ویروس‌های مهم خسارت‌زاست که مدیریت آن به علت دامنۀ میزبانی وسیع و ناقلان زیاد، همواره مشکل‌زا بوده است. در این پژوهش برای کنترل این ویروس در 16 ژنوتیپ مختلف لوبیای معمولی از سه سویۀ CHA0، VUPF5 و VUPF5Δ باکتری Pseudomonas fluorescensاستفاده شد. بذرهای لوبیا قبل از کشت با سوسپانسیونی به میزان cfu/cc 108 ...
بیشتر
ویروس موزاییک زرد لوبیا (Bean yellow mosaic virus, BYMV) یکی از ویروس‌های مهم خسارت‌زاست که مدیریت آن به علت دامنۀ میزبانی وسیع و ناقلان زیاد، همواره مشکل‌زا بوده است. در این پژوهش برای کنترل این ویروس در 16 ژنوتیپ مختلف لوبیای معمولی از سه سویۀ CHA0، VUPF5 و VUPF5Δ باکتری Pseudomonas fluorescensاستفاده شد. بذرهای لوبیا قبل از کشت با سوسپانسیونی به میزان cfu/cc 108 از سویههای باکتری آغشته شدند. این آزمون در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار انجام گرفت. در همۀ تیمار‌ها بهجز شاهد سالم، بوته‌ها در مرحلۀ دوبرگی با یک سویۀ BYMV به طریق مکانیکی مایه‌زنی شدند و پس از برداشت بوته‌های لوبیا، میزان کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کارتنوییدها و سه عنصر غذایی روی، منیزیم و آهن ارزیابی شد. نتایج نشان داد که سویههای باکتریایی توانستند در بسیاری از ژنوتیپها میزان کلروفیل a، b، کلروفیل کل، کارتنوییدها، روی، منیزیم و آهن را به‌صورت معناداری نسبت به شاهد آلوده به ویروس افزایش دهند. در مجموع در میان سه سویه، VUPF5Δ و CHA0 مؤثرتر از VUPF5 بودند و بهترین اثر مربوط به سویۀ VUPF5Δ بود.
مقاله پژوهشی
فرزانه عبدی؛ شهزاد ایرانی پور؛ میرجلیل حجازی
چکیده
در این بررسی اثر تجربۀ قبلی پارازیتیسم و آمیزش با نر در زنبور Trissolcus djadetshkoe Rjachowsky (Hym. Scelionidae) پارازیتویید تخم سن گندم در قالب واکنش تابعی بررسی شد. تراکم‌های 2، 4، 7، 14، 28 و 56 تخم میزبان در 20، 20، 15، 15، 10 و 10 تکرار به‌مدت 24 ساعت درون لوله‌های آزمایش 10 × 5/1 سانتی‌متر به تک ماده‌های با تجربه‌های مختلف ارائه شد. در دو آزمایش مختلف، ماده‌های ...
بیشتر
در این بررسی اثر تجربۀ قبلی پارازیتیسم و آمیزش با نر در زنبور Trissolcus djadetshkoe Rjachowsky (Hym. Scelionidae) پارازیتویید تخم سن گندم در قالب واکنش تابعی بررسی شد. تراکم‌های 2، 4، 7، 14، 28 و 56 تخم میزبان در 20، 20، 15، 15، 10 و 10 تکرار به‌مدت 24 ساعت درون لوله‌های آزمایش 10 × 5/1 سانتی‌متر به تک ماده‌های با تجربه‌های مختلف ارائه شد. در دو آزمایش مختلف، ماده‌های تلقیح‌شده با ماده‌های باکره و ماده‌های با تجربۀ پارازیتیسم قبلی با ماده‌های بیتجربه مقایسه شدند. همۀ آزمایشها در اتاقک رشدی با دمای C º1± 26، رطوبت نسبی 10± 50% و دورۀ نوری 16 ساعت روشنایی در شبانهروز انجام گرفت. واکنش همۀ پارازیتوییدها از نوع سوم بود. ماده‌های باتجربه در همۀ تراکمها پارازیتیسم کمتری نشان دادند. بیشینۀ نرخ حملۀ برآوردشدۀ ماده‌های باتجربه 14 و ماده‌های بیتجربه 34 عدد بود. به نظر می‌رسد تلاش تولید مثلی قبلی ماده‌های گروه اول موجب تخلیۀ انرژی تولید مثلی بعدی آنها شده است. تفاوت ملایمتری بین ماده‌های باکره و بارور نیز دیده شد (25 در برابر 17). این تفاوت احتمالاً به هزینۀ کمتر تولید فرزندان نر در ماده‌های باکره بر می‌گردد. احتمالاً تغییر در انتخاب جنسیت برای ماده هزینهساز است.
مقاله پژوهشی
سید علی اصغر فتحی؛ ندا صلحی؛ علی گلی زاده؛ مهدی حسن پور
چکیده
بید گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick) یکی از آفات مهم گوجه‌فرنگی Solanum lycopersicum L. است. در این تحقیق ویژگی‌های چرخۀ زیستی بید گوجه‌فرنگی روی پنج رقم گوجه‌فرنگی به نام‌های Super Strain B، Super Chief، Early Urbana Y111، Mobil و Early Urbana Y در شرایط گلخانه‌ای مطالعه شد. نتایج نشان داد که رشدونمو لاروی روی رقم‌های Mobil و Early Urbana Y در مقایسه با دیگر رقم‌های تحت مطالعه کندتر ...
بیشتر
بید گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick) یکی از آفات مهم گوجه‌فرنگی Solanum lycopersicum L. است. در این تحقیق ویژگی‌های چرخۀ زیستی بید گوجه‌فرنگی روی پنج رقم گوجه‌فرنگی به نام‌های Super Strain B، Super Chief، Early Urbana Y111، Mobil و Early Urbana Y در شرایط گلخانه‌ای مطالعه شد. نتایج نشان داد که رشدونمو لاروی روی رقم‌های Mobil و Early Urbana Y در مقایسه با دیگر رقم‌های تحت مطالعه کندتر بود. تعداد تخم‌های گذاشتهشده به ازای ماده روی رقم Super Strain B بیشترین (7/3 ± 05/114) و روی رقم Early Urbana Y کمترین (4/4 ± 95/105) بود. کمترین درصد بقا از تخم تا حشرۀ کامل روی رقم Early Urbana Y مشاهده شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) به‌ترتیب روی رقم‌های Super Strain B، Super Chief، Early Urbana Y111، Mobil و Early Urbana Y کاهش معناداری داشت. کمترین نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) (141/1 بر روز) و طولانیترین طول دورۀ نسل (T) (44/28 روز) روی رقم Early Urbana Y محاسبه شد. بنابر‌این، در بین ارقام تحت مطالعه، رقم Super Strain B مطلوبترین میزبان و رقم Early Urbana Y نامطلوبترین میزبان برای رشد جمعیت T. absoluta است.
مقاله پژوهشی
مینا رحیمی؛ اکبر قاسمی کهریزه؛ محمود محمود پوریوسف میاندواب
چکیده
سن گندم، Eurygaster integriceps Put. مهم‌ترین آفت گندم در ایران و کشورهای همسایه است که می‌تواند موجب کاهش شایان توجه عملکرد محصول شود. یکی از روش‌های کنترل آن استفاده از ارقام مقاوم است. به منظور مقایسۀ میزان مقاومت آنتی‌زنوزی و آنتی‌بیوزی 9 رقم زراعی گندم نسبت به این آفت، آزمایش‌هایی در شرایط مزرعه‌ای انجام گرفت. در یک سری «آزمون انتخاب ...
بیشتر
سن گندم، Eurygaster integriceps Put. مهم‌ترین آفت گندم در ایران و کشورهای همسایه است که می‌تواند موجب کاهش شایان توجه عملکرد محصول شود. یکی از روش‌های کنترل آن استفاده از ارقام مقاوم است. به منظور مقایسۀ میزان مقاومت آنتی‌زنوزی و آنتی‌بیوزی 9 رقم زراعی گندم نسبت به این آفت، آزمایش‌هایی در شرایط مزرعه‌ای انجام گرفت. در یک سری «آزمون انتخاب میزبان» در مزرعه تعداد سن‌های مادر جلب‌شده به هر یک از بوته‌ها به عنوان شاخص آنتی‌زنور تعیین گردید. همچنین تعداد تخم آفت در مترمربع روی ارقام و تعداد بوته‌ها، جوانه‌ها و خوشه‌های آسیب‌دیده برای بررسی مکانیسم آنتی‌زنور به‌کار گرفته شد. برای بررسی مکانیسم آنتی‌بیوز، پوره‌های سن دوم آفت در روی بوته‌های کاشته‌شده در گلدان تحت پرورش قرار گرفت. وزن پوره‌ها در روز چهاردهم بعد از رهاسازی، میزان تلفات و طول دورۀ پورگی به عنوان شاخص‌های آنتی‌بیوز تجزیه و تحلیل شد. بر اساس نتایج تجزیۀ واریانس داده‌ها دربارۀ همۀ صفات تحت بررسی، اختلاف میان ارقام آزمایش معنادار بود (05/0 P≤). با استفاده از تجزیه خوشه‌ای به روش UPGMA و بر اساس فاصلۀ اقلیدسی، 9 رقم تحت بررسی در پنج گروه مجزا قرار گرفتند و ارقام الوند، سرداری و آذر 2 با قرار گرفتن در یک گروه، بیشترین مقاومت را نسبت به سن گندم داشتند.
مقاله پژوهشی
خشنود نوراللهی؛ معصومه شهبازی
چکیده
لکه نواری یکی از مهم‌ترین بیماری‌های جو در استان ایلام است که قارچ Pyrenophora graminea آن را ایجاد می‌کند. برای تعیین ساختار ژنتیکی جمعیت‌های قارچ P. graminea از گیاهان آلودۀ جو در مزارع مناطق مختلف استان ایلام که زخم‌های قهوه‌ای‌رنگ نواری در اندام‌های هوایی داشتند، به‌طور تصادفی نمونه‌برداری صورت گرفت. در نهایت 69 جدایه از نمونه‌های آلوده ...
بیشتر
لکه نواری یکی از مهم‌ترین بیماری‌های جو در استان ایلام است که قارچ Pyrenophora graminea آن را ایجاد می‌کند. برای تعیین ساختار ژنتیکی جمعیت‌های قارچ P. graminea از گیاهان آلودۀ جو در مزارع مناطق مختلف استان ایلام که زخم‌های قهوه‌ای‌رنگ نواری در اندام‌های هوایی داشتند، به‌طور تصادفی نمونه‌برداری صورت گرفت. در نهایت 69 جدایه از نمونه‌های آلوده با استفاده از محیط کشت سیب‌زمینی ـ دکستروز ـ آگار به‌دست آمد. برای آزمون بیماری‌زایی عامل بیماری به دلیل تولید نشدن اسپور کافی در محیط کشت مصنوعی از روش ساندویچی برای آلوده‌سازی بذرها استفاده شد. برای مطالعۀ تنوع ژنتیکی در جدایه‌ها از هشت نشانگر ISSR مخصوص قارچP. gramineaاستفاده گردید. تعداد کل 171 آلل در بین همۀ جمعیت‌ها در اثر آغازگر بین ریزماهواره مشخص شدند. تعداد آلل‌ها برای هر نشانگر از 16 تا 30 عدد متغیر بودند.گروه‌بندی جدایه‌ها بر اساس ضریب تشابه دایس و روش UPGMA انجام گرفت و بر این اساس سیزده گروه مشخص شد. مقایسۀ پارامترهای مربوط به تنوع ژنتیکی در جمعیت‌ها نشان داد که جمعیت دره‌شهر )32/0 (h= دارای بالاترین تنوع ژنتیکی است. کوچک‌ترین فاصلۀ ژنتیکی به مقدار 019/0 بین جمعیت‌های آسمان‌آباد و سیروان مشاهده گردید. بر اساس فنوگرام به‌دست‌آمده برای جمعیت‌ها، دو گروه جمعیت نشان داده شد. یک گروه شامل جمعیت دره‌شهر و گروه بعدی شامل جمعیت‌های ایوان، آسمان‌آباد، سیروان و چرداول بود. تجزیۀ واریانس مولکولی برای مقایسۀ تنوع ژنتیکی داخل و بین جمعیت‌ها نشان داد که بیشترین تنوع مربوط به داخل جمعیت‌ها به مقدار 94 درصد است و میزان تنوع ژنتیکی در بین جمعیت‌ها بسیار کم است و این میزان تنوع ژنتیکی بین جمعیت‌ها را می‌توان با مقدار بالای جریان ژنی به مقدار 576/4 بین جمعیت‌ها توجیه کرد.
مقاله پژوهشی
سید محمد رضا موسوی؛ شیدا شاکری؛ صدیقه محمدی
چکیده
توانایی قارچ‌های Pochonia bulbillosa (Pb)، Pochonia chlamydosporia var. catenulata (Pccat)، Pochonia chlamydosporia var. chlamydosporia (Pcc)، Lecanicillium aphanocladii (La) و Trichoderma harzianum (Th) در آلوده کردن تودۀ تخم نماتد Meloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. در گلخانه نیز تأثیر انفرادی، دوتایی و سه‌تایی این قارچ‌ها در کنترل زیستی نماتد M. javanica روی گیاه بادنجان مطالعه گردید. توانایی قارچ‌ها در ...
بیشتر
توانایی قارچ‌های Pochonia bulbillosa (Pb)، Pochonia chlamydosporia var. catenulata (Pccat)، Pochonia chlamydosporia var. chlamydosporia (Pcc)، Lecanicillium aphanocladii (La) و Trichoderma harzianum (Th) در آلوده کردن تودۀ تخم نماتد Meloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. در گلخانه نیز تأثیر انفرادی، دوتایی و سه‌تایی این قارچ‌ها در کنترل زیستی نماتد M. javanica روی گیاه بادنجان مطالعه گردید. توانایی قارچ‌ها در آلوده کردن تخم و کاهش درصد تفریخ لاروهای سن دوم نماتد در آزمایشگاه به یکدیگر شبیه بود. پس از 8 هفته تفاوت شایان توجهی میان کاربرد انفرادی یا تلفیقی قارچ‌ها روی وزن تر اندام هوایی و ریشۀ گیاه بادنجان دیده نشد. تعداد تخم‌های تشکیلشده (مجموع تخم‌های سالم و آلوده) روی سیستم ریشهای نیز نسبت به شاهد کاهش قابل ملاحظهای نیافت، اما تلفیق قارچ‌ها باعث افزایش درصد آلودگی تخم‌های نماتد شد. هیچکدام از تیمار‌ها نتوانستند نماتد را در حد نماتدکش کادوزافوس کنترل کنند (96%) اما ترکیب قارچ‌های Pccat و La با Pcc (85%) یا Th (83%) توانست نماتد را در حد مطلوبی کنترل کند. بنابر‌این ترکیب قارچ‌های Pccat، La و Pcc یا Pccat، La و Th را می‌توان به عنوان تیمارهای قابل توصیه معرفی کرد.
