مقاله پژوهشی
مهرداد حنیفه‌یی؛ حمید دهقانی؛ رجب چوکان
چکیده
بیماری پژمردگی فوزاریومی، نوعی بیماری محدودکنندۀ کشت خربزه‌ییان در جهان و همچنین در ایران است. یکی از روش‌های کنترل این بیماری استفاده از ارقام مقاوم خربزه و طالبی است. در این تحقیق، 57 تودۀ خربزه و طالبی در شرایط گلخانه برای تعیین وضعیت مقاومت در مقابل بیماری پژمردگی آوندی فوزاریومی و روند تغییرات در فعالیت بیوشیمیایی در قالب ...
بیشتر
بیماری پژمردگی فوزاریومی، نوعی بیماری محدودکنندۀ کشت خربزه‌ییان در جهان و همچنین در ایران است. یکی از روش‌های کنترل این بیماری استفاده از ارقام مقاوم خربزه و طالبی است. در این تحقیق، 57 تودۀ خربزه و طالبی در شرایط گلخانه برای تعیین وضعیت مقاومت در مقابل بیماری پژمردگی آوندی فوزاریومی و روند تغییرات در فعالیت بیوشیمیایی در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار ارزیابی شد. در این مطالعه، ریشه‌های زخمی‌شدۀ گیاهچه‌های یک تا دوبرگی 15روزه در 50 میلی‌لیتر سوسپانسیون حاوی اسپور Fusarium oxysporum f. sp. melonis با غلظت 106 × 1 در میلی‌لیتر به مدت سه تا چهار دقیقه قرار گرفتند و مایه‌زنی شدند و سپس به سینی‌های کشت منتقل گردیدند. سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری و شدت بیماری به همراه پنج صفت فیزیولوژیک اندازهگیری شد. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد بین تودهها برای همۀ صفات تحت مطالعه اختلاف معناداری وجود داشت. مقادیر ضریب همبستگی بین صفات مختلف نشان داد که سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری و شدت بیماری با میزان پراکسیداز، پلی‌فنل اکسیداز، فنل کل، کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز همبستگی منفی و معناداری داشت. برای تعیین دوری و نزدیکی تودهها و همچنین خوشه‌بندی آنها بر مبنای صفات تحت مطالعه، از تجزیۀ خوشه‌ای با روش Ward استفاده شد و با استفاده از معیار مربع فاصلۀ اقلیدوسی تودهها در سه خوشۀ مجزا شامل مقاوم، نیمه‌مقاوم و حساس خوشه‌بندی شدند. در این آزمایش دورترین فاصله (67/28) میان تودههای ایزابل و شادگانی 2 به‌دست آمد و بهترتیب مقاوم‌ترین و حساس‌ترین تودهها به بیماری شناخته شدند. به نظر می‌رسد که با توجه به فاصلۀ بین آنها، با انجام تلاقی و بهره‌گیری از پدیدۀ هتروزیس، می‌توان به نتایجی دست یافت که دارای مقاومت بیشتری نسبت به تودههای تحت بررسی باشد.
مقاله پژوهشی
مهدیه بی غم؛ وحید حسینی نوه؛ حسین اللهیاری
چکیده
در حال حاضر، انتقال ژرم لاین در حشرات روشی گسترده برای تجزیه و تحلیل عملکرد ژن و توسعۀ گونه‌های اصلاح‌شدۀ ژنتیکی است. اطلاعات زیادی دربارۀ نشو و نمای قسمت‌هایی از مغز جنین حشرات موجود نیست. به این منظور، چندین لاین تراریخت T. castaneum به هدف تعیین نقش برخی ژن‌های درگیر در نشو و نمای مغز ایجاد گردید. توالی کامل ژنوم T. castaneumمشخص شده است ...
بیشتر
در حال حاضر، انتقال ژرم لاین در حشرات روشی گسترده برای تجزیه و تحلیل عملکرد ژن و توسعۀ گونه‌های اصلاح‌شدۀ ژنتیکی است. اطلاعات زیادی دربارۀ نشو و نمای قسمت‌هایی از مغز جنین حشرات موجود نیست. به این منظور، چندین لاین تراریخت T. castaneum به هدف تعیین نقش برخی ژن‌های درگیر در نشو و نمای مغز ایجاد گردید. توالی کامل ژنوم T. castaneumمشخص شده است و روش‌هایی نیز برای ایجاد حشرات تراریخت این گونه ارائه شده است. در این پژوهش از عنصر متحرک Bac piggy به عنوان ناقل بهT. castaneum استفاده شد. پلاسمید دهنده حاوی ناحیۀ ژنی مورد نظر، به جنین استرین چشم‌سفید (Tc vermilion-deficient) تزریق گردید. لاین جهش‌یافتۀ چشم‌سفید، دارای آسیب در ژن vermilionاست، اما از طرفی پلاسمید دهندۀ مورد نظر دارای ژن vermilionTc و تحت پروموتر 3xP3 است که سوسک‌های تراریخت را قادر به بیان ژن مذکور و در نتیجه ایجاد رنگ تیرۀ چشم میکند. در این مطالعه، لاین‌های تراریخت حاوی نواحی تنظیمی برخیژن‌های مهم در نشو و نمای مغز ایجاد شدند. این لاین‌ها به منظور ردیابی رشد نئورو بلاست‌ها از ابتدای رشد تا ساختار کاملاً رشدیافته در مغز حشرۀ تراریخت، ساخته شدند. به‌علاوه، این لاین‌ها امکان تشخیص ژن‌ها و مطالعات عملکردیشان را در مغز T. castaneum فراهم خواهند آورد.
مقاله پژوهشی
کامبیز مینایی؛ سید علی اکبر باقریان؛ مریم آل عصفور
چکیده
گونه‌های جنس Scirtothrips Shull حشرات ریزی‌اند که چندین گونۀ آن بر روی محصولات مختلف در دنیا به عنوان آفاتی مهم، شناخته شده‌اند. در این مطالعه، برای نخستین بار گونۀHood S. dorsalis از ایران گزارش میشود. رنگ بدن این گونه به‌طور کلی روشن است، اما بندهای انتهایی شاخک تیره‌اند. بندهای استرنیت شکم به جز در ناحیۀ جلویی میانی از ردیف‌های موهای ...
بیشتر
گونه‌های جنس Scirtothrips Shull حشرات ریزی‌اند که چندین گونۀ آن بر روی محصولات مختلف در دنیا به عنوان آفاتی مهم، شناخته شده‌اند. در این مطالعه، برای نخستین بار گونۀHood S. dorsalis از ایران گزارش میشود. رنگ بدن این گونه به‌طور کلی روشن است، اما بندهای انتهایی شاخک تیره‌اند. بندهای استرنیت شکم به جز در ناحیۀ جلویی میانی از ردیف‌های موهای ریز پوشیده شده است. جمعیت زیادی از این گونهدر باغهای مرکبات جهرم در استان فارس، جنوب ایران، در بهار و تابستان سال 1394جمع‌آوری شده است. تغذیۀ این تریپس از برگها باعث ایجاد شکلهای غیرطبیعی، از جمله باریکشدگی و ضخیم شدن برگها میشود. این آفت، سلولهای اپیدرمی میوهها را سوراخ میکند و حالت چوبپنبهای یا خراشهای نقرهای روی پوست ایجاد میکند. آثار خسارت این گونه بر روی برگها و نیز میوهها شرح داده شده و تصاویر آن ارائه گردیده است. دربارۀ امکان انتقال ویروس توسطS. dorsalis بحث شده است. ویژگی‌های تشخیصی به همراه شکلهای مرتبط تهیه و ارائه شده است.
مقاله پژوهشی
زهرا سجادی؛ سید محمد رضا موسوی؛ غلامرضا معاف پوریان
چکیده
این پژوهش در قالب دو آزمایش فاکتوریل بر پایة طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار طراحی شد. آزمایش اول به‌منظور بررسی توانایی قارچ Trichoderma longibrachiatum در تحریک رشد گیاه میزبان و تأثیر آن بر خصوصیات رویشی گیاه لوبیا قرمز (رقم گلی) و در غیاب نماتد مولد گره ریشه شامل سه فاکتور بافت خاک (در سه سطح لوم-شنی، لوم و لوم-رسی)، مادة آلی (خاک‌برگ در دو سطح ...
بیشتر
این پژوهش در قالب دو آزمایش فاکتوریل بر پایة طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار طراحی شد. آزمایش اول به‌منظور بررسی توانایی قارچ Trichoderma longibrachiatum در تحریک رشد گیاه میزبان و تأثیر آن بر خصوصیات رویشی گیاه لوبیا قرمز (رقم گلی) و در غیاب نماتد مولد گره ریشه شامل سه فاکتور بافت خاک (در سه سطح لوم-شنی، لوم و لوم-رسی)، مادة آلی (خاک‌برگ در دو سطح 5/0 و 2 درصد) و قارچ T. longibrachiatum (در دو سطح 0 و 106 اسپور در هر میلی‌لیتر) بود. در آزمایش دوم نیز اثر سه فاکتور بافت خاک، مادة آلی (خاک‌برگ) و روش کنترل (بدون کنترل، 10 میلی‌لیتر سوسپانسیون اسپور قارچ T. longibrachiatum حاوی 106 اسپور در هر میلی‌لیتر و 2 میلی‌گرم مادة مؤثر بر نماتدکش کادوزافوس از فرم تجارتی گرانول 10% در کیلوگرم خاک) بر خصوصیات رویشی گیاه لوبیا قرمز (رقم گلی)، توانایی قارچ در کنترل نماتد و صفات تکثیری نماتد M. javanica در گیاهان آلوده بررسی شد. قارچ T. longibrachiatum تأثیر معناداری در تحریک رشد گیاه میزبان نداشت. این قارچ بیشترین کارآیی را در خاک لومی یا لوم- شنی حاوی 2% خاک‌برگ نشان داد و توانست فاکتور تولیدمثل نماتد را در انواع بافت‌های آزمایش‌شدة خاک در حد نماتدکش شیمیایی (کادوزافوس) کاهش دهد. گیاه لوبیا در خاک لوم- رسی آلوده به نماتد و بدون خاک‌برگ رشد نکرد و در صورت افزایش خاک‌برگ به خاک رشد آن معنا‌دار نبود.
مقاله پژوهشی
نفیسه پورجواد؛ خدیجه دارابی؛ محمدرضا سبزعلیان
چکیده
در این تحقیق تأثیر کاربرد بقایای گیاهی گونة Lolium perenne حاوی قارچ اندوفایتEpichloe festucae در بستر کشت گیاه گوجه‌فرنگی بر فراسنجه‌های جدول زندگی- باروری و طول مراحل مختلف زندگی پروانة مینوز گوجه‌فرنگی Tuta absoluta در شرایط آزمایشگاهی بررسی شده است. تیمارها شامل بسترهای کشت دارای 5/1 و 5/3 درصد بقایای گیاهی دارای اندوفایت، و 5/1 و 5/3 درصد بقایای ...
بیشتر
در این تحقیق تأثیر کاربرد بقایای گیاهی گونة Lolium perenne حاوی قارچ اندوفایتEpichloe festucae در بستر کشت گیاه گوجه‌فرنگی بر فراسنجه‌های جدول زندگی- باروری و طول مراحل مختلف زندگی پروانة مینوز گوجه‌فرنگی Tuta absoluta در شرایط آزمایشگاهی بررسی شده است. تیمارها شامل بسترهای کشت دارای 5/1 و 5/3 درصد بقایای گیاهی دارای اندوفایت، و 5/1 و 5/3 درصد بقایای گیاهی بدون اندوفایت و شاهد (بدون بقایای گیاهی) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد جمعیت پرورشیافته روی تیمار حاوی 5/3 درصد بقایای گیاهی آلوده به قارچ اندوفایت، دارای بالاترین نرخ مرگ لاروی (28/14درصد) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (05/0±67/8 روز) و کمترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (01/0±08/0 در روز)، نرخ ناخالص افزایش جمعیت (45/3±86/15 تخم)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (01/0±08/1 در روز)، نرخ خالص تولیدمثل (96/2±46/11 تخم)، میانگین تعداد تخم به ازای هر ماده (90/1±45/36) و درصد تفریخ تخم (01/0±75/33) است. تأثیر منفی استفاده از بقایای گیاهی حاوی قارچ اندوفایت در بستر کشت گیاه گوجه‌فرنگی بر شایستگی پروانة مینوز گوجه‌فرنگی ابزار بالقوهای در مدیریت این آفت بهویژه در کشتهای گلخانهای است.
مقاله پژوهشی
مهدی بصیرت؛ علی گلی زاده؛ سید علی اصغر فتحی؛ مهدی حسن پور
چکیده
پسته یکی از مهم‌ترین محصولات باغی کشور است. در سال‌های اخیر، شب‌پرۀ پوست‌خوار میوۀ پسته، Arimania komaroffi به‌صورت یکی از آفات مهم و خسارت‌زای این محصول درآمده است. هدف از انجام این پژوهش، مطالعۀ پارامترهای رشد، و جدول زندگی و تولیدمثلی این آفت روی سه رقم بسیار معمول و با بیشترین سطح زیرکشت، شامل اوحدی، کله‌قوچی و احمدآقایی بود. برای ...
بیشتر
پسته یکی از مهم‌ترین محصولات باغی کشور است. در سال‌های اخیر، شب‌پرۀ پوست‌خوار میوۀ پسته، Arimania komaroffi به‌صورت یکی از آفات مهم و خسارت‌زای این محصول درآمده است. هدف از انجام این پژوهش، مطالعۀ پارامترهای رشد، و جدول زندگی و تولیدمثلی این آفت روی سه رقم بسیار معمول و با بیشترین سطح زیرکشت، شامل اوحدی، کله‌قوچی و احمدآقایی بود. برای این منظور، آزمایش دموگرافی این آفت در شرایط 1± 5/27 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 5± 65 درصد و دورۀ نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی در اتاقک رشد انجام گرفت. بر اساس نتایج، بیشترین طول دورۀ مرحلۀ نابالغ این آفت روی رقم احمدآقایی و معادل 37/50 روز بود. نرخ ناخالص زادآوری روی سه رقم اوحدی، کله‌قوچی و احمدآقایی بهترتیب 65/50، 99/44 و 14/27 تخم به ازای هر حشرۀ ماده بود. نرخ خالص زادآوری روی رقم اوحدی از نظر آماری با رقم احمدآقایی اختلاف معناداری نشان داد. کمترین تعداد تخم گذاشته‌شده به ازای هر ماده در هر روز با تغذیه از رقم احمدآقایی به‌دست آمد و با رقم اوحدی اختلاف معناداری داشت. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ ذاتی تولد (b) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) این آفت با تغذیه از رقم احمدآقایی کمترین مقدار بود و با مقادیر این پارامترها روی رقم اوحدی اختلاف معناداری نشان داد. همچنین طولانی‌ترین متوسط مدت زمان یک نسل روی رقم احمدآقایی مشاهده شد. بنابراین رقم احمدآقایی نسبت به دو رقم دیگر، حساسیت کمتری به آفت دارد.
مقاله پژوهشی
سیدمسلم موسویان؛ مصطفی درویش نیا؛ عیدی بازگیر
چکیده
قارچ Aspergillus parasiticus با تولید افلاتوکسین B1تأثیرات جبران‌ناپذیری بر مصرف‌کنندگان مواد غذایی آلوده به این زهرابۀ قارچی می‌گذارد. در این پژوهش، تیمارهای مختلف pH و غلظت NaCl در محیط کشت مایع قارچ اثر داده شدند و توکسینزایی آنها با استفاده از سه روش محیط کشت نارگیل - آگار، TLC و HPLC بررسی و مشخص شد که افلاتوکسینهای تولیدشده به‌وسیلۀ این ...
بیشتر
قارچ Aspergillus parasiticus با تولید افلاتوکسین B1تأثیرات جبران‌ناپذیری بر مصرف‌کنندگان مواد غذایی آلوده به این زهرابۀ قارچی می‌گذارد. در این پژوهش، تیمارهای مختلف pH و غلظت NaCl در محیط کشت مایع قارچ اثر داده شدند و توکسینزایی آنها با استفاده از سه روش محیط کشت نارگیل - آگار، TLC و HPLC بررسی و مشخص شد که افلاتوکسینهای تولیدشده به‌وسیلۀ این قارچ، زیر نور UV خاصیت فلورسانس دارند. بیشترین توکسینزایی و رشد را در تیمار اسیدیته بهترتیب در 6 و 5 و در تیمار NaCl با غلظت 3 و صفر درصد شاهد بودیم. غلظت‌های بالای نمک باعث جلوگیری از رشد و به تبع آن، تولید توکسین آن میشود. افلاتوکسین B1 بیشترین توکسین تولیدی این قارچ است، بنابراین می‌توان با کنترل این دو عامل از رشد و تولید افلاتوکسین این قارچ تا حدود زیادی پیشگیری کرد و از تأثیرات سوء آن جلوگیری به عمل آورد.
مقاله پژوهشی
مریم عطاپور
چکیده
سفیدة بزرگ کلمPieris brassicae از آفات مهم کلمیان است که زمستان را به صورت شفیره در پناهگاه‌های مختلف به‌سر‌می‌برد. با افزایش سطح زیرکشت دانه‌های روغنی بر اهمیت این آفت در کشور افزوده شده است. با وجود این، در خصوص چگونگی زمستان‌گذرانی این آفت اطلاعات بسیار ناچیزی در دست است. لذا، در این مطالعه شفیره‌های زمستان‌گذران طی ماه‌های‌های ...
بیشتر
سفیدة بزرگ کلمPieris brassicae از آفات مهم کلمیان است که زمستان را به صورت شفیره در پناهگاه‌های مختلف به‌سر‌می‌برد. با افزایش سطح زیرکشت دانه‌های روغنی بر اهمیت این آفت در کشور افزوده شده است. با وجود این، در خصوص چگونگی زمستان‌گذرانی این آفت اطلاعات بسیار ناچیزی در دست است. لذا، در این مطالعه شفیره‌های زمستان‌گذران طی ماه‌های‌های آبان 1391 تا فروردین 1392 جمع‌آوری شد و وضعیت دیاپوزی، نقطة انجماد بدن (SCP)، میزان تحمل به دماهای پایین (10-، 15-، 20-، 25- و 30- درجة سلسیوس)، همچنین دمای کشندة 50 و 80 درصد جمعیت (Ltemp50 و (Ltemp80 مطالعه شد. نتایج نشان داد که شفیرهها طی سه ماه زمستان در فاز اصلی دیاپوزند و اوج سرماسختی و تحمل به دماهای پایین نیز در این سه ماه مشاهده شد. همچنین، نقطة انجماد به طور معناداری در این سه ماه کاهش یافت و Ltemp50 و نقطة انجماد در این زمان بسیار به هم نزدیک شد. به اینترتیب مشخص شد که شفیره‌های این آفت از راهبرد اجتناب از یخزدگی بهره میبرد و دیاپوز و سرماسختی در این آفت به طور کامل بر هم منطبق است. لذا، اوج سرماسختی را در عمق دیاپوز این حشره می‌توان انتظار داشت.
مقاله پژوهشی
حسنا محمدی تبار؛ رضا طلایی حسنلویی؛ حسین اللهیاری؛ جواد کریم زاده اصفهانی؛ احمد عاشوری
چکیده
شب‌پره پشت‌الماسی، Plutella xylostella (L.) (Lep.: Plutellidae)، یک آفت جهانی خطرناک برای محصولات خانواده چلیپائیان به حساب می‌آید. این آفت در مناطق مختلف به حشره‌کش‌های شیمیایی متفاوت و حتی برخی سویه‌های باکتری Bacillus thuringiensis مقاومت نشان داده است. در راستای مدیریت جمعیت این آفت، شناخت ویژگی‌های رشدی جمعیت آن روی میزبان‌های مختلف گیاهی یکی از اقدامات ...
بیشتر
شب‌پره پشت‌الماسی، Plutella xylostella (L.) (Lep.: Plutellidae)، یک آفت جهانی خطرناک برای محصولات خانواده چلیپائیان به حساب می‌آید. این آفت در مناطق مختلف به حشره‌کش‌های شیمیایی متفاوت و حتی برخی سویه‌های باکتری Bacillus thuringiensis مقاومت نشان داده است. در راستای مدیریت جمعیت این آفت، شناخت ویژگی‌های رشدی جمعیت آن روی میزبان‌های مختلف گیاهی یکی از اقدامات لازم و جزو مطالعات پیش‌نیاز محسوب می‌گردد. در این بررسی، اثر سه میزبان گیاهی کلم‌چینی، کلم‌گل و کلزا روی رشدونمو و تولیدمثل شب‌پرة پشت‌الماسی در آزمایشگاه تحت شرایط دمایی 1±25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 10±70 درصد و شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مطالعه شد. زنده‌مانی، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ خالص زادآوری (Ro)، طول دورۀ نسل (T) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) روی هر یک از گیاهان میزبان با روش Carey (1993) محاسبه شد. با استفاده از روش جک‌نایف برای همۀ فراسنجه‌ها تکرار کاذب برآورد شد. نتایج نشان داد که فراسنجه‌های تحت مطالعه روی گیاهان میزبان اختلاف معناداری دارند. کمترین Ro روی کلزا (76/63 ماده/ ماده/ نسل) و بیشترین مقدار آن روی کلم چینی (08/86 ماده/ ماده/ نسل) به‌دست آمد که با مقدار آن روی کلم‌گل تفاوت معناداری داشتند. طول دورۀ یک نسل آفت روی کلزا و کلم‌چینی بهترتیب 78/23 و 1/18 روز تعیین شد. کمترین مقدار فراسنجۀ نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) روی کلزا 001/0± 191/1 (ماده/ ماده/ نسل) و بیشترین آن روی کلم چینی 002/0± 279/1 (ماده/ ماده/ نسل) به‌دست آمد. بیشترین زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت بیدکلم روی کلزا 02/0± 965/3 روز و کمترین آن روی کلم چینی 02/0± 814/2 روز به‌دست آمد. بیشترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت روی کلم چینی (001/0± 246/0 ماده/ ماده/ نسل) و کمترین مقدار روی کلزا (0009/0± 174/0 ماده/ ماده/ نسل) بود. بر مبنای نتایج ما، در ساده‌ترین مفهوم، دور از انتظار نیست که به‌کارگیری برنامه‌های مدیریت تلفیقی این آفت در کلزا به دلیل پایین بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت در مقایسه با کلم چینی از موفقیت نسبی بیشتری برخوردار شود.
مقاله پژوهشی
رضا ابوالفارسی؛ بهزاد حبیب پور؛ علی اشرفی
چکیده
موریانۀ Silvestri (Isoptera: Termitidae) Microcerotermes diversus به دلیل تغذیه از همۀ مواد سلولزی مهم‌ترین آفت اقتصادی ساختمان‌ها در خوزستان است. در دهۀ اخیر استفاده از نانوتکنولوژی به تولید نانوکپسول‌های تهیه‌شده از مواد مختلف و به رهایش کنترل‌شدۀ آفت‌کش‌ها درون آنها کمک کرده است. نئونیکوتینوئیدها، از جمله ایمیداکلوپراید، گروهی از ترکیبات شیمیایی ...
بیشتر
موریانۀ Silvestri (Isoptera: Termitidae) Microcerotermes diversus به دلیل تغذیه از همۀ مواد سلولزی مهم‌ترین آفت اقتصادی ساختمان‌ها در خوزستان است. در دهۀ اخیر استفاده از نانوتکنولوژی به تولید نانوکپسول‌های تهیه‌شده از مواد مختلف و به رهایش کنترل‌شدۀ آفت‌کش‌ها درون آنها کمک کرده است. نئونیکوتینوئیدها، از جمله ایمیداکلوپراید، گروهی از ترکیبات شیمیایی حشره‌کش‌اند که در دو دهۀ اخیر در غالب برنامه‌های کنترل آفات معرفی شده‌اند. در این تحقیق، بررسی کارایی نانوکپسول‌های پایۀ اتیل سلولز حاوی ایمیداکلوپراید و نانوکپسول‌های پایۀ اتیل سلولز بدون بارگذاری روی M.diversus برای اولین بار انجام گرفت. اثرات نانوکپسول‌های پایۀ اتیل سلولز حاوی ایمیداکلوپراید و نانوکپسول‌های پایۀ اتیل سلولز بدون بارگذاری با حدود غلظت 50، 10٠، ۵٠٠ و ١٠٠٠ قسمت در میلیون علیه M. diversusبررسی شد. نتایج نشان داد که اتیل سلولز برای موریانۀ مذکور نه‌تنها اثر کشندگی نداشت، بلکه اثر جلب‌کنندۀ تغذیه‌ای این ماده، مشاهده شد. نتایج آزمون کاغذ‌های صافی تیمارشده با غلظت‌های مختلف این فرمولاسیون نشان داد که در مدت 14 روز، مرگ‌ومیر با افزایش غلظت به‌صورت تدریجی افزایش یافت. یافته‌های این پژوهش، نانوکپسول‌های پایه اتیل سلولز حاوی ایمیداکلوپرید را به عنوان یک فرمولاسیون موریانه‌کش مؤثر پیشنهاد میکند.
مقاله پژوهشی
امیر قاسم زاده؛ سالار جمالی؛ محمدعلی قاسمی
چکیده
نماتد ریشه گرهی Meloidogyne incognita و گل جالیز Orobanche aegyptica انگل ریشۀ گیاهان مختلف محسوب می‌شوند. به منظور بررسی اثر متقابل این دو انگل روی گوجه‌فرنگی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار شامل شاهد، نماتد (2000 عدد لارو سن دوم)، بذر گل جالیز (30 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) و ترکیب نماتد (2000 عدد لارو سن دوم) و بذر گل جالیز (30 میلی‌گرم در ...
بیشتر
نماتد ریشه گرهی Meloidogyne incognita و گل جالیز Orobanche aegyptica انگل ریشۀ گیاهان مختلف محسوب می‌شوند. به منظور بررسی اثر متقابل این دو انگل روی گوجه‌فرنگی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار شامل شاهد، نماتد (2000 عدد لارو سن دوم)، بذر گل جالیز (30 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) و ترکیب نماتد (2000 عدد لارو سن دوم) و بذر گل جالیز (30 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) به‌صورت توأم با چهار تکرار در شرایط گلخانه به اجرا درآمد. گیاهچه‌ها در مرحلۀ چهار برگی با سطوح تیماری فوق مایه‌زنی و به گلدان انتقال یافتند و پس از گذشت 60 روز، صفات موردنظر اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که هر دو عامل باعث کاهش معنا‌دار وزن خشک و تر شاخساره، کلروفیل، تعداد برگ، آب نسبی برگ، مساحت سطح برگ، ارتفاع بوته، طول ریشه، قطر ساقه و میزان کارایی کوانتومی فتوسیستم II در هر دو حالت روشنایی و تاریکی نسبت به شاهد شدند؛ همچنین تعداد لارو سن دوم، کیسه‌های تخم، تعداد اتصالات گل جالیز روی ریشۀ میزبان، شاخص تولیدمثل نماتد، میزان M، F، QP، QN، NPQ، Fo، Fm و Fv در هر دو حالت روشنایی و تاریکی در حالت تیمار توأم افزایش نشان داد. از سوی دیگر، میزان وزن (تر و خشک) و حجم ریشۀ میزبان در مواجهه با نماتد و گل جالیز بهترتیب با افزایش و کاهش همراه بود. همچنین حجم ریشه در تیمار نماتد بیشترین مقدار را داشت. نتایج حاکی از آن است که نماتد مولد گره ریشه و گل جالیز اثر هم‌افزایی بر یکدیگر داشته‌اند.
مقاله پژوهشی
مژگان قلی زاده؛ حسین دشتی؛ روح اله صابری ریسه؛ محمدرضا بی همتا
چکیده
بیماری پاخوره گندم ناشی از قارچGaeumannomycs graminis var. tritici از بیماریهای مهم گندم است که ریشه و طوقه را دچار آسیب میکند. ارزیابی ژرمپلاسم و شناسایی منابع مقاومت، اولین مرحله در تولید ارقام مقاوم به این بیماری است. در این بررسی 221 ژنوتیپ گندم نان، تهیه شده از نقاط مختلف ایران و خارج از کشور، در مقابل جدایه T-41 این قارچ مورد ارزیابی ...
بیشتر
بیماری پاخوره گندم ناشی از قارچGaeumannomycs graminis var. tritici از بیماریهای مهم گندم است که ریشه و طوقه را دچار آسیب میکند. ارزیابی ژرمپلاسم و شناسایی منابع مقاومت، اولین مرحله در تولید ارقام مقاوم به این بیماری است. در این بررسی 221 ژنوتیپ گندم نان، تهیه شده از نقاط مختلف ایران و خارج از کشور، در مقابل جدایه T-41 این قارچ مورد ارزیابی گلخانهای قرار گرفتند. صفات میزان آلودگی ریشه و طوقه (نمره بیماری)، وزن خشک بیولوژیک و ارتفاع در ژنوتیپهای بهاره اندازهگیری شد (از آنجایی که نیاز سرمایی ژنوتیپهای پاییزه در گلخانه برطرف نشد، لذا ژنوتیپهای بهاره به ساقه رفتند و ارتفاع فقط در ژنوتیپهای بهاره اندازهگیری شد). بر اساس میانگین نمره بیماری (Sc) ژنوتیپها به 6 دسته تقسیم شدند، بر این اساس 4 ژنوتیپ کاملا مقاوم (Sc=.)، 42 ژنوتیپ مقاوم (1<Sc≤0)، 42 ژنوتیپ نیمه مقاوم (2<Sc≤1)، 70 ژنوتیپ نیمه حساس (3<Sc≤2)، 45 ژنوتیپ حساس (4<Sc≤3) و 18 ژنوتیپ کاملا حساس (5<Sc≤4) شناسایی شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، رگرسیون لجستیک و کای اسکوئر به خوبی تنوع ژنتیکی موجود در جمعیت را از نظر مقاومت به بیماری و رابطه بین عکسالعمل به بیماری و نوع رشد نشان داد. انواع پاییزه، نسبت به بهاره مقاومت بیشتری داشتند. همچنین با مقایسه تیمارهای شاهد با آلوده مشخص شد که احتمالاً این بیماری سیستم دفاعی گیاه را تحریک میکند که منجر به رشد بیشتر تیمارهای آلوده نسبت به شاهد میشود.
مقاله پژوهشی
آفاق فرجی؛ رقیه همتی؛ علیرضا معرفت
چکیده
پوسیدگی ریشه و طوقۀ لوبیا ناشی از Rhizoctonia solani, Fusarium solaniوFusarium oxysporum از بیماریهای مهم لوبیا در استان زنجان است. کاربرد عوامل بیوکنترل بومی در تلفیق با روش‌های شیمیایی از روش‌های مدیریت مؤثر برای کاهش خسارات این بیماری است. به دلیل تأثیر هم‌زمان چندین قارچ در ایجاد این بیماری و امکان تأثر سینرژیستی عوامل بیماری‌زا، تأثیربخشی روش‌های ...
بیشتر
پوسیدگی ریشه و طوقۀ لوبیا ناشی از Rhizoctonia solani, Fusarium solaniوFusarium oxysporum از بیماریهای مهم لوبیا در استان زنجان است. کاربرد عوامل بیوکنترل بومی در تلفیق با روش‌های شیمیایی از روش‌های مدیریت مؤثر برای کاهش خسارات این بیماری است. به دلیل تأثیر هم‌زمان چندین قارچ در ایجاد این بیماری و امکان تأثر سینرژیستی عوامل بیماری‌زا، تأثیربخشی روش‌های مدیریتی بر آلودگی‌های هم‌زمان گیاه، حائز اهمیت و قابل بررسی است. در اوایل مردادماه 1390، جداسازی باکتری‌های آنتاگونیست از ریزوسفر گیاهان لوبیای منطقه انجام گرفت. دو جدایه از هر یک از سه گونۀ قارچی بیماری‌زا تهیه شد. دو جدایۀ رایزوباکتریایی با توانایی بالا در تولید آنتی‌بیوتیک، مواد فرار، سیانید هیدروژن و آنزیم پروتئاز علیه هر سه بیمارگر به عنوان بهترین جدایه‌ها برای آزمایش‌های گلخانهای انتخاب شدند. نتایج گلخانهای نشان داد که تیمار بذر با باکتری‌های آنتاگونیست اثر معناداری در کاهش شدت بیماری و افزایش شاخص‌های رشدی لوبیا در تیمارهای جداگانه و هم‌زمان قارچ‌های بیمارگر داشت. رابطۀ سینرژیستی بین هر سه بیمارگر اثبات شد. در این میان، اثر سینرژیستی بین F. oxysporumوR. solani آشکارتر بود. اثر سینرژیستی در علائم برگی آشکارتر از علائم ریشه بود.
مقاله پژوهشی
محمدرضا اسدی عیدی وند؛ غلامرضا گل محمدی؛ حمید قاجاریه
چکیده
بالتوری سبز یکی از مهم‌ترین شکارگرها در گلخانه‌ها و مزارع کشاورزی است. در این مطالعه، تأثیرات کشندگی حشره‌کش‌های آزادیراکتین، فلونیکامید، تیاکلوپرید و تیوسیکلام روی تخم و لارو سن اول بالتوری سبز در آزمایشگاه بررسی شد. زیست‌سنجی لاروها به روش تماسی در ظروف پتری شیشه‌ای و تیمار تخم‌ها به روش غوطه‌ورسازی در محلول سمی انجام ...
بیشتر
بالتوری سبز یکی از مهم‌ترین شکارگرها در گلخانه‌ها و مزارع کشاورزی است. در این مطالعه، تأثیرات کشندگی حشره‌کش‌های آزادیراکتین، فلونیکامید، تیاکلوپرید و تیوسیکلام روی تخم و لارو سن اول بالتوری سبز در آزمایشگاه بررسی شد. زیست‌سنجی لاروها به روش تماسی در ظروف پتری شیشه‌ای و تیمار تخم‌ها به روش غوطه‌ورسازی در محلول سمی انجام گرفت. مرگ‌ومیر لاروها و تخم بهترتیب بعد از 72 و 96 ساعت اندازهگیری شد. برای بررسی تأثیرات زیرکشندگی، لاروهای سن اول با 25LC هر ترکیب تیمار شدند و تأثیرات آنها به روش سازمان بین‌المللی کنترل زیستی (IOBC) برآورد گردید. آزمایش‌ها در دمای 2±25 درجۀ سلسیوس، 5±65 درصد رطوبت نسبی و دورۀ نوری 16:8 (تاریکی: روشنایی) انجام گرفت. بنا بر نتایج زیست‌سنجی مرحلۀ تخم، مقادیر 50LC برای حشره‌کش‌های آزادیراکتین، فلونیکامید، تیاکلوپرید و تیوسیکلام بهترتیب 1810، 451، 394 و 862 و برای لارو سن اول بهترتیب 596، 8/34، 124، 3/271 پی پی ام برآورد شدند. میانگین زادآوری در شاهد و تیمارهای آزادیراکتین، فلونیکامید، تیاکلوپراید و تیوسیکلام (25LC) بهترتیب 7/13±32/291، 86/11 ± 67/279، 84/12 ± 75/235، 87/13 ± 84/177 و 58/10 ± 85/99 تخم به ازای هر حشره برآورد شد. بر اساس شاخص اثر کل طبقه‌بندی IOBC، در تیمارهای آزادیراکتین و فلونیکامید بهترتیب در دستۀ بی‌خطر و تیاکلوپرید و تیوسیکلام در دستۀ کم‌خطر قرار گرفتند. در صورت تأیید نتایج مزرعه‌ای، دو حشره‌کش فلونیکامید و آزادیراکتین می‌توانند در برنامۀ مدیریت تلفیقی آفات در مزارعی که این شکارگر فعال است، به‌کار روند.
مقاله پژوهشی
سودابه بزرگ منش؛ خلیل بردی فتوحی فر؛ محمد جوان نیکخواه
چکیده
در بررسی سازگاری میسلیومی جدایه‌های قارچ Valsa sordida روی دو نوع محیط کشت سیب‌زمینی- دکستروز-آگار و جو دوسر- آگار، از 91 جدایه که از استان‌های مختلف کشور و از برخی درختان مثمر و غیرمثمر طی سال‌های 1383 تا 1390 جمع‌آوری شده بود، استفاده شد. در الگوی تعیین‌شده، هر جدایه با خود و با دیگر جدایه‌ها تلاقی داده شد. خط واکنش تیره‌رنگ که ناسازگاری ...
بیشتر
در بررسی سازگاری میسلیومی جدایه‌های قارچ Valsa sordida روی دو نوع محیط کشت سیب‌زمینی- دکستروز-آگار و جو دوسر- آگار، از 91 جدایه که از استان‌های مختلف کشور و از برخی درختان مثمر و غیرمثمر طی سال‌های 1383 تا 1390 جمع‌آوری شده بود، استفاده شد. در الگوی تعیین‌شده، هر جدایه با خود و با دیگر جدایه‌ها تلاقی داده شد. خط واکنش تیره‌رنگ که ناسازگاری بین جدایه‌ها را نشان میداد، پس از گذشت هفت روز ایجاد گردید. بر اساس نتایج، 38 گروه سازگار رویشی تکعضوی و هشت گروه چندعضوی روی محیط کشت سیب‌زمینی- دکستروز- آگار و 25 گروه سازگار رویشی تکعضوی و 10 گروه چندعضوی روی محیط کشت جو دوسر- آگار شناسایی شدند که نشاندهندۀ وجود تنوع ژنتیکی زیاد در میان جدایه‌های قارچ بود. در این مطالعه، ارتباطی بین گروه‌های شناساییشده روی هر دو نوع محیط کشت با پراکنش جغرافیایی جدایه‌های قارچی و منشأ میزبانی آنها مشاهده نشد.
مقاله پژوهشی
الهه طاهری؛ سعید طریقی؛ پریسا طاهری
چکیده
پدیدۀ حد نصاب احساس یکی از پدیده‌های کنترل‌کنندۀ تولید فاکتورهای مؤثر در بیماری‌زایی برخی از باکتری‌ها است، اما ارتباط توانایی ایجاد هستۀ یخ در باکتری P. syringaeکه یکی از فاکتورهای مؤثر در تشدید بیماری است، با این پدیده مشخص نشده است. به منظور بررسی آن، در بهار 1392، 248 نمونه (شامل برگ و شکوفه) از سرشاخۀ درختان میوۀ هسته‌دار استان خراسان ...
بیشتر
پدیدۀ حد نصاب احساس یکی از پدیده‌های کنترل‌کنندۀ تولید فاکتورهای مؤثر در بیماری‌زایی برخی از باکتری‌ها است، اما ارتباط توانایی ایجاد هستۀ یخ در باکتری P. syringaeکه یکی از فاکتورهای مؤثر در تشدید بیماری است، با این پدیده مشخص نشده است. به منظور بررسی آن، در بهار 1392، 248 نمونه (شامل برگ و شکوفه) از سرشاخۀ درختان میوۀ هسته‌دار استان خراسان رضوی، جمع‌آوری شد. باکتری‌های مولد هستۀ یخ، شناسایی شدند و از میان آنها جدایه‌های متعلق به گونۀ P. syringae با استفاده از آزمون‌های لوپات (LOPAT) تشخیص داده شدند. از میان فاکتورهای مؤثر بر بیماری‌زایی سه فاکتور تحرک، حساسیت به پراکسید هیدروژن و تولید پایووردین بررسی شدند. میزان تحرک در جدایه‌هایی که قدرت هستۀ یخ زیادی داشتند، به‌طور معناداری بیشتر از جدایه‌هایی بود که به عنوان هستۀ یخ ضعیف، شناسایی شدند. اختلاف معناداری در رابطه با حساسیت به پراکسید هیدروژن و تولید پایووردین در میان جدایه‌های قوی و ضعیف هستۀ یخ، مشاهده نشد. هموسرین لاکتون موجود در شش جدایۀ انتخاب‌شده از P. syringae های مربوط به گروه‌های مختلف هستۀ یخ، جداسازی و با استفاده از بیوسنسور Chromobacter violaceum CV026، روی صفحۀ کروماتوگرافی (Thin-layer Chromatography) ردیابی شدند. نتایج ما ارتباط مستقیمی بین قدرت هستۀ یخ و میزان تولید هموسرین لاکتون‌ها را در باکتری P. syringae نشان داد و ثابت کرد جدایه‌هایی که تحرک بیشتری دارند، قدرت هستۀ یخ بیشتری نیز دارند.
مقاله پژوهشی
وحید قاضی محسنی؛ سید کاظم صباغ
چکیده
در این تحقیق، نقش کیتوزان به عنوان یک محرک زیستی مکانیسم دفاعی در گندم آلوده به Fusarium graminearum عامل بلایت فوزاریومی خوشۀ گندم بررسی شد. به منظور بررسی بیان ژن‌های مرتبط با بیماری‌زایی و فعالیت آنزیمی، آزمایش گلخانهای به‌صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. در این مطالعه محلول کیتوزان با غلظت‌های مختلف ...
بیشتر
در این تحقیق، نقش کیتوزان به عنوان یک محرک زیستی مکانیسم دفاعی در گندم آلوده به Fusarium graminearum عامل بلایت فوزاریومی خوشۀ گندم بررسی شد. به منظور بررسی بیان ژن‌های مرتبط با بیماری‌زایی و فعالیت آنزیمی، آزمایش گلخانهای به‌صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. در این مطالعه محلول کیتوزان با غلظت‌های مختلف (0، 100، 200 و 500 میلی‌گرم در لیتر) به‌صورت اسپری برگی استفاده شد. گیاهان تیمارشده پس از 24 ساعت با سوسپانسیون اسپور قارچ (با غلظت 106 ماکروکنیدی در میلی‌لیتر) به روش تزریق خوشه، مایه‌زنی شده و تحت شرایط گلخانه نگهداری شدند. نمونه‌برداری در بازه‌های زمانی مختلف بعد از آلودگی انجام گرفت و سپس سطوح بیان برخی ژن‌های دخیل در مقاومت و فعالیت آنزیم‌های مرتبط بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها کاهش شدت بیماری را در گیاهان تیمارشده نسبت به گیاه شاهد نشان داد. همچنین افزایش معناداری در فعالیت آنزیم پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز مشاهده شد. نتایج آنالیز مولکولی به روش qRT-PCR نشان از افزایش شایان توجه سطوح بیان mRNA ژن‌های بتا- 1 و 3 گلوکانازو اگزالات اکسیداز داشت. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که کیتوزان با القای مقاومت سیستمیک اکتسابی مقاومت گیاهان را علیه قارچ‌های بیماری‌زا تحت تأثیر قرار می‌دهد.
